દેશમાં 8 પાકના ભાવ લઘુત્તમ ટેકાના ભાવ (એમએસપી) કરતા ઓછા છે. જેના કારણે ખેડૂતોને આર્થિક નુકસાન વેઠવું પડી રહ્યું છે. આ પાકોમાં અડદ, બાજરી, નાઈગર, સોયાબીન, મગફળી, મગ, રાગી અને સૂર્યમુખીનો સમાવેશ થાય છે. ખાસ વાત એ છે કે 1 ઓક્ટોબરથી આ પાકોના ભાવ MSPથી નીચે આવી ગયા છે. એગ્રો-ટર્મિનલ માર્કેટ એગ્રીકલ્ચર પ્રોડ્યુસ માર્કેટિંગ કમિટી યાર્ડમાં ખેડૂતોને તેમના પાકના વાજબી ભાવો મળતા નથી. આવી સ્થિતિમાં ખેડૂતોએ સરકારને બજારમાં દરમિયાનગીરી કરવાની માંગ કરી છે.
કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ મંત્રાલયની એક પાંખ, Agmarknet પોર્ટલ અનુસાર, નાઇજર, અડદ, બાજરી, સોયાબીન, મગફળી, મગ, રાગી અને સૂર્યમુખીના સરેરાશ મંડી ભાવ પ્રથમ ત્રણમાં તેમના MSP કરતા 8-25 ટકા ઓછા હતા. બીજી તરફ, ડાંગર અને કપાસના ભાવ લગભગ સમાન હતા (MSP માંથી +0.5 ટકા). જ્યારે મકાઈ (2 ટકા), જુવાર (4.8 ટકા), તુવેર (33.5 ટકા) અને તલ (40 ટકા)ના મંડી ભાવ MSP કરતા ઉપર નોંધાયા હતા.
ખેડૂતોને નુકશાની વેઠવી પડી હતી
એક અહેવાલ મુજબ સરકાર એમએસપી આધારિત ખરીદી શરૂ ન કરવાને કારણે, ખેડૂતોને તેમની ઉપજને નકામા ભાવે વેચવાની ફરજ પડી રહી છે. સપ્ટેમ્બરના છેલ્લા અઠવાડિયામાં સાત દિવસના ટૂંકા ગાળામાં રાજસ્થાનના ખેડૂતોને રૂ. 1.5 કરોડથી વધુનું નુકસાન થયું છે. છેલ્લા દિવસોમાં ખેડૂતોને 50,800 ક્વિન્ટલ બાજરી પ્રતિ ક્વિન્ટલ રૂ. 2,200-2,400ના ભાવે વેચવાનું વારો આવ્યો હતો, જ્યારે 252-400 રૂપિયા પ્રતિ ક્વિન્ટલ બાજરીનો ભાવ પ્રતિ ક્વિન્ટલ રૂ. 2,625 નક્કી કરવામાં આવ્યો છે.
બીજા પાકોનું ભાવ
ઉત્તર પ્રદેશ, હરિયાણા, ગુજરાત, મધ્યપ્રદેશ, કર્ણાટક અને તમિલનાડુ જેવા અન્ય રાજ્યોમાં પણ બાજરીનું ઉત્પાદન થાય છે, તેમ છતાં 2023-24માં ભારતના કુલ 9.7 મિલિયન ટન (MT) ઉત્પાદનમાં એકલા રાજસ્થાનનો હિસ્સો 45 ટકા હશે. અધિકૃત ડેટા દર્શાવે છે કે ઓક્ટોબર 1-3 દરમિયાન નાઇજરના કિસ્સામાં અખિલ ભારતીય સરેરાશ ભાવ (એમએસપી કરતાં 8.2 ટકા નીચે) રૂ. 8,000 પ્રતિ ક્વિન્ટલ હતો. જ્યારે અડદનો ભાવ રૂ. 6,780 (-8.4 ટકા), બાજરીનો ભાવ રૂ. 2,389 (-9 ટકા), મગનો ભાવ રૂ. 7,041 (-18.9 ટકા) અને રાગીનો ભાવ રૂ. 3,439 (-) હતો. 19.8 ટકા), જે એમએસપી કરતાં ઓછું હતું.
સૂર્યમુખીનો દર MSP કરતા ઘણો ઓછો
જો આપણે તેલીબિયાંની વાત કરીએ તો, આ મહિને સોયાબીનના ભાવ રૂ. 4,268 પ્રતિ ક્વિન્ટલ (-12.8 ટકા), મગફળીના રૂ. 5,817 ક્વિન્ટલ (-14.2 ટકા) અને સૂર્યમુખીના ભાવ રૂ. 5,496 ક્વિન્ટલ (-24.5 ટકા) હતા. 12 સપ્ટેમ્બરના રોજ, સોયાબીનનો અખિલ ભારતીય સરેરાશ બજાર ભાવ રૂ. 4,521 પ્રતિ ક્વિન્ટલ, મગફળીનો રૂ. 5,885 પ્રતિ ક્વિન્ટલ અને સૂર્યમુખીનો રૂ. 4,874 પ્રતિ ક્વિન્ટલ હતો. સોયાબીન પ્રોસેસર્સ એસોસિએશન ઓફ ઈન્ડિયા (SOPA)ના એક્ઝિક્યુટિવ ડિરેક્ટર ડી એન પાઠકે જણાવ્યું હતું કે આયાત ડ્યૂટીમાં વધારો સમયસર હતો અને તેનાથી ઘણી મદદ મળી છે, અન્યથા ભાવ વધુ ઘટ્યા હોત.
Share your comments