શું ભાજપ આ ટ્રમ્પ કાર્ડની મદદથી ખેડૂતોના આંદોલનને 'ડેમેજ કંટ્રોલ' કરી શકશે અને બે રાજ્યોમાં વિપક્ષને નબળો પાડી શકશે?

જગદીપ ધનખડ જાટ પરિવારમાંથી આવે છે અને ભાજપ દ્વારા તેમને ઉપરાષ્ટ્રપતિ પદના ઉમેદવાર બનાવ્યા છે. રાજસ્થાનમાં 10 ટકા અને હરિયાણામાં 20 ટકા જાટ મતદારોનો વિશ્વાસ જીતવામાં જગદીપ ધનખડ કેટલા સફળ થશે, તે આવનારી ચૂંટણીમાં જ ખબર પડશે.

હાલમાં રાજસ્થાનમાં 40, હરિયાણામાં 25 અને ઉત્તર પ્રદેશમાં 17 ધારાસભ્યો જાટ સમુદાયમાંથી આવે છે. હરિયાણામાં આરક્ષણ આંદોલન અને ત્યારબાદ ખેડૂતોના આંદોલનને કારણે જાટોનો એક મોટો વર્ગ ભાજપથી અંતર બનાવી રહ્યો છે. પાર્ટીના નેતાઓને વિશ્વાસ છે કે જો ધનખડ ઉપરાષ્ટ્રપતિ બને છે, તો જાટોથી બનેલા ભાજપાના અંતરને ઘટાડવામાં ઘણી મદદ મળી શકે છે.

જગદીપ ધનખડ રાજસ્થાનના ઝુંઝુનુ જિલ્લાના એક દૂરના કિથાના ગામમાં એક કૃષિ પરિવારમાંથી આવે  છે. 71 વર્ષીય ધનખડ છેલ્લા ત્રણ દાયકાથી જાહેર જીવનમાં સક્રિય છે.  ઉપરાષ્ટ્રપતિ તરીકે તેમનું નામ ચર્ચામાં આવ્યું હતું જ્યારે તેઓ પીએમ મોદી અને કેન્દ્રીય ગૃહ પ્રધાન અમિત શાહને મળ્યા હતા. 1989માં પહેલીવાર સંસદ આવી જગદીપ ધનખડ 1989માં જનતા દળ પાર્ટીના સભ્ય તરીકે પહેલીવાર રાજસ્થાનના ઝુંઝુનુ જિલ્લામાંથી સંસદમાં પહોંચ્યા હતા. આ સમય દરમિયાન તેમણે સંસદીય બાબતોના મંત્રી તરીકે સેવા આપી હતી. 1993માં તેઓ અજમેર જિલ્લાના કિશનગઢથી રાજસ્થાન વિધાનસભા પહોંચ્યા હતા. વર્ષ 2019 માં, તેમને કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા પશ્ચિમ બંગાળના રાજ્યપાલ તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા.

લોકસભા અને બે રાજ્યોની વિધાનસભા ચુંટણી પર નજર

રાજસ્થાન, હરિયાણા, પંજાબ અને પશ્ચિમ ઉત્તર પ્રદેશના મોટાભાગના જાટ મતદારો ખેડૂત આંદોલનમાં ભાજપથી નારાજ હતા. યુપી સહિત પાંચ રાજ્યોની વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં પાર્ટી તેમની નારાજગી ઉઠાવી શકે તેવી સ્થિતિમાં નહોતી. આ જ કારણ હતું કે ગયા વર્ષે નવેમ્બરમાં પીએમ મોદીએ ત્રણેય કૃષિ કાયદાઓને પરત ખેંચવાની જાહેરાત કરવી પડી હતી.

વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં પણ ભાજપને સફળતા મળી હતી. હવે પાર્ટીની સામે 2023માં યોજાનારી રાજસ્થાન વિધાનસભાની ચૂંટણી છે. વર્ષ 2024માં લોકસભાની ચૂંટણી યોજાશે અને થોડા મહિના પછી હરિયાણામાં વિધાનસભાની ચૂંટણી યોજાશે. રાજસ્થાનમાં જાટોની સંખ્યા 10, હરિયાણામાં 20 અને ઉત્તર પ્રદેશમાં 2 ટકા હોવાનું કહેવાય છે. રાજકીય નિષ્ણાતો કહે છે, ખાસ કરીને હરિયાણામાં જાટ સમુદાય હજુ સુધી ભાજપને દિલથી સ્વીકારી શક્યો નથી.

આ પણ વાંચો:MSP માટે મોદી સરકારે કમિટીની કરી રચના, સંયુક્ત કિસાન મોરચાના 3 સભ્યો પણ થશે સામેલ

હરિયાણાની રાજનીતિની ઊંડી સમજ ધરાવતા વરિષ્ઠ પત્રકાર રવિન્દ્ર કુમાર કહે છે કે એ વાત સાચી છે કે જાટ સમુદાય ભાજપથી અંતર બનાવી રહ્યો છે. જો કે, જેજેપી, જે જાટ સમુદાયમાં નોંધપાત્ર હાજરી ધરાવે છે, તે ભાજપ સરકારમાં સહયોગી છે. દુષ્યંત ચૌટાલા ડેપ્યુટી સીએમ છે. 2014 પહેલા ભાજપને શહેરીજનોની પાર્ટી કહેવામાં આવતી હતી. નરેન્દ્ર મોદી પીએમ બન્યા બાદ મનોહર લાલ રાજ્યના મુખ્યમંત્રી બન્યા હતા. 2019 માં, મનોહર લાલે બીજી વખત મુખ્યમંત્રી તરીકે શપથ લીધા. ભાજપે જાટ મતદારોમાં અમુક અંશે ખાડો પાડ્યો, પરંતુ તે તેમનો વિશ્વાસ જીતી શકી નહીં. જાટ સમુદાય, જે પરંપરાગત રીતે ભારતીય રાષ્ટ્રીય લોકદળ ભૂપિન્દર સિંહ હુડ્ડા સાથે સંકળાયેલો હતો, તેણે તેમાં જોરદાર પ્રવેશ કર્યો છે. તેઓ દસ વર્ષથી સીએમ રહ્યા છે. હવે જાટ મતદારો INLD, JJP અને કોંગ્રેસમાં વહેંચાયેલા છે. તેમાં કોઈ શંકા નથી કે લોકસભા ચૂંટણીમાં જાટોએ ભાજપને સંપૂર્ણ સમર્થન આપ્યું હતું. 2019માં રાજ્યની જનતાએ તમામ 10 બેઠકો ભાજપના ખોળામાં નાખી દીધી હતી. રોહતક અને સોનેપત લોકસભા બેઠકો પણ જ્યાંથી દીપેન્દ્ર હુડ્ડા અને ભૂપેન્દ્ર હુડ્ડાને હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો.

વિધાનસભા ચૂંટણીમાં જગદીપ ધનખડ ફેક્ટર કામ કરી શકે છે. હરિયાણા ઉપરાંત રાજસ્થાનના જાટ મતદારો પણ તેનાથી પ્રભાવિત થઈ શકે છે. અત્યાર સુધી ભાજપને બિન-જાટ સમર્થિત પાર્ટી કહેવામાં આવતી હતી, ખેડૂતોના આંદોલનને કારણે ભાજપના મંત્રીઓ, ધારાસભ્યો અને પક્ષના અન્ય નેતાઓ માટે જાહેર કાર્યક્રમોમાં હાજરી આપવાનું મુશ્કેલ બન્યું હતું. દરેક જગ્યાએ તેમને ખેડૂતોના વિરોધનો સામનો કરવો પડ્યો. હવે પાર્ટી કહી શકે છે કે તેમણે જાટ સમુદાયના વ્યક્તિને ઉપરાષ્ટ્રપતિ પદ માટે પોતાના ઉમેદવાર તરીકે જાહેર કર્યા છે. રાજસ્થાનમાં લગભગ 38 વિધાનસભા સીટો પર જાટોનો પ્રભાવ હોવાનું માનવામાં આવે છે. બાડમેર, જોધપુર, જેસલમેર, ગંગાનગર, ચુરુ, બિકાનેર, સીકર, નાગૌર અને હનુમાનગઢ જેવા જિલ્લાઓમાં જાટોની વસ્તી નોંધપાત્ર છે. બીજેપીના પ્રદેશ અધ્યક્ષ સતીશ પુનિયા, કોંગ્રેસ પાર્ટીના અધ્યક્ષ ગોવિંદ સિંહ અને RLP કન્વીનર હનુમાન બેનીવાલ, ત્રણેય જાટ સમુદાયના છે. હરિયાણામાં પણ ભાજપના પ્રદેશ અધ્યક્ષ ઓમપ્રકાશ ધનખડ, જેજેપીના વડા દુષ્યંત ચૌટાલા અને આઈએનએલડીના રાષ્ટ્રીય અધ્યક્ષ ઓમ પ્રકાશ ચૌટાલા અને તેમના પુત્ર અને મુખ્ય મહાસચિવ અભય સિંહ ચૌટાલા જાટ સમુદાયના છે. કોંગ્રેસ પાર્ટીએ ભલે બિન-જાટ સમુદાયમાંથી આવતા ઉદયભાનને પ્રદેશ અધ્યક્ષ બનાવ્યા છે, પરંતુ પૂર્વ સીએમ ભૂપેન્દ્ર સિંહ હુડ્ડા જે પોતે જાટ સમુદાયમાંથી છે તેમની વાત ટાળવી કોંગ્રેસ માટે આસાન નથી એ તો બધા જાણે જ છે..

ભાજપે ધનખડને ઉપરાષ્ટ્રપતિ પદના ઉમેદવાર બનાવીને જાટ સમુદાયને સન્માન આપ્યું

રવીન્દ્ર કુમારના કહેવા પ્રમાણે, ભાજપે આ હેતુથી જ જગદીપ ધનખડને ઉપરાષ્ટ્રપતિ પદના ઉમેદવાર બનાવ્યા છે જેથી કરીને તેમને લોકસભા ચૂંટણી અને બે રાજ્યોની વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં જાટોનું સમર્થન મળી શકે. ધનખડની ઉમેદવારી બાદ રાજસ્થાન જાટ મહાસભાના પ્રમુખ રાજારામ મિલે કહ્યું હતું કે, "ધનખડે જાટોને અન્ય પછાત વર્ગોમાં સામેલ કરવા માટે હાઈકોર્ટમાં મોટી લડાઈ લડી છે." રાજ્યમાં જાટોને ઓબીસીમાં સામેલ કરવામાં ધનખડે ઘણું યોગદાન આપ્યું છે. ભાજપે ધનખડને ઉપરાષ્ટ્રપતિ પદના ઉમેદવાર બનાવીને જાટ સમુદાયને સન્માન આપ્યું છે. જો ધનખડ ઉપરાષ્ટ્રપતિ બને છે તો ભૂપેન્દ્ર હુડ્ડા, દુષ્યંત ચૌટાલા, હરિયાણામાં અભય ચૌટાલા અને રાજસ્થાનમાં સીએમ અશોક ગેહલોત માટે મુશ્કેલી ઊભી થઈ શકે છે. કારણ એ છે કે, આ બંને રાજ્યોમાં ભાજપ પ્રચાર કરશે કે તેમણે જાટ સમુદાયના વ્યક્તિને ઉપરાષ્ટ્રપતિ પદના ઉમેદવાર તરીકે પસંદ કર્યા છે. હરિયાણામાં કોંગ્રેસ પાર્ટી અને ભૂપેન્દ્ર હુડ્ડાને મોટો ઝટકો લાગવાની શક્યતા છે. ધનખડ ફેક્ટરથી રાજ્યના જાટોનો મોટો વર્ગ ભાજપ સાથે આવી શકે છે.

આ પણ વાંચો:સસ્તું પેટ્રોલ અને ડીઝલ આપવા માટે મોદી સરકાર લઈ શકે છે આ પગલું