ખેતીવાડી ક્ષેત્રમાં ડ્રોનનો ઉપયોગ કરતાં પહેલા ખેડૂતભાઈઓએ આ બાબતોની અચૂકપણે કાળજી રાખવી

ભારતીય ખેતીવાડી ક્ષેત્ર ટેકનોલોજીના ઉપયોગમાં ઝડપથી પ્રગતિ કરી રહી છે. તાજેતરના વર્ષોમાં કૃષિમાં ડ્રોનનો ઉપયોગ વ્યાપક બન્યો છે અને કેટલાક રાજ્યો ખેતીવાડી ક્ષેત્રમાં આ નવી ટેકનિકની યોગ્યતાની તપાસ કરવામાં સક્રિયપણે કામ કરી રહ્યા છે.

ડ્રોનનો ઉપયોગ કરીને જંતુનાશકોનો છંટકાવ એ કૃષિ પદ્ધતિઓને વધુ કાર્યક્ષમ બનાવવાની દિશામાં આગળનું પગલું હશે. ટ્રેક્ટર કે પંપ દ્વારા જંતુનાશક દવાનો છંટકાવ કરવામાં ઘણું પાણી વેડફાય છે. જો કે, ડ્રોન દ્વારા જંતુનાશકોનો છંટકાવ કરવાથી પાણી અને જંતુનાશકોનો વપરાશ ઘટશે. તેનાથી ખેડૂતોનો ખર્ચ બચશે. ખેડૂત ઉત્પાદક સંસ્થાઓ (FPOs) કૃષિ ડ્રોનની કિંમતના 75% સુધીની સબસિડી મળી શકે છે.

કૃષિ મંત્રાલયે ડ્રોન દ્વારા જંતુનાશકો અને પોષક તત્વોનો છંટકાવ કરવા માટે સ્ટાન્ડર્ડ ઓપરેટિંગ પ્રોસિજર (SOP) જારી કરી છે. આનાથી ખેડૂત સમુદાયને ટેક્નોલોજીનો સુરક્ષિત અને ન્યાયપૂર્ણ ઉપયોગ કરવામાં મદદ મળશે.

ડ્રોન દ્વારા છંટકાવ કરતા પહેલા, દરમિયાન અને પછી નીચેની સાવચેતીઓ રાખવી જરૂરી છે.

છંટકાવ પહેલાં

• સૌ પ્રથમ ખાતરી કરો કે તમારો કૃષિ વિસ્તાર ડ્રોન પ્રતિબંધિત વિસ્તારમાં છે કે નહીં. ગ્રીન ઝોનમાં કામ કરવા માટે કોઈ પૂર્વ પરવાનગીની જરૂર નથી. નાગરિક ઉડ્ડયન મહા નિર્દેશાલયની પરવાનગી બિન ગ્રીન ઝોન (એરપોર્ટ નજીક, ઇલેક્ટ્રોનિક સ્ટેશન) માં ઉડાન ભરવા માટે જરૂરી છે.
• ખાતરી કરો કે ડ્રોન સારી સ્થિતિમાં છે અને ફ્લાઇટ માટે યોગ્ય છે.
• ડ્રોનને સામાન્ય આંખે જોઈ શકાય તેવી શ્રેણીમાં ઉડાવો.
• ખાતરી કરો કે ડ્રોન ઓપરેટર ડ્રોન ઉડાવવા અને જંતુનાશક છંટકાવ બંનેમાં પ્રશિક્ષિત છે.
• જંતુનાશકના લેબલ અનુસાર ચોક્કસ રકમનો છંટકાવ કરવા માટે નોઝલ આઉટપુટની ખાતરી કરવા માટે ડ્રોન સ્પ્રેઇંગ સિસ્ટમ સેટ કરો.
• ટેક ઓફ, લેન્ડિંગ અને ટાંકી મિશ્રણ કામગીરી માટે નિશ્ચિત સ્થાનની પુષ્ટિ કરો.
• જંતુનાશક છંટકાવ માટે સૂચિત કૃષિ વિસ્તારની તપાસ કરો અને ચિહ્નિત કરો.
• પાણીના સ્ત્રોતની નજીક જંતુનાશક દવાનો છંટકાવ કરશો નહીં. જંતુનાશકોથી પાણીને દૂષિત ન થાય તે માટે પાણીનો સ્ત્રોત છંટકાવની જગ્યાથી ઓછામાં ઓછો 100 મીટર દૂર હોવો જોઈએ.
• ગ્રામ સભા/ગ્રામ સમિતિ અને સ્થાનિક કૃષિ અધિકારીને ડ્રોન સ્પ્રે પ્રવૃત્તિના 24 કલાક પહેલા જાણ કરવી જોઈએ.
• ડ્રોન ઓપરેટર અને ખેડૂતે ખાતરી કરવી જોઈએ કે છંટકાવ કરતી વખતે નિયુક્ત સ્પ્રે વિસ્તારમાં કોઈ પ્રાણીઓ ન હોવા જોઈએ.
• ભારતીય ખેતીવાડી ક્ષેત્ર ટેકનોલોજીના ઉપયોગમાં ઝડપથી પ્રગતિ કરી રહી છે. તાજેતરના વર્ષોમાં કૃષિમાં ડ્રોનનો ઉપયોગ વ્યાપક બન્યો છે અને કેટલાક રાજ્યો ખેતીવાડી ક્ષેત્રમાં આ નવી ટેકનિકની યોગ્યતાની તપાસ કરવામાં સક્રિયપણે કામ કરી રહ્યા છે.
• ડ્રોનનો ઉપયોગ કરીને જંતુનાશકોનો છંટકાવ એ કૃષિ પદ્ધતિઓને વધુ કાર્યક્ષમ બનાવવાની દિશામાં આગળનું પગલું હશે. ટ્રેક્ટર કે પંપ દ્વારા જંતુનાશક દવાનો છંટકાવ કરવામાં ઘણું પાણી વેડફાય છે. જો કે, ડ્રોન દ્વારા જંતુનાશકોનો છંટકાવ કરવાથી પાણી અને જંતુનાશકોનો વપરાશ ઘટશે. તેનાથી ખેડૂતોનો ખર્ચ બચશે. ખેડૂત ઉત્પાદક સંસ્થાઓ (FPOs) કૃષિ ડ્રોનની કિંમતના 75% સુધીની સબસિડી મળી શકે છે.
• કૃષિ મંત્રાલયે ડ્રોન દ્વારા જંતુનાશકો અને પોષક તત્વોનો છંટકાવ કરવા માટે સ્ટાન્ડર્ડ ઓપરેટિંગ પ્રોસિજર (SOP) જારી કરી છે. આનાથી ખેડૂત સમુદાયને ટેક્નોલોજીનો સુરક્ષિત અને ન્યાયપૂર્ણ ઉપયોગ કરવામાં મદદ મળશે.
• ડ્રોન દ્વારા છંટકાવ કરતા પહેલા, દરમિયાન અને પછી નીચેની સાવચેતીઓ રાખવી જરૂરી છે.

છંટકાવ કરતી વખતે

• કેમિકલ આંખ કે નાકમાં ન જાય તે માટે PPE કીટ પહેરો.
• છંટકાવ કરતી વખતે પીવું અથવા ધૂમ્રપાન કરશો નહીં.
• સ્ટીયરીંગ ટીમ હંમેશા કૃષિ ક્ષેત્રના નીચા છેડે રહેશે.
• ઓછામાં ઓછા 5 મિનિટ સુધી છંટકાવની કામગીરીને ચકાસવા માટે શુદ્ધ પાણી (રસાયણો વિના) સાથે છંટકાવ કરો.
• પાણીમાં જંતુનાશકને સંપૂર્ણપણે ઓગળવા માટે બે પગલામાં પાતળું કરવાની ખાતરી કરો.
• મહત્તમ ટીપું સ્પેક્ટ્રમ ટે યોગ્ય દબાણ અપનાવો.
• પવનની ગતિ, તાપમાન અને ભેજ માટે હવામાનની સ્થિતિ તપાસો. આ પરિસ્થિતિઓ છંટકાવની કાર્યક્ષમતાને અસર કરશે.
• અસરકારક સ્પ્રે માટે ટાંકીમાં પાણીના જથ્થા સાથે ડ્રોનની યોગ્ય ઉડાન ઊંચાઈ અને ઝડપની ખાતરી કરો.
• મધમાખી પરાગનયન દરમિયાન છંટકાવ કરશો નહીં.
• રસાયણના શ્રેષ્ઠ ઉપયોગ માટે એન્ટી ડ્રિફ્ટ નોઝલનો ઉપયોગ કરો. તે પવનની વધુ ઝડપ દરમિયાન ડ્રોન છંટકાવથી પ્રભાવિત થવાથી મનુષ્યો અને પ્રાણીઓને પણ સુરક્ષિત કરશે.

છંટકાવ કર્યાં બાદ

• છંટકાવ કર્યા પછી તરત જ સ્પ્રે ઝોનની બહાર તાજી હવાવાળા વિસ્તારમાં ખસેડો.
• છંટકાવ માટે ઉપયોગમાં લેવાતા તમામ કન્ટેનરને ધોઈ લો
• છંટકાવ કરવાના વિસ્તાર વિશે લોકોને જાણ કરવા માટે ચેતવણી ચિહ્નો મૂકો.                                                                                                                                                                                                               આ પણ વાંચો : સરકાર પોતાનો રોજગાર શરૂ કરવા માટે 50 ટકા સુધીની ગ્રાન્ટ આપશે, આજે જ લો લાભ
                                                                                                                                                    આ પણ વાંચો : વિવિધ પાકના ઉત્પાદનમાં બીજની પસંદગીનું શું મહત્વ છે તે જાણો