વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતાવાળી સરકારે શણ વર્ષ 2021-22 માટે પેકેજિંગમાં શણના ફરજિયાત ઉપયોગ માટે આરક્ષણ નિયમોને મંજૂરી આપી છે. શણ વર્ષ 2021-22 માટે મંજૂર આવશ્યક પેકેજ નિયમો હેઠળ, 100 ટકા અનાજ અને 20 ટકા ખાંડ શણની થેલીઓમાં પેક કરવાનું ફરજિયાત બનાવવામાં આવ્યું છે. જ્યુટ ઉદ્યોગ સામાન્ય રીતે ભારતના રાષ્ટ્રીય અર્થતંત્રમાં અને પૂર્વીય પ્રદેશોમાં ખાસ કરીને પશ્ચિમ બંગાળ, બિહાર, ઓડિશા, આસામ, ત્રિપુરા, મેઘાલય, આંધ્રપ્રદેશ અને તેલંગાણામાં મહત્વપૂર્ણ સ્થાન ધરાવે છે. તે પૂર્વીય ક્ષેત્રમાં, ખાસ કરીને પશ્ચિમ બંગાળમાં એક મુખ્ય ઉદ્યોગ છે.
વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતાવાળી સરકારે શણ વર્ષ 2021-22 માટે પેકેજિંગમાં શણના ફરજિયાત ઉપયોગ માટે આરક્ષણ નિયમોને મંજૂરી આપી છે. શણ વર્ષ 2021-22 માટે મંજૂર આવશ્યક પેકેજ નિયમો હેઠળ, 100 ટકા અનાજ અને 20 ટકા ખાંડ શણની થેલીઓમાં પેક કરવાનું ફરજિયાત બનાવવામાં આવ્યું છે. જ્યુટ ઉદ્યોગ સામાન્ય રીતે ભારતના રાષ્ટ્રીય અર્થતંત્રમાં અને પૂર્વીય પ્રદેશોમાં ખાસ કરીને પશ્ચિમ બંગાળ, બિહાર, ઓડિશા, આસામ, ત્રિપુરા, મેઘાલય, આંધ્રપ્રદેશ અને તેલંગાણામાં મહત્વપૂર્ણ સ્થાન ધરાવે છે. તે પૂર્વીય ક્ષેત્રમાં, ખાસ કરીને પશ્ચિમ બંગાળમાં એક મુખ્ય ઉદ્યોગ છે.
તમને જણાવી દઈએ કે શણ ક્ષેત્ર 3.7 લાખ કામદારો અને 40 લાખ ખેડૂતોને સીધી રોજગારી પૂરી પાડે છે. આનાથી ભારતમાં કાચા શણ અને જ્યુટ પેકેજિંગ સામગ્રીના સ્થાનિક ઉત્પાદનને પ્રોત્સાહન મળશે, જે દેશને આત્મનિર્ભર બનાવવામાં મદદ કરશે. સરકાર દર વર્ષે રૂ. 8,000 કરોડની શણની થેલીઓ ખરીદે છે અને આ રીતે શણના ખેડૂતો અને કામદારોના ઉત્પાદન માટે બજાર-ગેરંટી પણ સુનિશ્ચિત કરે છે.
40 લાખ ખેડૂતો શણની ખેતી સાથે જોડાયેલા છે
JPM એક્ટ હેઠળ અનામતના નિયમોથી શણ ક્ષેત્રના 3.7 લાખ કામદારો અને 40 લાખ ખેડૂતોને ફાયદો થાય છે. JPM કાયદો, 1987 શણના ખેડૂતો, કામદારો અને શણના માલના ઉત્પાદનમાં રોકાયેલા વ્યક્તિઓના હિતોનું રક્ષણ કરે છે. શણ ઉદ્યોગના કુલ ઉત્પાદનમાં જ્યુટ સેકીંગ બેગ્સનો હિસ્સો 75 ટકા છે, જેમાંથી 90 ટકા ફૂડ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (FCI) અને રાજ્ય પ્રાપ્તિ એજન્સીઓ (SPAs) ને સપ્લાય કરવામાં આવે છે અને બાકીનું ઉત્પાદન નિકાસ/સીધુ વેચાણ થાય છે.
આ પણ વાંચો,કાર્બન મુક્ત વાતાવરણ કરવા માટે ICAR વિકસાવી સંકલિત જૈવિક ખેતી પ્રણાલી
ભારત સરકાર ખાદ્યાન્નના પેકીંગ માટે દર વર્ષે આશરે રૂ. 8,000 કરોડની કિંમતની જ્યુટ સેકીંગ બેગની ખરીદી કરે છે, જેનાથી શણના ખેડૂતો અને કામદારોને તેમના ઉત્પાદન માટે બજારની ખાતરી મળે છે. જ્યુટ સેકિંગ બેગનું સરેરાશ ઉત્પાદન આશરે 30 લાખ ગાંસડી (9 લાખ મેટ્રિક ટન) છે અને સરકાર શણના ખેડૂતો, કામદારો અને શણ ઉદ્યોગ સાથે સંકળાયેલા વ્યક્તિઓના હિતોનું રક્ષણ કરવા માટે શણની થેલીઓના ઉત્પાદનની સંપૂર્ણ ખરીદી સુનિશ્ચિત કરવા પ્રતિબદ્ધ છે.
વર્તમાન દરખાસ્તમાં આરક્ષણના નિયમો ભારતમાં કાચા શણ અને જ્યુટ પેકેજિંગ સામગ્રીના સ્થાનિક ઉત્પાદનના હિતોનું રક્ષણ કરશે, જેનાથી ભારત આત્મનિર્ભર ભારતની અનુરૂપ આત્મનિર્ભર બનશે.
જ્યુટ પેકેજિંગ મટિરિયલમાં પેકેજિંગના આરક્ષણને પરિણામે વર્ષ 2020-21 દરમિયાન દેશમાં લગભગ 66.57 ટકા કાચા શણનો વપરાશ થયો. આ પર્યાવરણીય સંરક્ષણમાં પણ મદદ કરશે કારણ કે જ્યુટ કુદરતી, બાયોડિગ્રેડેબલ (બાયોડિગ્રેડેબલ), નવીનીકરણીય અને ફરીથી વાપરી શકાય તેવા ફાઇબર છે તેથી તે તમામ ટકાઉપણું ધોરણોને પૂર્ણ કરે છે.
Share your comments