જાણો કોથમીરની ખેતી અને તેના વ્યવસ્થાપનની સંપૂર્ણ પદ્ધતિ

ધાણાના બીજ અને પાંદડાનો ઉપયોગ ખોરાકને સુગંધિત અને સ્વાદિષ્ટ બનાવવા માટે થાય છે. ધાણા એ આંબેલી ફેરી અથવા ગાજર પરિવારનો એક વર્ષનો મસાલા પાક છે. તેને લીલા ધાણા પીસેલા અથવા ચાઈનીઝ પાર્સલી પણ કહેવામાં આવે છે.

કોથમીર એક મસાલો છે. તેનો રંગ ઘેરો લીલો છે. ધાણાના બીજ અને પાંદડાનો ઉપયોગ ખાદ્ય પદાર્થોને સુગંધિત અને સ્વાદિષ્ટ બનાવવા માટે થાય છે. તેનો ઉપયોગ સમગ્ર ભારતમાં અને એશિયાના કેટલાક દેશોમાં ભોજનનો સ્વાદ વધારવા માટે થાય છે. તેનો ઉપયોગ પ્રાચીન સમયથી કરવામાં આવે છે. તેનો ઉપયોગ દવા તરીકે પણ થાય છે. ભારતના મધ્યપ્રદેશ રાજ્યમાં તેની સૌથી વધુ ખેતી થાય છે. તેને ચાઈનીઝ પાર્સલી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. ધાણાની ખેતી ખૂબ જ સરળ છે અને તેને કોઈ ખાસ તાપમાન કે આબોહવાની જરૂર પડતી નથી. તો ચાલો જાણીએ

કોથમીરની ખેતી કરવાની રીત...

વાતાવરણ

ધાણાની ખેતી માટે શુષ્ક અને ઠંડુ હવામાન યોગ્ય માનવામાં આવે છે. બીજ અંકુરિત થવા માટે 25 થી 30 ડિગ્રી તાપમાન સારું છે. ધાણા એ સમશીતોષ્ણ આબોહવાવાળો પાક છે. ધાણા ઠંડાથી નુકસાન થવાની સંભાવના છે. ધાણાના સારા ઉત્પાદન માટે બિયારણની સારી ગુણવત્તા, સારો સૂર્યપ્રકાશ અને ઊંચી જમીનની જરૂર પડે છે.

માટીની પસંદગી

ધાણાના સારા પાક માટે સારી રીતે નિકાલ થતી ગોરાડુ જમીન યોગ્ય ગણાય છે. આલ્કલાઇન અથવા ખારી જમીનમાં ધાણા ઉગાડવાનો પ્રયાસ કરશો નહીં. માટી pH 6.5 થી 7.5 ની વચ્ચે હોવી જોઈએ. ખેતર ખેડ્યા પછી તેના પર પેલ્વો આપીને મોટા ગઠ્ઠાનો નાશ કરવો.

વાવણી

ધાણાનું વાવેતર રવિ સિઝનમાં થાય છે. તેની વાવણી માટેનો યોગ્ય સમય ઓક્ટોબરથી નવેમ્બર મહિનાનો છે. વાવણી દરમિયાન તમારા વિસ્તારનું તાપમાન તપાસો. જો ખૂબ ઠંડી હોય તો આવા સમયે વાવણી ન કરવી.

ખાતર

ધાણાની વાવણી કરતા પહેલા ખેડાણ સમયે નાઈટ્રોજન, ફોસ્ફરસ, પોટાશ અને ઝીંક સલ્ફેટ સારી માત્રામાં જમીનમાં ભેળવી દો. ખાતર અને બિયારણ ભેળવીને ખેતી ક્યારેય ન કરવી જોઈએ. જમીનમાં ખાતર ભેળવ્યા પછી જ બીજ વાવો. આનાથી ધાણાની ઉપજમાં સુધારો થાય છે.

આ પણ વાંચો: કરો ક્વીન પાઈનેપલની ખેતી અને મેળવો મબલખ કમાણી

લણણી

જ્યારે ધાણાના દાણા સખત થવા લાગે અને પાંદડા પીળા થવા લાગે ત્યારે તેની કાપણી શરૂ કરવી જોઈએ. લણણીમાં વિલંબ થવાથી ધાણાના બીજનો રંગ બગડવા લાગે છે. તમને જણાવી દઈએ કે બજારમાં સારા દેખાતા ધાણાની ખૂબ જ માંગ છે.

સંગ્રહની રીત

વૈજ્ઞાનિક પદ્ધતિથી ખેતી કરવાથી એકર દીઠ 15 થી 20 ક્વિન્ટલ બીજ મળે છે. ધાણાના બીજને સંગ્રહ દરમિયાન સહેજ ભેજવાળા રાખવા જોઈએ અને ઠંડી અને સૂકી જગ્યાએ શણની થેલીઓમાં રાખવા જોઈએ. સંગ્રહિત બીજને 6 થી 8 મહિનામાં વેચી દો, નહીંતર તેમની સુગંધ ઓછી થવા લાગે છે.