વડા પ્રધાનના જન્મદિવસ પર ખાસ: જાણો છેલ્લા 10 વર્ષમાં ખેડૂતો માટે શરૂ કરવામાં આવેલ 10 યોજનાઓ વિશે

ગુજરાતના પનૌતા પુત્ર નરેંદ્ર ભાઈ મોદીએ છેલ્લા 10 વર્ષથી દેશના વડા પ્રઘાન તરીકે ફર્જ બજાવી રહ્યા છે. હાલમાં જ પૂર્ણ થઈ લોકસભાની ચૂંટણીમાં તેઓ ત્રીજી વખત ફરીથી દેશના વડા પ્રધાન તરીકે ચૂંટાઈને આવ્યા છે. તમે વિચારી રહ્યા હશો કે અમે તમને આ બધુ કેમ જણાવી રહ્યા છે, કેમ કે આજે વડા પ્રધાન નરેંદ્રભાઈ મોદીના 74મો જન્મદિવસ છે. તેથી કરીને આજના આ આર્ટિકલમાં અમે તમને જણાવીશું કે છેલ્લા 10 વર્ષમાં નરેંદ્ર ભાઈ મોદીએ વડા પ્રધાન તરીકે ખેડૂતો માટે શું કર્યો છે અને ખેડૂતો માટે તેઓએ કઈ કઈ યોજના ચલાવી રહ્યા છે, જેથી ખેડૂતોની આવકમાં વધારો કરી શકાય.

પ્રધાનમંત્રી કિસાન સન્માન નિધી યોજના

પ્રધાનમંત્રી કિસાન સન્માન નિધી યોજનાની શરૂઆત 24મી ફેબ્રુઆરી 2019ના રોજ શરૂ  કરવામાં આવી હતી. જેના હેઠળ નાની જમીન ધરાવતા ખેડૂતોની નાણાકીય જરૂરિયાતોને પૂરક બનાવવા માટે દર વર્ષ 6000 રૂપિયાની ફાળવણી કરવામાં આવી રહી છે. આ રાશિ સીધા ખેડૂતોના ખાતામાં મોકલવામાં આવે છે. આ 6000 રૂપિયાને ખેડૂતોના ખાતામાં 4-4 મહિનાના અંતરે ત્રણ હપ્તામાં મોકલવામાં આવે છે. જેથી ખેડૂતોએ પાકની તૈયારી માટે બિયારણ અને ખાતર ખરીદી શકે. જણાવી દઈએ દેશભરમાં 11 કરોડથી પણ વધુ ખેડૂતોએ આ યોજનાનું લાભ લઈ રહ્યા છે.

પ્રધાનમંત્રી કિસાન માનધન યોજના

પ્રધાન મંત્રી કિસાન માનધન યોજના એ સૌથી સંવેદનશીલ ખેડૂત પરિવારોને સુરક્ષા પ્રદાન કરવા માટે 12મી સપ્ટેમ્બર 2019ના રોજ શરૂ કરવામાં આવેલ હતી. PM-KMY યોગદાન યોજના હેઠળ નાના અને સીમાંત ખેડૂતો બાકાત માપદંડોને આધીન, પેન્શન ફંડમાં માસિક સબ્સ્ક્રિપ્શન ચૂકવીને યોજનાના સભ્ય બની શકે છે. તેવી જ રીતે કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા પણ યોગદાન આપવામાં આવશે. 18 થી 40 વર્ષની વય જૂથના અરજદારોએ રૂ. 55 થી રૂ. 200 મહિનાએ 60 વર્ષની ઉંમર સુધી  નાખી શકે છે. ત્યારે પછી જ્યારે તેઓ 60 વર્ષના થઈ જશે જશે, ત્યારે તેને દર મહિના 3000 રૂપિયાની પેન્શન આપવામાં આવશે, જો કે સમયની સાથે વધારી પણ દેવામાં આવશે. જણાવી દઈએ અત્યાર સુધીમાં 24 લાખ ખેડૂતોએ તેના હેઠળ નોંઘણી કરાવી છે.

પ્રધાનમંત્રી ફસલ બીમા યોજના

PMFBY ની શરૂઆત વર્ષ 2016 માં કરવામાં આવી હતી. આ યોજના હેઠળ ખેડૂતોને પાક માટે વ્યાપક જોખમ કવચ સુનિશ્ચિત કરવા માટે એક સરળ અને સસ્તું પાક વીમા ઉત્પાદન પૂરું પાડવા માટે પૂર્વ-વાવણીથી લણણી પછીના તમામ બિન-નિવારણ કુદરતી જોખમો સામે અને પર્યાપ્ત દાવાની રકમ પ્રદાન કરવા માટે આપવામાં આવશે. આ યોજના મોટા, સીમાંત અને નાના દરેક ખેડૂત માટે છે. છેલ્લા વર્ષે આ યોજના હેઠળ 5549.50 લાખ રૂપિયાની ખેડૂતોને ફાળવણી કરવામાં આવી હતી.છે.

વ્યાજ સબવેન્શન સ્કીમ

વ્યાજ સબવેન્શન સ્કીમ પાકની ઉછેર, પશુપાલન, ડેરી અને મત્સ્યઉછેર જેવી અન્ય સંલગ્ન પ્રવૃત્તિઓનો અભ્યાસ કરતા ખેડૂતોને રાહતદરે ટૂંકા ગાળાની કૃષિ લોન પૂરી પાડે છે. ટૂંકા ગાળાની પાક લોન મેળવતા ખેડૂતો માટે વ્યાજ સબવેન્શન સ્કીમને જાન્યુઆરી 2024 માં લોન્ચ કરવામાં આવ્યા હતા. આ યોજના અંતર્ગત 7 ટકાના વ્યાજ દરે ખેડૂતોને 3 લાખ રૂપિયાની ફાળવણી કરવામાં આવે છે. લોનની સમયસર ચુકવણી આમ વ્યાજનો અસરકારક દર વાર્ષિક 4 ટકા સુધી ઓછી છે. ISS નો લાભ કુદરતી આફતોના સમયે કિસાન ક્રેડિટ કાર્ડ (KCC) ધરાવતા નાના અને સીમાંત ખેડૂતોને લણણી પછીના છ મહિનાના વધુ સમયગાળા માટે પાક લોન પર નેગોશિયેબલ વેરહાઉસ રિસિપ્ટ્સ (NWRs) સામે લણણી પછીની લોન માટે પણ ઉપલબ્ધ છે. અને ગંભીર કુદરતી આફતો માટે પણ આપવામાં આવે છે.

એગ્રીકલ્ચર ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર ફંડ

આત્મનિર્ભર ભારત પેકેજ હેઠળ એગ્રીકલ્ચ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર ફંડની શરૂઆત ખેડૂતો માટે કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા કરવામાં આવી છે. દેશના કૃષિ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર લેન્ડસ્કેપમાં પરિવર્તન લાવવાના વિઝન સાથે રજૂ કરવામાં આવેલ એગ્રીકલ્ચર ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર ફંડ એ વ્યાજ સબવેન્શન અને ક્રેડિટ ગેરંટી સપોર્ટ દ્વારા લણણી પછીના મેનેજમેન્ટ ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર અને સામુદાયિક ખેતીની અસ્કયામતો માટે સક્ષમ પ્રોજેક્ટ્સમાં રોકાણ માટે મધ્યમ-લાંબા ગાળાના દેવું ધિરાણની સુવિધા આપે છે. નાણાકીય વર્ષ 2020-21 થી નાણાકીય વર્ષ 2025-26 સુધી યોજના હેઠળ 1 લાખ કરોડનું વિતરણ કરવામાં આવશે અને યોજના હેઠળ સહાય FY2020-21 થી FY2032-33 ના સમયગાળા માટે પ્રદાન કરવામાં આવશે.

રાષ્ટ્રીય મધમાખી ઉછેર અને મઘ મિશન

મધમાખી ઉછેરના મહત્વને ધ્યાનમાં રાખીને, વૈજ્ઞાનિક મધમાખી ઉછેરના સર્વાંગી પ્રોત્સાહન અને વિકાસ અને લક્ષ્યને હાંસલ કરવા માટે આ ક્ષેત્રમાં તેના અમલીકરણ માટે આત્મા નિર્ભર ભારત અભિયાન હેઠળ રાષ્ટ્રીય મધમાખી ઉછેર અને મધ મિશન (NBHM) નામની નવી કેન્દ્રીય ક્ષેત્રની યોજના 2020 માં શરૂ કરવામાં આવી હતી.

• મધમાખી/મધમાખી ઉછેરને કૃષિ માટે 5મા ઇનપુટ તરીકે મંજૂર કરવામાં આવ્યા છે.
• મધના પરીક્ષણ માટે રાષ્ટ્રીય મધમાખી ઉછેર અને મધ મિશન (NBHM) હેઠળ 4 વર્લ્ડ ક્લાસ સ્ટેટ ઑફ ધ આર્ટ હની ટેસ્ટિંગ લેબ અને 35 મીની હની ટેસ્ટિંગ લેબને મંજૂરી આપવામાં આવી છે.
• મધમાખી ઉછેર કરનારાઓ/મધ મંડળીઓ/ફર્મ્સ/કંપનીઓની ઓનલાઈન નોંધણી માટે મધુક્રાંતિ પોર્ટલ શરૂ કરવામાં આવ્યું છે.
• અત્યાર સુધીમાં પોર્ટલ પર 23 લાખ મધમાખી વસાહતો નોંધાઈ છે.
• દેશમાં 10,000 એફપીઓ યોજના હેઠળ 100 હની એફપીઓ લક્ષ્યાંકિત છે. NAFED, NDDB અને TRIFED દ્વારા 88 FPO ની નોંધણી કરવામાં આવી છે.
• MM-I, II અને III હેઠળ NBHM હેઠળ 25 રાજ્યો/કેન્દ્રશાસિત પ્રદેશોને આવરી લેવામાં આવ્યા છે.
• રૂ.ના MM- I, II અને III હેઠળ મંજૂર કરાયેલા 160 પ્રોજેક્ટ. 202.00 કરોડ.

બજાર હસ્તક્ષેપ યોજના અને ભાવ સહાય યોજના

કૃષિ અને ખેડૂત કલ્યાણ મંત્રાલય કઠોળ, તેલીબિયાં અને કોપરાની પ્રાપ્તિ માટે પ્રાઇસ સપોર્ટ સ્કીમ (PSS) લાગુ કરે છે. કૃષિ અને બાગાયતી ચીજવસ્તુઓની પ્રાપ્તિ માટે બજાર હસ્તક્ષેપ યોજના (MIS) જે પ્રકૃતિમાં નાશવંત છે અને કિંમત સપોર્ટ સ્કીમ (PSS) હેઠળ આવરી લેવામાં આવતી નથી. હસ્તક્ષેપનો ઉદ્દેશ્ય આ કોમોડિટીઝના ઉત્પાદકોને પીક આગમન સમયગાળા દરમિયાન બમ્પર પાકની ઘટનામાં મુશ્કેલીમાં વેચાણ કરવાથી બચાવવાનો છે જ્યારે ભાવ નીચે આવવાનું વલણ ધરાવે છે.

નમો ડ્રોન દીદી યોજના

આ યોજનાનો ઉદ્દેશ્ય 15000 પસંદગીના મહિલા સ્વસહાય જૂથ (SHGs) ને કૃષિ હેતુ (ખાતર અને જંતુનાશકોની અરજી) માટે ખેડૂતોને ભાડાકીય સેવાઓ પ્રદાન કરવા માટે ડ્રોન પ્રદાન કરવાનો છે. આ યોજના હેઠળ, ડ્રોનની કિંમતના 80 ટકા અને એસેસરીઝ/આનુષંગિક શુલ્કના મહત્તમ રૂ. સુધી કેન્દ્રીય નાણાકીય સહાય. ડ્રોનની ખરીદી માટે મહિલા સ્વસહાય જૂથોને 8 લાખ આપવામાં આવશે. SHG ના ક્લસ્ટર લેવલ ફેડરેશન (CLFs) નેશનલ એગ્રીકલ્ચર ઇન્ફ્રા ફાઇનાન્સિંગ ફેસિલિટી (AIF) હેઠળ લોન તરીકે બાકીની રકમ (પ્રોક્યુરમેન્ટ માઈનસ સબસિડીની કુલ કિંમત) વધારી શકે છે. AIF લોન પર વ્યાજ સબવેન્શન 3 ટકા CLF ને આપવામાં આવશે. આ યોજના ટકાઉ વ્યવસાય અને આજીવિકા સહાય પણ પ્રદાન કરશે.

સોઈલ હેલ્થ કાર્ડ

સોઇલ હેલ્થ કાર્ડ ખેડૂતોને તેમની જમીનના પોષક તત્ત્વોની સ્થિતિની માહિતી પ્રદાન કરે છે અને જમીનની તંદુરસ્તી અને તેની ફળદ્રુપતા સુધારવા માટે લાગુ કરવા માટેના પોષક તત્ત્વોના યોગ્ય ડોઝ અંગે ભલામણ કરે છે. સૂચકાંકો સામાન્ય રીતે ખેડૂતોના વ્યવહારુ અનુભવ અને સ્થાનિક કુદરતી સંસાધનોના જ્ઞાન પર આધારિત હોય છે. કાર્ડમાં માટીના આરોગ્ય સૂચકાંકોની સૂચિ છે જેનું મૂલ્યાંકન તકનીકી અથવા પ્રયોગશાળાના સાધનોની સહાય વિના કરી શકાય છે. આ યોજના માટી પરીક્ષણની વિકેન્દ્રિત પ્રણાલી બહાર પાડે છે જે GIS પ્લેટફોર્મ પર રાષ્ટ્રવ્યાપી જમીનની ફળદ્રુપતાનો નકશો વિકસાવવામાં મદદ કરશે જેને વિકસાવવામાં આવી રહી છે તે વાસ્તવિક સમયના નિર્ણય સપોર્ટ સિસ્ટમ સાથે સરળતાથી સંકલિત કરી શકાય છે. જણાવી દઈએ કે આ યોજના ફળદ્રુપતાનો નકશો વિકસાવવા માટે, ભારત સરકારે વર્ષ 2023 દરમિયાન દેશભરમાં 5 કરોડ માટીના નમૂના લેવાનું નક્કી કર્યું છે.

રેનફેડ એરિયા ડેવલેપ્મેન્ટ                          

આરએડીને 2014-15 થી લાગુ કરવામાં આવ્યા હતા. RAD સંકલિત ખેતી પ્રણાલી (IFS) ને પ્રોત્સાહન આપવા માટે ક્લસ્ટર મોડમાં વિસ્તાર આધારિત અભિગમ અપનાવે છે જે બહુ-ક્રોપિંગ, રોટેશનલ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. બાગાયત, પશુધન, મત્સ્યઉછેર, મધમાખી ઉછેર વગેરે જેવી સંલગ્ન પ્રવૃત્તિઓ સાથે પાક, આંતર-પાક, મિશ્ર પાક પદ્ધતિઓ માટે આ યોજનાની શરૂઆત કરવામાં આવી હતી.

આ પણ વાંચો: વાવેતર પહેલા ઘઉંની નવી જાત કરવામાં આવી લોન્ચ, દરેક પરિસ્થિતિમાં આપે છે વધુ ઉપજ