ભારતમાંથી રેડી ટુ ઈટ ઉત્પાદનોની નિકાસ 24% વધી 394 મિલિયન ડોલર થઈ

ભારતમાંથી રેડી ટુ ઈટ ઉત્પાદનોની નિકાસ 24% વધીને  394 મિલિયન ડોલર થઈ છે - છેલ્લા દાયકામાં APEDA બાસ્કેટ હેઠળ ભારતમાંથી રેડી ટુ ઈટ (RTE), રેડી ટુ કુક (RTC) અને રેડી ટુ સર્વ (RTS) ઉત્પાદનોની નિકાસ નોંધપાત્ર વૃદ્ધિ નોંધાઈ છે. વાણિજ્ય અને ઉદ્યોગ મંત્રાલય દ્વારા નિકાસ માટે ઉત્પાદનોના મૂલ્યવૃદ્ધિ પર ભાર મૂકવા સાથે, RTE શ્રેણી હેઠળના ખાદ્ય ઉત્પાદનોએ ગત દાયકામાં 12 ટકાની વાર્ષિક વૃદ્ધિ દર નોંધાવી છે અને APEDA એ સમાન સમયગાળા દરમિયાન RTE નિકાસમાં વધારો કર્યો છે. હિસ્સેદારી 2.1 ટકાથી વધીને 5 ટકા થઈ છે.

2011-12 થી 2020-21 દરમિયાન રેડી ટુ ઈટ (RTE), રેડી ટુ કુક (RTC) અને રેડી ટુ સર્વિસ (RTS) કેટેગરીઝ હેઠળના ઉત્પાદનોની નિકાસમાં 10.4 ટકા CAGR નોંધાયેલ છે. ભારતે 2020-21માં  2.14 બિલિયન ડોલરથી વધુની કિંમતના તૈયાર ખાદ્ય ઉત્પાદનોની નિકાસ કરી છે. આવા ખાદ્ય ઉત્પાદનો સમયની બચત અને સરળતાથી ઉપલબ્ધ હોવાથી તાજેતરના વર્ષોમાં RTE, RTC અને RTS ની શ્રેણી હેઠળ ખાદ્ય ચીજોની માંગ અનેક ગણી વધી છે.

ડિરેક્ટોરેટ જનરલ ઑફ કોમર્શિયલ ઇન્ફર્મેશન એન્ડ સ્ટેટિસ્ટિક્સના તાજેતરની માહિતી પ્રમાણે ભારતે છેલ્લા ત્રણ નાણાકીય ત્રણ વર્ષમાં (2018-19 અને 2020-2021)  5,438 મિલિયન ડોલરના મૂલ્યના RTE, RTC અને RTCની નિકાસ કરી છે. 

ભારતે વર્ષ 2018-2019માં   766 મિલિયન ડોલરની RTE નિકાસ નોંધાવી હતી, જે 2019-20માં વધીને 825 મિલિયન ડોલર અને પછી 2020-21માં 1043 મિલિયન ડોલર થઈ ગઈ હતી. દરમિયાન, RTC ફૂડ પ્રોડક્ટ્સે 2018-19માં   473 મિલિયન ડોલર, 2019-20માં  368 મિલિયન ડોલર અને 2020-21માં   560 મિલિયન ડોલરની નિકાસ નોંધાવી છે. સમાન સમયગાળા માટે અગાઉના વર્ષોની સરખામણીમાં ચાલુ વર્ષમાં એટલે કે એપ્રિલ-ઓક્ટોબર (2021-22)માં RTE/RTC અને RTSનું તુલનાત્મક વિશ્લેષણ નીચેના ગ્રાફમાં બતાવવામાં આવ્યું છે. RTE/RTC અને RTSના નિકાસ મૂલ્યમાં પાછલા વર્ષની સરખામણીમાં 2021-22માં વધુ વધારો થયો છે.

ખાસ કરીને RTE ખાદ્ય ઉત્પાદનોના 56% થી વધુ 2020-21માં ટોચના 10 દેશોમાં નિકાસ કરવામાં આવ્યા હતા. RTE ઉત્પાદનોની ચાર શ્રેણીઓમાં યુએસ ટોચ પર છે જેમ કે બિસ્કિટ અને કન્ફેક્શનરી (US$79.54 મિલિયન), નાસ્તાના અનાજ (US$5.33 મિલિયન), ભારતીય મીઠાઈઓ અને નાસ્તા (US$99.7 મિલિયન), પાન મસાલા અને સોપારી (US$5.95 મિલિયન). આયાત કરનાર દેશ, જ્યારે RTE હેઠળના બાકીના બે ઉત્પાદનો મલેશિયા અને નેપાળ દ્વારા નોંધપાત્ર રીતે આયાત કરવામાં આવે છે. મલેશિયાએ 2020-21માં USD 5.09 મિલિયનની કિંમતની દાળની આયાત કરી હતી અને નેપાળે USD 3.5 મિલિયનની કિંમતની વેફરની આયાત કરી હતી.

2020-21ના ડેટા મુજબ, RTE નિકાસના મુખ્ય દેશોમાં યુએસએ (18.73%), સંયુક્ત આરબ અમીરાત (8.64%), નેપાળ (5%), કેનેડા (4.77%), શ્રીલંકા (4.47%), ઓસ્ટ્રેલિયા (4.2%), સુદાન (2.95%), બ્રિટન (2.88%), નાઇજીરીયા (2.38%) અને સિંગાપુર (2.01%)નો સમાવેશ થાય છે.

છેલ્લા દાયકામાં RTC ફૂડ પ્રોડક્ટ્સ 7 ટકાના CAGRથી વધી રહી છે અને APEDA નિકાસમાં RTCનો હિસ્સો સમાન સમયગાળામાં 1.8 ટકાથી વધીને 2.7 ટકા થયો છે. RTC હેઠળ આવરી લેવામાં આવતા ખાદ્ય ઉત્પાદનોની મુખ્ય શ્રેણીઓ રાંધવા માટે તૈયાર ઉત્પાદનો એટલે કે પાપડ, લોટ અને ગ્રાઉન્ડ ઉત્પાદનો અને પાવડર અને સ્ટાર્ચ છે. RTC નિકાસમાં કેટેગરી હેઠળ રાંધવા માટે તૈયાર ઉત્પાદનો (31.69%), પાપડ (9.68%), લોટ અને અન્ય ગ્રાઉન્ડ અનાજ ઉત્પાદનો (34.34%) અને પાવડર અને સ્ટાર્ચ (24.28%)નો સમાવેશ થાય છે.