સર્વેમાં ચોંકવનારી માહિતી આવી સામે, ખેડૂતોની આવકમાં વઘારો પણ તેના પાછળ ખેતી નથી

ખેતી સંબંધી એક અહેવાલમાં ચોંકાવનારી માહિતી મળી છે. રિપોર્ટમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં ખેતી સાથે જોડાયેલા લોકોની આવકમાં વધારો થયો છે, પરંતુ ખાસ વાત એ છે કે આ આવક ખેતીમાંથી નથી આવી રહી પરંતુ તેનો સ્ત્રોત કંઈક અન્ય છે. આ સ્ત્રોતો સરકારી અને ખાનગી કામ, દૈનિક વેતન મજૂરી અને અન્ય પ્રકારના વ્યવસાયો છે. આ અહેવાલ પરથી સ્પષ્ટ થાય છે કે ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં જે પરિવારો ખેતી સાથે સંકળાયેલા છે, જેમની પાસે પોતાનું ખેતર છે, તેઓ ખેતી સિવાયના અન્ય કામ કે નોકરીમાંથી આવક મેળવી રહ્યા છે.

આ માહિતી 'ઓલ ઈન્ડિયા રૂરલ ફાઈનાન્સિયલ ઈન્કલુઝન સર્વે 2021-22'માં સામે આવી છે. આ રિપોર્ટ નાબાર્ડ દ્વારા તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે. આ અહેવાલ સંપૂર્ણપણે ગ્રામીણ પરિવારો પર આધારિત છે. આ એવા પરિવારો છે જેમની આજીવિકા સંપૂર્ણપણે ખેતી અને સંબંધિત કામ પર આધારિત છે. આ સર્વેમાં એક રસપ્રદ બાબત સામે આવી છે કે ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં બિનખેતી આધારિત પરિવારોની સરખામણીમાં ખેતી આધારિત પરિવારોની આવક વધી છે. જ્યારે કૃષિ પરિવારોની આવક દર મહિને 13,661 રૂપિયા નોંધાઈ હતી, જ્યારે બિન-કૃષિ પરિવારોની આવક 11,438 રૂપિયા હતી.

ક્યાંથી અને કેવી રીતે વધી આવક

પરંતુ પ્રશ્ન એ છે કે આ આવક ક્યાંથી અને કયા હેતુ માટે આવી રહી છે? પ્રશ્ન એ છે કે શું ખેતી પોતે જ કૃષિ પરિવારોની આવકમાં વધારો કરી રહી છે? આનો જવાબ ના છે. રિપોર્ટ મુજબ કૃષિ પરિવારોની માસિક આવકનો માત્ર એક તૃતીયાંશ હિસ્સો ખેતી સાથે સંબંધિત છે, જ્યારે બાકીની બે તૃતીયાંશ આવક સરકારી અથવા ખાનગી કામ, દૈનિક વેતન મજૂરી અને અન્ય વ્યવસાયોમાંથી આવી રહી છે.

ઓછી જમીન ધરાવતા ખેડૂતોની કમાણી વધુ

સર્વેમાં ખેતરોના કદના આધારે કમાણીનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. સર્વેમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે 2 હેક્ટરથી વધુ જમીન ધરાવતા ખેડૂતો અથવા લોકો નાની જમીન ધરાવતા ખેડૂતો કરતા બમણી કમાણી કરે છે. સર્વેક્ષણથી સ્પષ્ટ થાય છે કે ખેડૂતો પાસે ઓછા ખેતરો એટલે કે જમીનનું કદ ઘટવાથી તેમની ખેતીમાંથી થતી આવકમાં ઘટાડો થાય છે. આની અસર એ થાય છે કે નાની જમીન ધરાવતા લોકો ખેતી છોડીને અન્ય પ્રવૃત્તિઓમાં લાગી જાય છે અને તે પ્રવૃતિઓમાંથી સારી કમાણી કરી રહ્યા છે.

સર્વેમાં રસપ્રદ માહિતી

સર્વેમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે 2 હેક્ટરથી વધુ જમીન ધરાવતા ખેડૂતોની આવક 0.01 હેક્ટર જમીન ધરાવતા ખેડૂતો કરતા 57 ગણી વધુ હોવાનું જાણવા મળ્યું છે. ખેતી ધરાવતા 56 ટકાથી વધુ પરિવારો આવકના ત્રણ કે તેથી વધુ સ્ત્રોતો પર નિર્ભર હોવાનું જણાયું હતું, જ્યારે ખેતી વિનાના 66 ટકા પરિવારો માત્ર એક સ્ત્રોત પર નિર્ભર હોવાનું જણાયું હતું. આ દર્શાવે છે કે ખેતીમાંથી થતી આવકમાં ઘટાડો એ કૃષિ પરિવારો માટે મોટો પડકાર છે. તેથી, તેઓ ખેતીથી દૂર અન્ય કામ તરફ વળી રહ્યા છે જેથી તેમની આવક વધે અને ઘરનો ખર્ચ પૂરો થાય. આવા પરિવારોની આવક પણ વધી છે કારણ કે તેઓએ વધુને વધુ આવકના સ્ત્રોતોનો આશરો લીધો છે.

આ પણ વાંચો:ફ્કત કેળા નહીં તેના પાંદડા પણ તમને આપી શકે છે બમ્પર આવક, બજારમાં છે મોટા પાચે માંગણી