ખેડૂતોને વાવેતરથી લઈને પાકને બજારમાં વેચવા સુધી નુકસાનીની ટેન્સન રહે છે. લણણી પછી નુકસાનને લઈને ખેડૂતો મુંઝાવણમાં રહે છે કે કઈંક આવું નહીં થઈ જાયે કે અમારો પાક બગડી જાય અને અમને મોટા પાયે નુકસાન વેઠવું પડે. પરંતુ હવે ખેડૂતોને પરેશાન થવાની જરૂર નથી કેમ કે આઈઆઈટી કાનપુરે એક એવી ટેક્નોલોજી વિકસાવી છે, જેથી ખેડૂતોને પાકની નુકસાની નહી આવે. જો કે આ મશીન સોલાર થકી ચાલશ અને ખેડૂતોના પાકને સુકવવામાં મદદ કરશે, જેથી ખેડૂતોને નુકસાની નહીં આવે. આ ટેક્નોલોજી થકી સૌર ઉર્જાનો ઉપયોગ કરીને ખેડૂતોના ફળો અને શાકભાજીના પાકને ઝડપથી સૂકાવવામાં આવશે.
૩૦ ખેડૂતોને સૌર મશીનો અંગે તાલીમ આપવામાં આવી
આ પ્રયાસનું નેતૃત્વ IIT કાનપુરના પ્રો. સંદીપ સાંગલ અને પ્રો. આ કામ કલ્લોલ મંડલ દ્વારા કરવામાં આવી રહ્યું છે, જેમણે આ પ્રોજેક્ટને આગળ વધારવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી છે. તાજેતરમાં, આ ટેકનોલોજીનું પ્રદર્શન લગભગ 30 ખેડૂતોને કરવામાં આવ્યું હતું, જેમાં શિવરાજપુરમાં હરિયા નેચર ફાર્મિંગ પ્રોડ્યુસર કંપનીના ખેડૂતો, શ્રમિક ભારતી દ્વારા ઉછેરવામાં આવતા ખેડૂતો અને કલ્યાણપુર બ્લોકમાં નમામી ગંગે પ્રોજેક્ટ હેઠળ રચાયેલા લવકુશ એફપીઓના ખેડૂતોનો સમાવેશ થાય છે. ખેડૂતોને સૌર નિર્જલીકરણ પદ્ધતિઓમાં વ્યવહારુ તાલીમ આપવામાં આવી હતી, જેનાથી તેઓ તેમના ખેતરોમાં આ ખર્ચ-અસરકારક સંરક્ષણ તકનીકનો ઉપયોગ કરી શક્યા.
આ ટેકનોલોજીને દેશભરમાં ફેલાવવાની યોજના છે.
ટામેટાંની પૂર્વ-સારવાર અને સૌર ઉર્જાથી સૂકવણી બતાવવામાં આવી હતી અને બતાવવામાં આવ્યું હતું કે આ પદ્ધતિ શેલ્ફ લાઇફ કેવી રીતે વધારી શકે છે અને બજારમાં તેનું વેચાણ કેવી રીતે સુધારી શકે છે. ખેડૂતોને સંબોધતા, IIT કાનપુરના રણજિત સિંહ રોઝી શિક્ષા કેન્દ્રના પ્રોજેક્ટ એક્ઝિક્યુટિવ ઓફિસર ડૉ. રીટા સિંહે જણાવ્યું હતું કે, 'સૌર ડિહાઇડ્રેશન એ કચરો ઘટાડવા અને કૃષિ નફામાં વધારો કરવાનો એક કાર્યક્ષમ, પર્યાવરણને અનુકૂળ માર્ગ છે.' નાબાર્ડના સમર્થનથી, અમે આ ટેકનોલોજીને વધુ ગામડાઓમાં લઈ જવાનો ઉદ્દેશ્ય રાખીએ છીએ જેથી તેનો વ્યાપક સ્વીકાર અને પહોંચ સુનિશ્ચિત થાય.
આ રીતે કામ કરે છે મશીન
ડૉ. રીતા સિંહે જણાવ્યું કે આ મશીનમાં એક ખાસ પ્રકારનું પેનલ અને સ્ટીલ ચેમ્બર લગાવવામાં આવ્યું છે. તેમાં એક ટ્રે છે જેમાં સૂકવવાનો પાક રાખવામાં આવે છે. આ ટ્રે મશીનની અંદર એક પેનલમાં મૂકવામાં આવે છે જે સૂર્યપ્રકાશમાંથી ગરમી ઉત્પન્ન કરે છે. આ ગરમી અને અંદરની ગરમ હવાને કારણે પાક સંપૂર્ણપણે સુકાઈ જાય છે. આ પ્રક્રિયામાં ઉત્પન્ન થતો ધુમાડો ચીમની દ્વારા બહાર જાય છે. તેમણે કહ્યું કે આ મશીન દ્વારા સૂકવવામાં આવતા પાકમાં પોષક તત્વો અકબંધ રહે છે અને તેમના બગડવાનો ભય પણ દૂર થાય છે.
Share your comments