મસાલાનો ઉપયોગ ઘણીવાર વાનગીઓને સ્વાદ આપવા માટે થાય છે. આ મસાલા લગભગ દરેક રસોડામાં હાજર હોય છે. જીરું પણ આ મસાલાઓમાંથી એક છે. આ મસાલામાં માત્ર સ્વાદ જ નહીં પણ સ્વાસ્થ્ય લાભ પણ છુપાયેલા છે. હવે તમારા મનમાં સવાલ ઉઠતો જ હશે કે જીરું ખાવાથી શું થાય છે અને જીરું આપણને સ્વસ્થ રાખવામાં કેવી રીતે મદદ કરી શકે છે?
આ બધા પ્રશ્નોના જવાબો સ્ટાઈલક્રેસના આ લેખમાં હાજર છે. અહીં અમે જીરું ખાવાના ફાયદા અને ગેરફાયદા, તેમાં રહેલા વિવિધ ગુણો અને જીરુંનો ઉપયોગ કેવી રીતે કરવો તે વિશે વિગતવાર જણાવી રહ્યાં છીએ. જીરાના ઔષધીય ગુણોની સાથે જીરાના પાણી અને જીરા પાવડરને લગતી મહત્વની માહિતી પણ આપવામાં આવશે. ઉપરાંત, વાચકોએ એ પણ ધ્યાનમાં રાખવું જોઈએ કે જીરું કોઈ રોગનો ઈલાજ નથી, તે માત્ર લેખમાં આવરી લેવામાં આવેલી શારીરિક સમસ્યાઓના લક્ષણોને અમુક અંશે રોકવા અને ઘટાડવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે.
પાચન માટે જીરાના ફાયદા
અપચોની સમસ્યા યોગ્ય સમયે ભોજન ન લેવા અને ખાવાની ખોટી આદતોના કારણે થઈ શકે છે. આવામાં જો જીરાને ડાયટમાં સામેલ કરવામાં આવે તો તે પાચનમાં મદદ કરી શકે છે. NCBI (નેશનલ સેન્ટર ફોર બાયોટેક્નોલોજી ઇન્ફોર્મેશન) ની વેબસાઈટ પર પ્રકાશિત થયેલા એક સંશોધનમાં ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે કે પાચન સંબંધી વિકૃતિઓ, ઝાડા, અપચો, ગેસ અને પેટ ફૂલવું (1) જેવી સમસ્યાઓ ઘટાડવા માટે લાંબા સમયથી તેનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. તે જ સમયે, તેલ કાઢ્યા પછી બાકી રહેલ જીરુંનો અર્ક શરીરને જરૂરી પોષક તત્વો આપવા સાથે પાચન શક્તિને સુધારવાનું કામ કરી શકે છે (2). આ કારણોસર, પાચનમાં સુધારો પણ જીરાના અર્કના ફાયદાઓમાં ગણવામાં આવે છે. પાચન સંબંધી રોગોથી બચવા માટે તમે જીરાના પાવડરને છાશમાં ભેળવીને પી શકો છો.
શરદી અને તાવ માટે જીરાના ફાયદા
હળવી શરદી અને તાવ સામાન્ય છે. આવી સ્થિતિમાં, કેટલાક ઘરેલું ઉપચાર દ્વારા તેમને ઘટાડી શકાય છે. જો તમને વારંવાર છીંક આવતી હોય અથવા શરદીને કારણે નાકમાં ભારેપણું અનુભવાય તો મુઠ્ઠીભર જીરું શેકીને કપડામાં બાંધી રાખવાથી થોડીવાર સુંઘી શકાય છે. તેનાથી થોડી રાહત મળી શકે છે. આ સિવાય જીરું તાવમાં પણ ફાયદો પહોંચાડવાનું કામ કરી શકે છે (3). વાસ્તવમાં, જીરુંમાં હાજર એન્ટિ-ઇન્ફ્લેમેટરી, એન્ટિ-બેક્ટેરિયલ અને એન્ટિ-ફંગલ ગુણ શરદીથી બચવામાં મદદ કરી શકે છે. ઉપરાંત, રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારીને, તે ચેપ સામે લડવામાં મદદ કરી શકે છે. આ સાથે જીરાના પાણીમાં આદુ નાખીને પીવાથી શરદીમાં રાહત મળે છે. તેમજ ગળાના દુખાવામાં પણ રાહત મળે છે.
રોગપ્રતિકારક શક્તિ માટે જીરાના પાણીના ફાયદા
જીરું ખાવાના ફાયદાઓમાં રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત કરવાનો પણ સમાવેશ થાય છે. વાસ્તવમાં, તેની ઇમ્યુનોમોડ્યુલેટરી અસરો છે, જે જરૂરિયાત મુજબ શરીરની પ્રતિરક્ષા વધારે છે ( 1 ). સાથે જ જીરુંમાં ભરપૂર માત્રામાં આયર્ન હોય છે. શરીરના કોષોમાં ઓક્સિજન પહોંચાડવાની સાથે, આ તત્વ રોગપ્રતિકારક શક્તિને પણ સ્વસ્થ રાખે છે (5). આ માટે જીરાના પાણીનું સેવન ફાયદાકારક સાબિત થઈ શકે છે.
વજન નિયંત્રણ માટે જીરાના ફાયદા
જીરુંનો ઉપયોગ વજનને નિયંત્રિત કરવા માટે પણ કરી શકાય છે. વાસ્તવમાં જીરાનું પાણી વજન ઘટાડવા માટે ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. ખાસ કરીને જો તેમાં લીંબુના ટીપા નાખવામાં આવે તો તે અસરકારક રીતે કામ કરી શકે છે. ઇન્ટરનેશનલ જર્નલ ઓફ રિસર્ચ ઇન ફાર્માસ્યુટિકલ સાયન્સના એક સંશોધનમાં પણ આ વાતનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. આ વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસ જણાવે છે કે જો 3 અઠવાડિયા સુધી ખાલી પેટે લેવામાં આવે તો વજન ઘટાડી શકાય છે.
એનિમિયામાં જીરાના પાણીના ફાયદા
શરીરમાં આયર્નની ઉણપ અને અન્ય ઘણા કારણોથી એનિમિયાની સમસ્યા થઈ શકે છે. જેના કારણે શરીર નબળું પડવા લાગે છે, ચક્કર આવવા લાગે છે અને ટૂંક સમયમાં જ શરીર બીજી અનેક સમસ્યાઓથી ઘેરાઈ જાય છે (7). આ સમસ્યામાં જીરાનું સેવન કરી શકાય છે. વાસ્તવમાં, જીરુંમાં આયર્ન ભરપૂર માત્રામાં હોય છે, જે આયર્નની ઉણપનો એનિમિયા (5) ની સમસ્યાને અટકાવી શકે છે.
Share your comments