ખેડૂતોને સમય પર નથી મળ્યુ પાક વીમાનું વળતર તો કંપનીઓએ 12 ટકા વધુ આપવા માટે રહેશે તૈયાર: ચૌહાણ

કેન્દ્રીય કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ અને ગ્રામીણ વિકાસ મંત્રી શિવરાજ સિંહ ચૌહાણે આજે લોકસભામાં પાક વીમા સંબંધિત પ્રશ્નોના જવાબ આપતા કહ્યું કે, અગાઉની પાક વીમા યોજનાઓમાં ઘણી મુશ્કેલીઓ હતી, અગાઉની સરકારોમાં ઘણી પાક વીમા યોજનાઓ હતી, પરંતુ વીમાની રકમ ઓછી હતી અને દાવાની પતાવટમાં વિલંબ થતો હતો. ખેડૂતો અને ખેડૂત સંગઠનોએ અનેક પ્રકારના વાંધાઓ ઉઠાવ્યા હતા.   તેમણે કહ્યું કે મને કહેતા ગર્વ થાય છે કે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી નવી પ્રધાનમંત્રી ફસલ વીમા યોજના લાવ્યા છે. અગાઉ પાક વીમા માટે 3 કરોડ 51 લાખ અરજીઓ મળી હતી અને હવે 8 કરોડ 69 લાખ અરજીઓ મળી છે, જ્યારે કુલ વીમાની રકમ વધીને રૂ. 2.71 લાખ કરોડથી વધુ થઈ ગઈ છે. ખેડૂતોએ 32 હજાર 404 કરોડ રૂપિયાનું પ્રીમિયમ ચૂકવ્યું છે અને તેના બદલામાં તેમને 1.64 લાખ કરોડ રૂપિયાનો ક્લેમ આપવામાં આવ્યો છે.

ખેડૂતોને નુકસાનનું વળતર હવે તરત જ મળે છે

કેન્દ્રીય મંત્રી ચૌહાણે જણાવ્યું હતું કે કુદરતી કારણોસર પાકને નુકસાન થાય તો તે સંપૂર્ણપણે આવરી લેવામાં આવે છે અને વળતર ખેડૂતોને તરત જ મળે છે. કેન્દ્રીય મંત્રીએ કહ્યું કે જૂના પાક વીમા મુજબ બેંકના લેનારાનો વીમો જરૂરી હતો અને બેંક પોતે જ વીમા પ્રીમિયમની રકમ કાપી લેતી હતી. સરકારે આ વિસંગતતાને દૂર કરીને યોજનાને સ્વૈચ્છિક બનાવી છે. અત્યાર સુધીમાં 5 લાખ 1 હજાર હેક્ટર વિસ્તાર આવરી લેવામાં આવ્યો છે, જે 2023માં વધીને 5 લાખ 98 હજાર હેક્ટર થઈ ગયો છે, 3 કરોડ 57 લાખ ખેડૂતોને આવરી લેવામાં આવ્યા છે. સરકારે યોજનાને સરળ બનાવવા માટે ઘણા પગલાં લીધા છે, જેથી ખેડૂતોને યોજનાઓનો લાભ મેળવવામાં કોઈ સમસ્યાનો સામનો કરવો ન પડે.

પ્રધાનમંત્રી પાક વીમા મોડલ

કેન્દ્રીય કૃષિ મંત્રી ચૌહાણે કહ્યું કે પ્રધાનમંત્રી પાક વીમાના 3 અલગ-અલગ મોડલ છે. કેન્દ્ર સરકાર માત્ર નીતિઓ બનાવે છે. રાજ્ય સરકાર તેને ગમે તે મોડેલ પસંદ કરે છે. તેમણે કહ્યું કે પ્રધાનમંત્રી પાક વીમા યોજના સમગ્ર દેશના દરેક જિલ્લા માટે છે. અગાઉ આ યોજનના એકમોમાં વિસંગતતાઓ હતી કે બ્લોકને જ એકમ બનાવી દેવામાં આવતું હતું. હવે ગ્રામ પંચાયતને એક યુનિટ બનાવવામાં આવ્યું છે, જેથી ગ્રામ પંચાયતમાં ખેડૂતને કોઈ નુકશાન થાય તો ખેડૂતના નુકસાનની યોગ્ય ભરપાઈ થઈ શકે. આ ઉપરાંત દરેક ગ્રામ પંચાયતમાં ઓછામાં ઓછા 4 ક્રોપ કટિંગ પ્રયોગો કરવા પણ જરૂરી બનાવવામાં આવ્યા છે.

લાદવામા આવશે 12 ટકાનો દંડ

તેમણે વધુમાં જણાવ્યું હતું કે, વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના માર્ગદર્શન હેઠળ, નવીનતાઓ કરીને, રિમોટ સેન્સિંગ દ્વારા ઓછામાં ઓછા 30 ટકા સુધી પાકના નુકસાનનું મૂલ્યાંકન કરવાનું ફરજિયાત બનાવવામાં આવ્યું છે. તેમણે કહ્યું કે આ જ કારણ છે કે દાવાની ચુકવણીમાં વિલંબ થાય છે. રાજ્ય સરકાર તરફથી ઉપજનો ડેટા જે મહિનામાં ઉપલબ્ધ હોય તે મહિનામાં દાવાની ગણતરી કરવામાં આવે છે. જો કેન્દ્ર સરકાર નીતિ બનાવે છે તો તેનો યોગ્ય અમલ કરવાની જવાબદારી રાજ્ય સરકારની છે. જો તે દાવાની ચુકવણીમાં વિલંબ થાય છે, તો એવી જોગવાઈ કરવામાં આવી છે કે વીમાં કંપની પર 12 ટકાનો દંડ લાદવામાં આવશે, જો કે સીધા ખેડૂતના ખાતામાં જમા કરવામાં આવશે.  

રાજ્ય સરકારોને વિનંતી  

તેમણે કહ્યું કે જ્યારે અમે વીમા ચૂકવણીમાં વિલંબના કારણો પર ધ્યાન આપ્યું, ત્યારે 98.5 ટકા કારણો રાજ્ય સરકારો દ્વારા પ્રીમિયમની રકમના તેમના હિસ્સાની વિલંબિત રજૂઆત છે. હું રાજ્ય સરકારોને વિનંતી કરવા માંગુ છું કે તેઓ તેમના વતી પ્રીમિયમની રકમ જાહેર કરવામાં વિલંબ ન કરે. 99 ટકા વિલંબ થાય છે કારણ કે કેટલીકવાર યીલ્ડ ડેટા મોડા મળે છે, કેટલાક કિસ્સાઓમાં વીમા કંપનીઓ અને રાજ્ય સરકારો વચ્ચે વિવાદ થાય છે, કેટલીકવાર ખેડૂતોની સંખ્યા ખોટી હોય છે, આ કારણો પણ વિલંબનું કારણ બને છે.

કેન્દ્રીય કૃષિ મંત્રી ચૌહાણે કહ્યું કે અમે એવી જોગવાઈ કરી છે કે અમે રાજ્યના હિસ્સામાંથી અમારી જાતને ડી-લિંક કરી લીધી છે, જેથી ખેડૂતોને ચૂકવણીમાં કોઈ વિલંબ ન થાય. કેન્દ્ર સરકાર તેનો હિસ્સો તાત્કાલિક બહાર પાડે છે જેથી ખેડૂતોને કેન્દ્રીય હિસ્સાની ચૂકવણી મળી શકે. આ ખરીફ સીઝનથી જ 12 ટકા પેનલ્ટી વસૂલવામાં આવશે અને તેની ચુકવણી સીધી ખેડૂતોના ખાતામાં કરવામાં આવશે. જેના માટે કેન્દ્રીય કૃષિ મંત્રીએ એક કમેટી બનાવવાની પણ વાત કરી હતી,