કૃષિ પ્રત્યે ઉત્સાહી લોકોએ ખેતરોમાં સખત મહેનત કરવા તૈયાર રહેવું જોઈએ: કૌશલ જયસ્વાલ

રિવુલિસ ઈરીગેશન ઈન્ડિયા પ્રાઈવેટ લિમિટેડના એમડી કૌશલ જયસ્વાલ કૃષિ ક્ષેત્રે કોઈ અજાણ્યા નથી. તેમને આ ક્ષેત્રમાં લગભગ 36 વર્ષનો અનુભવ છે. "અકસ્માત" દ્વારા શરૂ થયેલ કૃષિ ક્ષેત્રે તેમની રુચિ જ તેમનો જુસ્સો અને વ્યવસાય બની ગયો. તે જ રીતે આજે એમડી કૌશલ જયસ્વાલે કૃષિ જાગરણની ઓફિસની મુલાકાત લીધી હતી. જ્યાં તેમણે કૃષિ જાગરણની કન્ટેન્ટ ટીમ સાથે વાતચીત કરી હતી. આ દરમિયાન, તેમણે Rivulis Irrigation India Private Limited અને કૃષિ સંબંધિત મુદ્દાઓ પર ચર્ચા કરી.

કૌશલ જયસ્વાલે કહ્યું, “ઘણો સમય થઈ ગયો! મારા કોલેજકાળ દરમિયાન ખેતીમાં રસ જાગ્યો. તે સમયે ઉપલબ્ધ કારકિર્દીના વિકલ્પોએ મને કૃષિ ક્ષેત્ર તરફ આકર્ષિત કર્યો. થોડી જ વારમાં તે મારું પેશન બની ગયું.

ભારતમાં સૂક્ષ્મ સિંચાઈવાળી જમીનની સ્થિતિ શું છે?

કૌશલ જયસ્વાલે કહ્યું કે ભારત સરકારના કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ મંત્રાલયના કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ વિભાગ દ્વારા શરૂ કરવામાં આવેલી 'પર ડ્રોપ મોર ક્રોપ' યોજના માટે હું તેમનો આભાર માનું છું. તેમણે જણાવ્યું કે 1 જુલાઈ, 2015ના રોજ ભારતની કુલ સૂક્ષ્મ સિંચાઈવાળી જમીન લગભગ 8.5 મિલિયન હેક્ટર છે. આગળ, ધ્યેય તેને અપગ્રેડ કરવાનો છે. આ માટે, અમે ઉદ્યોગ નિષ્ણાતો અને સરકારી અધિકારીઓ સાથે મંથન સત્રોનું આયોજન કરી રહ્યા છીએ. હાલમાં આ કામમાં અનેક પડકારો આવી શકે છે. મને આશા છે કે નિયત સમયમાં આમાં ઘટાડો થશે. ટપક અને સૂક્ષ્મ સિંચાઈ જેવી પદ્ધતિઓ વડે ખેડૂતો એ જ જમીનમાંથી વધુ ઉપજ મેળવી શકશે તેવી અપેક્ષા છે.

તેમણે વધુમાં કહ્યું કે તે મોટાભાગે બીજની ગુણવત્તા પર આધાર રાખે છે. કોઈપણ ઉત્પાદનની સફળતા સુનિશ્ચિત કરવા તરફનું આ પ્રથમ પગલું છે. બીજની આનુવંશિક ક્ષમતાને સમજવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. આ ઉપરાંત પાણી આપવાની યોગ્ય માત્રા, સ્થળ અને સમય પણ જરૂરી છે. જો કે, સૂક્ષ્મ સિંચાઈ પદ્ધતિની સુંદરતા એ છે કે તે યોગ્ય સ્ત્રોત પર પાણી આપીને નીંદણ અને પાક વચ્ચેની સ્પર્ધાને મર્યાદિત કરે છે.

વૈશ્વિક સ્તરે કૃષિ માટે સૌથી મોટા પડકારો શું છે?

તેમણે કહ્યું કે વિશ્વ જળવાયુ પરિવર્તનની અસરો સામે ઝઝૂમી રહ્યું છે. મારા મતે, આનો સામનો કરવા માટે આપણે વધુ સારી રીતે તૈયાર રહેવાની જરૂર છે. આ માટે, આપણે પાણીના ઉપયોગને શ્રેષ્ઠ બનાવવાની, પાકમાં વિવિધતા લાવવાની, આબોહવા-સ્થિતિસ્થાપક તકનીકો તરફ કામ કરવાની, રસાયણો પરની અવલંબન ઘટાડવાની અને ખેતીની ચોકસાઇ પદ્ધતિઓ સુધારવાની જરૂર છે.

યુવા કૃષિ-ઉદ્યોગ સાહસિકો માટે સલાહ?

જો તમને ખેતી પ્રત્યે શોખ છે, તો તમારે તમારા કમ્ફર્ટ ઝોનમાંથી બહાર નીકળવાની જરૂર છે. વધુમાં, તમારે મેદાન પર રહેવાનું મહત્વ સમજવું જોઈએ. ટેક્નોલોજી ખેતીના ભારણને ઘટાડી શકે છે પરંતુ તે જમીન પર સખત મહેનતનો વિકલ્પ નથી.