ડ્રોન ખેડૂતોની ત્રીજી આંખ બની શકે છે

ડ્રોન ખેડૂતોની 'ત્રીજી આંખ' બની શકે છે

કેન્દ્ર સરકાર કૃષિને આધુનિક બનાવવા માટે સતત પ્રયાસો કરી રહી છે. જમીનોના મેપિંગમાં ડ્રોનનો ઉપયોગ હોય કે પછી જંતુનાશક દવાના છંટકાવમાં ડ્રોનની મદદ લેવી હોય. ઘણા સફળ પ્રયોગો થયા છે. કૃષિ ક્ષેત્રે સફળતાનો ઝંડો ઊંચકનાર લોકોનું માનવું છે કે ખેડૂતો વિજ્ઞાનનો ઉપયોગ કરીને સારો નફો કમાઈ શકે છે. બદલાતા સમય સાથે વિજ્ઞાનમાં અત્યાધુનિક ટેક્નોલોજી અને શોધો બહાર આવી રહી છે. આવી જ એક ટેક્નોલોજી છે ડ્રોન. નિષ્ણાંતોનું માનવું છે કે કૃષિ ક્ષેત્રમાં ડ્રોનની મદદથી ખેતીના ઘણા કાર્યોને સરળ બનાવી શકાય છે.

કિસાન ડ્રોનના લોન્ચિંગ પ્રસંગે ખુદ પીએમ મોદીએ કહ્યું હતું કે ડ્રોનની મદદથી ભારતમાં ખેતીનો નવો અધ્યાય લખી શકાય છે. ડ્રોન ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ ઉર્જા બચાવવાના હેતુથી કરવામાં આવે છે. નિષ્ણાતોના મતે, ડ્રોન માટે ખૂબ જ ઓછી મહેનત, સમય અને શક્તિની જરૂર પડે છે. દૂરના અને દુર્ગમ વિસ્તારોમાંથી માહિતી મેળવવામાં પણ ડ્રોન ખૂબ અસરકારક છે. ડ્રોન ઓપરેટરને પડકારજનક સ્થાન પર જવાની જરૂર નથી. વ્યક્તિ રિમોટલી ઓપરેટ કરી શકે છે અને ડ્રોનને કંટ્રોલ કરી શકે છે. કેન્દ્ર સરકારનું માનવું છે કે ઈઝરાયેલ, ચીન અને અમેરિકા જેવા આધુનિક ટેક્નોલોજીથી સજ્જ દેશોમાં ખેતીમાં ટેક્નોલોજીનો ઘણો ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે. આ દેશોના ઉદાહરણ પરથી સમજી શકાય છે કે આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ, જીઓ-ટેગિંગ, સેટેલાઇટ મોનિટરિંગ અને ફાર્મ મેનેજમેન્ટ સોફ્ટવેર જેવી ટેક્નોલોજીની મદદથી ખેડૂતોની ઉપજ અને આવક બંને વધારી શકાય છે.

ડ્રોન કેટલી અસરકારક રીતે કામ કરી શકે છે તેનો પુરાવો ફેબ્રુઆરી ૨૦૨૨માં જોવા મળ્યો જ્યારે ખેડૂતોની જમીનના મેપિંગ માટે ડ્રોનનો ઉપયોગ શરૂ કરવામાં આવ્યો. હરિયાણા સરકારે લોકોને પ્લોટની માલિકી આપવા માટે ડ્રોન સર્વે કર્યા પછી ઘણા મહત્વપૂર્ણ નિર્ણયો લીધા. ડ્રોનની મદદથી ખેતરોનો ડિજિટલ નકશો તૈયાર કરવામાં આવી રહ્યો છે. જણાવી દઈએ કે નાણા મંત્રી નિર્મલા સીતારમણે બજેટ ૨૦૨૨-૨૩માં આની જાહેરાત કરી હતી.

બજેટમાં ડ્રોનની જોગવાઈના સંબંધમાં નાણામંત્રીએ કહ્યું હતું કે, ખેડૂતોની આવક વધારવા માટે ડિજિટલ અને ઉચ્ચ ટેકનોલોજી સેવાઓને જોડવામાં આવશે. પાક પર જંતુનાશકોનો છંટકાવ અને વાવણી માટે ડ્રોનનો ઉપયોગ કરવાને પ્રોત્સાહન આપવામાં આવશે. ડ્રોનનો ઉપયોગ પાકનું મૂલ્યાંકન કરવા અને ખેતીની જમીનનો ડિજિટલ રેકોર્ડ બનાવવા માટે પણ કરવામાં આવશે.

ખેડૂતો માટે ડ્રોનની ઉપયોગિતાનો અંદાજ એ હકીકત પરથી લગાવી શકાય છે કે ભારતીય હવામાન વિભાગ (IMD) એ હવામાનની આગાહી માટે ડ્રોનનો ઉપયોગ કરવાની યોજના બનાવી છે. હવામાનના ફુગ્ગા વડે હવામાનની આગાહી કરવાને બદલે ડ્રોનની મદદથી હવામાનનું સચોટ મૂલ્યાંકન કરવામાં આવશે. સમાચાર મુજબ વેધર બલૂન પણ ડ્રોન કરતા વધુ મોંઘા છે. આવી સ્થિતિમાં હવે વાતાવરણનો ડેટા એકત્રિત કરવા માટે ડ્રોનનો ઉપયોગ કરવાની શક્યતાઓ તપાસવામાં આવી રહી છે. IMD ડ્રોનથી હવામાનની આગાહીને વેધર બલૂનમાંથી આગાહીના ડેટા સાથે સરખાવ્યા પછી જ અંતિમ નિર્ણય લેશે.

આ પણ વાંચો: સ્માર્ટ ખેતી