કિસાન દિવસ તરીકે ઉજવાય છે દેશના પાંચમાં વડાપ્રધાન ચૌધરી ચરણસિંહનો જન્મદિન, વડાપ્રધાનથી વધુ ખેડૂતના નેતા હતા ચરણસિંહ

ભારતના પાંચમા વડાપ્રધાન ચૌધરી ચરણ સિંહને ખેડૂતોના નેતા તરીકે કોઈ પણ વાંધો વગર યાદ કરવામાં આવે છે તે આશ્ચર્યજનક લાગે છે. ખેડૂતો માટે તેમનું સમર્પણ એટલું બધું હતું કે તેમના જન્મદિવસને કિસાન દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે

આઝાદી પહેલા

ચૌધરી ચરણ સિંહનો જન્મ 23 ડિસેમ્બર 1902ના રોજ મેરઠના હાપુરના નૂરપુર ગામમાં એક જાટ પરિવારમાં થયો હતો. જો કે તેમણે તેમની કારકિર્દી વકીલ તરીકે શરૂ કરી હતી, પરંતુ ગાંધીજીની સ્વતંત્રતા ચળવળમાં ભાગ લેતા તેઓ રાજકારણમાં પ્રવેશ્યા હતા. પરંતુ તે પહેલા તે ગાઝિયાબાદથી આર્ય સમાજમાં સક્રિય થઈ ગયો હતો. આઝાદીની ચળવળ વખતે પણ તેઓ બે વખત ગયા હતા.

ચરણસિંહની જનતા સરકાર

1977 ની સામાન્ય ચૂંટણીઓમાં, વિખરાયેલા વિપક્ષો તત્કાલીન વડા પ્રધાન ઇન્દિરા ગાંધી સામે એક થયા અને જનતા પાર્ટીના બેનર હેઠળ ચૂંટણી જીતવામાં સફળ થયા. ત્યારબાદ સાંસદોએ વડાપ્રધાનની પસંદગીની જવાબદારી જયપ્રકાશ નારાયણ અને આચાર્ય ક્રિપલાની પર છોડી દીધી હતી, ત્યારબાદ મોરારજી દેસાઈ દેશના ચોથા વડાપ્રધાન બન્યા હતા જ્યારે દેસાઈએ ગૃહમંત્રી માટે ચરણસિંહનું નામ સૂચવ્યું હતું. પરંતુ ચરણસિંહની જનતા સરકાર લાંબો સમય ટકી શકી નહીં.

આ પણ વાંચો: ભારતને મળેલા G-20ના અધ્યક્ષપદ ગુજરાતમાં ખુલશે ‘ચાય ચુસ્કી કેન્દ્ર’, સ્ટેચ્યૂ ઓફ યુનિટી ખાતે ખૂલશે પ્રથમ કેન્દ્ર

કેવી રીતે બન્યા વડાપ્રધાન?

ટૂંક સમયમાં જ ચૌધરી ચરણ સિંહે જનતા સરકારમાંથી રાજીનામું આપી દીધું, પરંતુ સમાધાન પછી, જૂન 1978 માં, તેઓ દેશના નાયબ વડા પ્રધાન બન્યા. પરંતુ આ સમજૂતી પણ જલ્દી તૂટી ગઈ અને પછી જુલાઈ 1979માં તેમણે ઈન્દિરા ગાંધીના સમર્થનથી નવી સરકાર બનાવી અને દેશના પાંચમા વડાપ્રધાન બન્યા.

એક મહિનો પણ ન રહી શક્યા પીએમ

એક મહિનાની અંદર, ચરણ સિંહ સંસદમાં તેમની બહુમતી સાબિત કરી શકે તે પહેલાં, ઈન્દિરા ગાંધીએ ચરણ સિંહ સરકારને ટેકો પાછો ખેંચી લીધો અને ચરણ સિંહે તેમના પદ પરથી રાજીનામું આપવું પડ્યું. આ પછી લોકસભા ભંગ કરી દેવામાં આવી હતી. 1980માં ફરીથી સામાન્ય ચૂંટણીઓ યોજાઈ, જેમાં ઈન્દિરા ગાંધીએ મોટી જીત મેળવી અને ચરણ સિંહ લોકદળના નેતા રહ્યા.

ખેડૂતો માટે હંમેશા રહ્યા તત્પર 

તમામ ઘટનાઓ પછી પણ ચૌધરી ચરણ ખેડૂતોના નેતા કહેવાતા રહ્યા. જ્યારે પણ તેમના રાજકીય જીવનનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવે છે, તે કટોકટી પછીની છે, પરંતુ તેઓ ઘણા પહેલા ખેડૂતોનો અવાજ બની ગયા હતા. દેશની આઝાદી પહેલા પણ તેઓ ખેડૂતો અને જમીનદારોના મજૂરો માટે અવાજ ઉઠાવતા રહ્યા. ખેડૂતોની સમસ્યાઓ સાંભળીને તેઓ ખૂબ જ ભાવુક થઈ જતા હતા અને ખેડૂતોના ભલા માટે કાયદાનો ઉપયોગ કરતા હતા.

આઝાદી પછી બન્યા ભારતીય લોકદળના નેતા

1951માં તેઓ ઉત્તર પ્રદેશ કેબિનેટમાં ન્યાય અને માહિતી મંત્રી બન્યા. ત્યારબાદ 1967 સુધી તેઓ પ્રદેશ કોંગ્રેસના મુખ્ય નેતા હતા અને જમીન સુધારણા કાયદા માટે પ્રયાસ કરતા રહ્યા. તેમણે ખેડૂતો માટે પંડિત નેહરુનો પણ વિરોધ કર્યો હતો. વર્ષ 1967માં કોંગ્રેસથી અલગ થઈને તેઓ ઉત્તર પ્રદેશના પ્રથમ બિનકોંગ્રેસી મુખ્યમંત્રી બન્યા.ભારતીય લોકદળના નેતા તરીકે, તેઓ જનતા ગઠબંધનમાં જોડાયા જેમાં તેમનો પક્ષ સૌથી મોટો ઘટક હતો. પરંતુ 1974થી તેઓ ગઠબંધનમાં અલગ પડી ગયા હતા અને જ્યારે જયપ્રકાશ નારાયણે મોરારજી દેસાઈને વડાપ્રધાન તરીકે પસંદ કર્યા ત્યારે તેઓ ખૂબ જ નિરાશ થયા હતા. કેન્દ્રીય રાજનીતિમાં ટોચના નેતા હોવા છતાં તેઓ અન્યનો સહકાર મેળવી શક્યા નથી. વડાપ્રધાન પદ છોડ્યા પછી પણ તેઓ 1987 સુધી લોકસભામાં લોકદળનું પ્રતિનિધિત્વ કરતા રહ્યા અને ખેડૂતોના હકનો અવાજ બની રહ્યા.