ભારતે બાજરીની વૈશ્વિક મૂડી બનવા માટે પ્રયત્ન કરવો જોઈએઃ શ્રી પીયૂષ ગોયલ

મંત્રીએ કુપોષણ અને ખાદ્ય સુરક્ષા સામેના પડકારોનો સામનો કરવા માટે બાજરીને પ્રોત્સાહન આપવાના વડાપ્રધાન શ્રી નરેન્દ્ર મોદીના પ્રયાસની પ્રશંસા કરી

મંત્રીએ બાજરી માટે નવા આંતરરાષ્ટ્રીય અને સ્થાનિક બજારોની શોધ માટે હાકલ કરી

શ્રી ગોયલે બાજરી પર સંશોધન અને વિકાસ પ્રવૃત્તિઓ પર નવેસરથી ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવા જણાવ્યું છે

કેન્દ્રીય વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ, ઉપભોક્તા બાબતો, ખાદ્ય અને જાહેર વિતરણ અને કાપડ મંત્રી શ્રી પીયૂષ ગોયલે જણાવ્યું હતું કે ભારતે બાજરીની વૈશ્વિક રાજધાની બનવા માટે પ્રયત્ન કરવો જોઈએ. તેઓ આજે નવી દિલ્હીમાં ‘મિલેટ્સ-સ્માર્ટ ન્યુટ્રિટિવ ફૂડ’ (Millets-Smart Nutritive Food) કોન્ક્લેવમાં સભાને સંબોધિત કરી રહ્યા હતા.

મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે મિલેટ્સ-સ્માર્ટ ન્યુટ્રીટીવ ફૂડ કોન્ક્લેવ અને કોન્ક્લેવની બાજુમાં આયોજિત બાજરી પરની પ્રથમ આંતરરાષ્ટ્રીય ખરીદદાર-વિક્રેતા સમ્મેલન દેશને ‘આંતરરાષ્ટ્રીય વર્ષ 2023’ માટે તૈયાર કરવામાં મદદ કરશે. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે યુએનએ ભારતની વિનંતી પર 2023 ને બાજરીના આંતરરાષ્ટ્રીય વર્ષ તરીકે સ્વીકાર્યું છે જેને 70 થી વધુ દેશોએ સમર્થન આપ્યું હતું.

મંત્રીએ G20 ના ભારતના પ્રમુખપદ અને શાંઘાઈ કોઓપરેશન ઓર્ગેનાઈઝેશન (SCO) ના પ્રમુખપદનો ઉલ્લેખ કર્યો અને કહ્યું કે નેતૃત્વનો આ આવરણ વિશ્વના મંચ પર ભારતના વધતા કદને સ્પષ્ટપણે પ્રતિબિંબિત કરે છે.

શ્રી ગોયલે ધ્યાન દોર્યું કે ભારતે 2018 માં બાજરીનું વર્ષ ઉજવ્યું હતું અને કહ્યું હતું કે વડાપ્રધાન, શ્રી નરેન્દ્ર મોદીએ સતત બાજરીને ખોરાક તરીકે પ્રોત્સાહન આપ્યું હતું જે પોષણને ભારત અને વિશ્વના દૂરના ભાગો સુધી પહોંચાડવામાં મદદ કરશે. યોગાથી લઈને બાજરી સુધી ભારત દ્વારા કરવામાં આવેલી આવી અનેક પહેલોને વિશ્વએ સ્વીકારી છે, જે વડા પ્રધાનના વૈશ્વિક નેતૃત્વનું સ્પષ્ટ પ્રતિબિંબ છે અને સમગ્ર વિશ્વમાં ભારત-વાર્તાને પ્રોત્સાહન આપવાની તેમની બિડની સફળતા છે, એમ તેમણે અભિપ્રાય આપ્યો હતો.

મંત્રીએ અવલોકન કર્યું હતું કે વડાપ્રધાન દ્વારા આપવામાં આવેલ ‘લાઇફ-લાઇફસ્ટાઇલ ફોર એન્વાયરમેન્ટ’ (LIFE-Lifestyle for Environment)માટેના આહ્વાને પણ સમગ્ર વિશ્વમાં પડઘો પડ્યો હતો, જેનાથી તે અહેસાસ કરાવે છે કે તેણે વધુ ટકાઉ જીવનશૈલી અપનાવવી જોઈએ. તેમણે ભારપૂર્વક જણાવ્યું હતું કે વિશ્વ નોંધપાત્ર વૈશ્વિક સમસ્યાઓના નિરાકરણ માટે પીએમ મોદીના નેતૃત્વ તરફ જોઈ રહ્યું છે, પછી તે આબોહવા પરિવર્તન, રોગચાળા પછીની આર્થિક સુધારણા અથવા રશિયા અને યુક્રેન વચ્ચેનો સંઘર્ષ હોય. તેમણે કહ્યું. "PM મોદી સામૂહિક વૈશ્વિક સારા માટે કામ કરી રહ્યા છે અને વૈશ્વિક સમસ્યાઓનું નિરાકરણ લાવી રહ્યા છે અને બાજરી એક એવી પહેલ છે જે કુપોષણની વૈશ્વિક સમસ્યાને હલ કરશે અને વિશ્વના એવા ભાગોમાં પોષણક્ષમ ખોરાક લઈ જશે જ્યાં આપણે કુપોષણ અથવા ખાદ્ય સુરક્ષાની સમસ્યાઓનો સામનો કરીએ છીએ",

મંત્રીએ એપેડા (APEDA) એ અત્યાર સુધી કરેલા નોંધપાત્ર કાર્યની પ્રશંસા કરી હતી અને વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો હતો કે તેના પ્રયાસો સમગ્ર વિશ્વમાં ભારતીય બાજરીને પ્રોત્સાહન આપશે અને ભારતને આંતરરાષ્ટ્રીય બજારો સાથે જોડશે.

શ્રી ગોયલે તેના જબરદસ્ત પોષક મૂલ્યને કારણે બાજરી અને 'માનવજાત માટે કુદરતની ભેટ' ગણાવી હતી. પીએમ મોદીને ટાંકીને મંત્રીએ કહ્યું કે "બાજરી અથવા બરછટ અનાજ પ્રાચીન સમયથી ભારતની કૃષિ, સંસ્કૃતિ અને સભ્યતાનો એક ભાગ છે" અને ઉમેર્યું કે બાજરી આબોહવાને અનુકૂળ અને જીવનશૈલીના રોગો સામે લડવામાં સક્ષમ છે. તેમણે ચારા તરીકે બાજરીના મૂલ્યની વાત કરી અને કહ્યું કે બાજરીના ખરેખર બહુપરિમાણીય ફાયદા છે.

મંત્રીએ આવી ઘણી આંતરરાષ્ટ્રીય ખરીદ-વેચાણ મુલાકાત, ફૂડ ફેસ્ટિવલ, બાજરીની આસપાસ રાંધણ સ્પર્ધાઓનું આહ્વાન કર્યું અને અભિપ્રાય આપ્યો કે બાજરીને પણ મધ્યાહન ભોજન કાર્યક્રમનો એક ભાગ બનાવી શકાય છે.

મંત્રીએ ધ્યાન દોર્યું કે બાજરી પર કામ કરી રહેલા કેન્દ્ર દ્વારા લગભગ 250 સ્ટાર્ટઅપ્સને સમર્થન આપવામાં આવી રહ્યું છે અને ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ મિલેટ્સ રિસર્ચ બાજરી પર સ્ટાર્ટઅપ્સનું સેવન કરી રહી છે અને સૂચન કર્યું કે ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ પેકેજિંગને બાજરી અને બાજરીના ઉત્પાદનોના પેકેજિંગમાં નવીનતા લાવવા અને સુધારવા માટે જોડવામાં આવી શકે છે.

મંત્રીએ કહ્યું કે બાજરીને પ્રોત્સાહન આપવા માટે અમારા કોલ ટુ એક્શન તરીકે ‘પોષણ’ (NOURISH)નો ઉપયોગ કરવામાં આવે;

‘N’ માટે ‘નવા બજારો અને સ્થળો'

'O' માટે વૈશ્વિક સ્તરે તેને વધુ મૂલ્યવાન અને સ્વીકાર્ય બનાવવા માટે બાજરીની ખેતીની 'ઓર્ગેનિક પદ્ધતિઓ'ને પ્રોત્સાહન આપવાની જરૂરિયાત  

'U' માટે બાજરીની 'અનોખી જાતો'ના રક્ષણ અને GI ટેગિંગ  

‘R’ માટે બાજરીની ઝડપથી વિકસતી, સ્વાદિષ્ટ જાતો વિકસાવવા અને બજારની સંભાવનાને વિસ્તારવા માટે ‘બાજરી પર સંશોધન’

‘I’ માટે ઉત્પાદન, બજાર અને મૂલ્ય શૃંખલાના વિકાસમાં વધુ 'ઉદ્યોગની સંડોવણી'

'S' માટે ઉચ્ચ-ગુણવત્તાવાળા બાજરી અને બાજરી ઉત્પાદનોની ખાતરી કરવા માટે 'ધોરણો અને ટકાઉપણું'

'H' માટે 'હોમ માર્કેટ' અને 'ઉચ્ચ ઉત્પાદકતા'  

મંત્રીએ કહ્યું કે આપણે બાજરીની વાર્તાને મુખ્ય પ્રવાહમાં લાવવા માટે સાથે મળીને કામ કરવું જોઈએ અને કુપોષણ અને ભૂખમરાની સમસ્યાઓનો ઉકેલ લાવવા માટે બાજરીને વૈશ્વિક સ્તરે સ્વીકાર્ય બનાવવા જોઈએ જેનો વિશ્વના ઘણા ભાગોમાં સામનો કરવો પડી રહ્યો છે.

તેમના સંબોધનમાં, વાણિજ્ય વિભાગના સચિવ, શ્રી સુનિલ બર્થવાલે જણાવ્યું હતું કે પીએમ મોદીએ 2023 બાજરીનું વર્ષ જાહેર કર્યા પછી બાજરી સંબંધિત ઘણા સ્ટાર્ટઅપ્સ આ વ્યવસાયમાં આવ્યા હતા. તેમણે ઉમેર્યું હતું કે બાજરી અને બાજરીના ઉત્પાદનોને પ્રોત્સાહન આપવા માટે આવનારા સમયમાં ભારતમાં અને વિદેશમાં ઘણી વધુ ખરીદનાર-વિક્રેતા બેઠકનું આયોજન કરવામાં આવશે.

આ એક નવી શરૂઆત હતી કે જ્યાં પ્રોસેસર્સ સીધી ખેડૂતો પાસેથી ખરીદી કરી રહ્યા હતા તે દર્શાવતા શ્રી બર્થવાલે કહ્યું કે આનાથી ખેડૂતો અને સ્ટાર્ટઅપ બંનેને ફાયદો થશે. મને ખાતરી છે કે આગામી થોડા વર્ષોમાં બાજરી ઉગાડવા અને ખાવાની સંસ્કૃતિ વધશે, એમ તેમણે અવલોકન કર્યું.

આ પ્રસંગે કૃષિ વિભાગના સચિવ શ્રી મનોજ આહુજા, વાણિજ્ય વિભાગના અધિક સચિવ શ્રી એસ શ્રીનિવાસ, APEDAના અધ્યક્ષ શ્રી અંગમુથુ, વરિષ્ઠ સરકારી અધિકારીઓ અને અન્ય મહાનુભાવો ઉપસ્થિત રહ્યા હતા.

આ પણ વાંચો:PNBએ ગ્રાહકો માટે શરૂ કરી એક શાનદાર સ્કીમ, 600 દિવસ માટે પૈસા રોકાણ કરવાથી મળશે જબરદસ્ત વ્યાજ