નેનો ઝિંક અને નેનો કોપરને લઈને ચાલી રહેલા વિવાદ વચ્ચે ઇફકોનો મોટો દાવો

નેનો યુરિયાની અસરકારકતા અંગે ચાલી રહેલા વિવાદ વચ્ચે કેન્દ્ર સરકારે ઈફકોને નેનો ઝિંક લિક્વિડ અને નેનો કોપર લિક્વિડનું ઉત્પાદન કરવાની મંજૂરી પણ આપી દીધી છે. કેન્દ્રએ ફર્ટિલાઇઝર કંટ્રોલ ઓર્ડર 1985 હેઠળ ત્રણ વર્ષ માટે તેને મંજૂરી આપી,તેનું જાહેરનામું બહાર પાડવામાં આવ્યું છે. છોડમાં સૂક્ષ્મ પોષકતત્વોની ઉણપને દૂર કરવા માટે, પાકના પોષણ પર વધુ બે નેનોટેકનોલોજી આધારિત નવા ઉત્પાદનો ટૂંક સમયમાં બજારમાં લોન્ચ કરવામાં આવશે. જોકે, IFFCOએ હજુ સુધી એ નથી જણાવ્યું કે નેનો ઝિંક અને નેનો કોપરની બોટલ કેટલી મોટી હશે, તેની કિંમત શું હશે, કયા પ્લાન્ટમાં તેનું ઉત્પાદન થશે અને ખેડૂતો સુધી ક્યારે પહોંચશે.

વૈજ્ઞાનિકોએ ઉઠાવ્યો પ્રશ્ન

IFFCO અગાઉ નેનો યુરિયા, નેનો યુરિયા પ્લસ અને નેનો ડીએપીનું ઉત્પાદન કરે છે. હવે સૂક્ષ્મ પોષકતત્ત્વો પ્રવાહી સ્વરૂપે બહાર પાડવામાં આવી રહ્યા છે. નેનો યુરિયા લિક્વિડ પર દેશની અંદર અને બહારના વૈજ્ઞાનિકોએ સવાલ ઉઠાવ્યા છે. પરંતુ તેને ધ્યાનમાં લીધા વિના, IFFCOએ વધુ બે ઉત્પાદનો માટે મંજૂરી મેળવી છે. ડિસેમ્બર 2022માં જ રસાયણ અને ખાતર મંત્રી ડૉ.મનસુખ માંડવિયાએ સંસદમાં કહ્યું હતું કે આગામી દિવસોમાં નેનો ઝિંક અને નેનો સલ્ફર પણ આવશે અને આ ભારતના ખાતર ક્ષેત્રમાં એક મોટી ક્રાંતિ હશે.

છોડના વિકાસ માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ

ઝીંક એ ઉત્સેચકો માટે એક મહત્વપૂર્ણ સૂક્ષ્મ પોષકતત્વ છે જે છોડમાં કાર્ય કરે છે. તે છોડના વિકાસ અને વિકાસ માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. છોડમાં ઝીંકની ઉણપ એ વૈશ્વિક સ્તરે મુખ્ય ચિંતાઓમાંની એક છે. એ જ રીતે, છોડમાં ઘણી એન્ઝાઈમેટિક પ્રવૃત્તિઓ માટે અને હરિતદ્રવ્ય અને બીજ ઉત્પાદન માટે તાંબાની જરૂર પડે છે. કોપરની ઉણપથી રોગોનું જોખમ વધી શકે છે.

છોડ વધારી શકે છે રોગનું જોખમ

ઇફ્કોના એમડી ડૉ. યુ.એસ. અવસ્થીએ જણાવ્યું છે કે નેનો ટેકનોલોજી આધારિત નવીનતાઓ કૃષિ ક્ષેત્ર પર છાપ છોડી રહી છે. સહકારી કંપની ઇફકો નેનો ઝિંક અને IFFCO નેનો કોપરની નવી નવીનતાઓ ભારત સરકાર દ્વારા સૂચિત કરવામાં આવી છે. ત્રણ વર્ષના સમયગાળા માટે બંને ઉત્પાદનો માટે ખાતર નિયંત્રણ ઓર્ડર મંજૂર કરવામાં આવ્યો છે. ઝીંક અને કોપરની ઉણપ છોડમાં રોગોનું જોખમ વધારી શકે છે.

વિશ્વના દરેક ખેડૂત માટે મહત્વપૂર્ણ

આ નવા નેનો ફોર્મ્યુલેશન પાકમાં ઝીંક અને કોપરની ઉણપને દૂર કરવામાં, પાકની ઉપજ અને ગુણવત્તા વધારવામાં અને કુપોષણની સમસ્યાને હલ કરવામાં મદદ કરશે. સંશોધન ટીમ માટે આ બીજી મોટી ઉપલબ્ધિ છે, જે વિશ્વભરના ખેડૂતોને ઘણી મદદરૂપ થશે.