કેન્દ્ર સરકાર સતત વિવિધ યોજનાઓ દ્વારા ખેડૂતો અને સામાન્ય લોકોના જીવનને સુધારવાનો પ્રયાસ કરે છે. આ યોજનાઓમાંની એક પ્રધાનમંત્રી કિસાન માનધન યોજના (PMKMY) છે, જે 12 સપ્ટેમ્બર 2019 ના રોજ શરૂ કરવામાં આવી હતી. આ યોજના ખાસ કરીને દેશના નાના અને સીમાંત ખેડૂતોના આર્થિક ભવિષ્યને સુરક્ષિત કરવા માટે શરૂ કરવામાં આવી હતી. આ યોજનાનો હેતુ એવા ખેડૂતોને મદદ કરવાનો છે જેઓ આર્થિક રીતે મુશ્કેલીમાં મુકાયા છે. પ્રધાનમંત્રી કિસાન માનધન યોજનાનો ઉદ્દેશ્ય વૃદ્ધ ખેડૂતોને નાણાકીય સુરક્ષા પૂરી પાડવાનો છે. જેમ જેમ ખેડૂતો ઉમ્ર વધે છે તેમ તેમ તેમનું કાર્યક્ષેત્ર મર્યાદિત થતું જાય છે અને તેઓ નાણાકીય સંકટનો સામનો કરવા લાગે છે. આ સમસ્યાને ધ્યાનમાં રાખીને, સરકારે આ યોજના શરૂ કરી હતી. આ યોજનાનો ઉદ્દેશ્ય નાના અને સીમાંત ખેડૂતોને તેમના વૃદ્ધાવસ્થામાં નિશ્ચિત પેન્શન પૂરું પાડવાનો છે, જેથી તેમને તેમના જીવનના અંતમાં નાણાકીય તણાવનો સામનો ન કરવો પડે.
કોણે મળશે યોજાનાનો લાભ
પ્રધાનમંત્રી કિસાન માનધન યોજનાનો લાભ એવા ખેડૂતોને મળશે જેમની આવક રૂપિયા ૧.૮૦ લાખથી ઓછી છે અને જેમની ઉંમર ૧૮ થી ૪૦ વર્ષની વચ્ચે છે. આમાં ડ્રાઇવર, રિક્ષાચાલકો, મોચી, દરજી, મજૂર, ઘરકામ કરનારા, ભઠ્ઠામાં કામ કરતા કામદારો જેવા લોકોનો પણ સમાવેશ થાય છે, જેમને આ યોજનાનો લાભ મેળવવાનો અધિકાર છે.
યોજનાના લાભ લેવા માટે શું કરવું પડશે?
આ યોજનામાં ભાગ લેવા માટે, ખેડૂતે દર મહિને થોડી રકમ જમા કરાવવાની રહેશે. જો લાભાર્થી 18 વર્ષનો હોય, તો તેણે દર મહિને 55 રૂપિયા જમા કરાવવા પડશે. આ રકમની સાથે, સરકાર પણ પોતાના વતી એટલી જ રકમ જમા કરાવે છે. આમ, દર મહિને ખેડૂતના ખાતામાં ૧૧૦ રૂપિયા જમા થાય છે. લાભાર્થીની ઉંમર વધે તેમ, તેની માસિક થાપણની રકમ પણ વધે છે. ઉદાહરણ તરીકે, 29 વર્ષના ખેડૂતે દર મહિને 100 રૂપિયા અને 40 વર્ષના ખેડૂતને 200 રૂપિયા જમા કરાવવા પડે છે. આ પછી, જ્યારે લાભાર્થી 60 વર્ષની ઉંમરે પહોંચે છે, ત્યારે તેને દર મહિને 3,000 રૂપિયા પેન્શન મળવાનું શરૂ થશે. આ રીતે, આ યોજના દ્વારા ખેડૂતો માટે લાંબા ગાળાની નાણાકીય સુરક્ષા સુનિશ્ચિત કરવામાં આવે છે.
પ્રધાનમંત્રી કિસાન માનધન યોજનાની વિશેષતાઓ
- સરળ યોગદાન પ્રક્રિયા: ખેડૂતો આ યોજનામાં દર મહિને નાના યોગદાન આપીને તેમની આર્થિક સ્થિતિ સુધારી શકે છે.
- પેન્શન રકમ: 60 વર્ષની ઉંમર પછી દર મહિને 3,000 રૂપિયાનું પેન્શન મળવાથી ખેડૂતોને વૃદ્ધાવસ્થામાં નાણાકીય સંકટથી બચવાની તક મળે છે.
- દર મહિને ન્યૂનતમ યોગદાન: આ યોજનામાં ખેડૂતોને દર મહિને થોડી રકમ જમા કરાવવાની જરૂર પડે છે, જે તેમને પોસાય તેવી બનાવે છે.
પીએમ કિસાન માનધન યોજનાના મુખ્ય ફાયદા
- ૬૦ વર્ષ પછી, ખેડૂતોને દર મહિને ૩,૦૦૦ રૂપિયા પેન્શનનો લાભ આપવામાં આવે છે.
- સરકાર પણ ખેડૂતો દ્વારા જમા કરાયેલી રકમ જેટલી જ રકમ ઉમેરે છે. એટલે કે, આમાં ખેડૂત અને સરકારનું યોગદાન સમાન છે.
- જો લાભાર્થીનું મૃત્યુ થાય છે, તો તેના પરિવારના સભ્યો, ખાસ કરીને પત્ની, યોજનામાં ફાળો આપવાનું ચાલુ રાખી શકે છે અને પેન્શનનો લાભ મેળવી શકે છે.
- આ યોજના શરૂ કરવી અને તેના લાભો મેળવવા એકદમ સરળ છે. ફક્ત થોડા દસ્તાવેજોની જરૂર છે અને અરજી ઓનલાઈન અથવા ઓફલાઈન કરી શકાય છે.
પ્રધાનમંત્રી કિસાન માનધન યોજનાની અરજી પ્રક્રિયા
પ્રધાનમંત્રી કિસાન માનધન યોજના માટે અરજી કરવી એકદમ સરળ છે. આ યોજના માટે અરજી ઓનલાઈન અને ઓફલાઈન બંને રીતે કરી શકાય છે.
ઓનલાઈન અરજી:
- સૌ પ્રથમ તમારે પ્રધાનમંત્રી કિસાન માનધન યોજનાની સત્તાવાર વેબસાઇટ ( https://www.pmkmy.gov.in ) ની મુલાકાત લેવી પડશે .
- વેબસાઇટ પર ઉપલબ્ધ નોંધણી ફોર્મ ભરો અને જરૂરી દસ્તાવેજો અપલોડ કરો.
- તમારા બેંક ખાતાની વિગતો, આધાર કાર્ડ અને અન્ય જરૂરી માહિતી ભરો.
- બધી માહિતી યોગ્ય રીતે ભર્યા પછી, તેને સબમિટ કરો.
- અરજી પ્રક્રિયા પૂર્ણ કર્યા પછી, તમને નોંધણી પુષ્ટિ મળશે.
ઑફલાઇન અરજી:
- આ યોજના માટે, તમારે નજીકના કૃષિ વિભાગ અથવા ખેડૂત સેવા કેન્દ્રમાં જવું પડશે.
- ત્યાં તમને યોજના સંબંધિત અરજી ફોર્મ મળશે.
- આ ફોર્મ ભરો અને તેને તમારા જરૂરી દસ્તાવેજો સાથે સબમિટ કરો.
- અરજી કર્યા પછી, સંબંધિત અધિકારીઓ તમારી માહિતીની ચકાસણી કરશે અને નોંધણી પ્રક્રિયા પૂર્ણ થશે.
પ્રધાનમંત્રી કિસાન માનધન યોજના માટેના દસ્તાવેજો:
- આધાર કાર્ડ
- બેંક ખાતાની વિગતો (જ્યાં પેન્શનની રકમ જમા કરવાની છે)
- આવકનું પ્રમાણપત્ર (કૃષિ સંબંધિત આવક)
- પાસપોર્ટ સાઇઝ ફોટો
મૃત્યુ પછી શું થશે?
જો લાભાર્થીનું મૃત્યુ થાય છે, તો તેની પત્ની યોજનામાં ફાળો આપી શકે છે. જો પત્ની આ યોજના ચાલુ રાખવા માંગે છે, તો તે પેન્શન મેળવી શકે છે. જો તે યોજના ચાલુ રાખવા માંગતી નથી, તો તેના દ્વારા જમા કરાયેલ રકમ વ્યાજ સાથે પરત કરવામાં આવશે. આમ, આ યોજના લાભાર્થીના મૃત્યુ પછી પણ પરિવારને સુરક્ષા પૂરી પાડે છે.(સૌજન્ય: મોહિત નાગર)
Share your comments