એ 1 એ 2 દૂધ વચ્ચે થઈ રહેલી લડાઈ ડેરી ફાર્મિંગના ખેડૂતો માટે શું સંદેશ લઈને આવી છે ?

હાલમાં દેશમાં એ 1 અને એ 2 દૂધમાં ભેળસેળને લઈને હોબાળો જોવા મળી રહ્યો છે. જેને જોતા એક નિર્ણય લેવામાં આવ્યો છે. આ નિર્ણયમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે સામાન્ય માણસથી લઈને ડેરી ખેડૂતો સુધી દરેકને તેમના મગજનો ઉપયોદ કરવાની જરૂર છે. જણાવી દઈએ કે 22 ઓગસ્ટના રોજ FSSAI એ દૂધના ઉત્પાદનોમાં એ 1 અને એ 2 લેબલિંગને ખોટું ગણાવ્યું હતુ. આ શ્રેણીમાં FSSAI એ ઈ-કોમર્સ અને ફૂડ કંપનીઓને દૂધની બનાવટોમાંથી એ 1 અને એ 2 લેબલિંગ દૂર કરવાનો આદેશ આપ્યો હતો.

A1-A2 દૂધ ઉત્પાદનો વચ્ચે શું તફાવત છે?

ગુરુ અંગદ દેવ વેટરનરી એન્ડ એનિમલ સાયન્સ યુનિવર્સિટી, લુધિયાણાના વાઇસ ચાન્સેલર ડૉ. ઇન્દ્રજીત સિંહે A1-A2 દૂધ વચ્ચેનો વિશેષ તફાવત જણાવ્યો છે. તેમણે જણાવ્યું કે A2 દૂધ ઝેબુ ગાય, ભેંસ અને બકરીઓમાંથી મળે છે. જ્યારે A1 દૂધ ક્રોસ બ્રીડની ગાયોમાંથી મેળવવામાં આવે છે. A1 અને A2 ની સમગ્ર બાબત બીટા-કેસીન પ્રોટીન રચના સાથે સંબંધિત છે. એવું માનવામાં આવે છે કે A2 દૂધમાં એમિનો એસિડનું વધુ સારું પોષણ સંતુલન છે.

ઝેબુ અને ક્રોસ બ્રીડ ઢોર શું છે?

વાસ્તવમાં, પશુઓની ઝેબુ જાતિનો સીધો સંબંધ ભારત સાથે છે. ભારતમાં ઉદ્દભવેલા અને બાદમાં આફ્રિકા અને દક્ષિણ-પૂર્વ એશિયામાં ફેલાયેલા પશુઓને ઝેબુ પશુ ગણવામાં આવે છે. ખભા પર મોટો ખૂંધ, મોટા ખભા અને લટકતા કાન તેમની ઓળખ છે. ઉદાહરણ તરીકે, ગીર, સાહિવાલ જેવી દેશી ઓલાદની ગાય એ ઝેબુ જાતિની ગાય છે. જ્યારે ક્રોસ બ્રીડની જાતિઓમાં યુરોપિયન ઢોરની જાતિઓનો સમાવેશ થાય છે, જેમાં જર્સી, આયરશાયર અને બ્રિટિશ શોર્ટ હોર્ન ગાયની જાતિઓનો સમાવેશ થઈ શકે છે.

A1-A2 કંપનીઓ દૂધની બનાવટોનું અલગ-અલગ લેબલીંગ શા માટે કરે છે?

વાસ્તવમાં, ઈ-કોમર્સ સહિતની ઘણી ખાદ્ય કંપનીઓ છેલ્લા કેટલાક વર્ષોથી A1-A2 દૂધના ઉત્પાદનોના અલગ-અલગ લેબલિંગમાં વ્યસ્ત છે. તેનો સરળ અર્થ A2 દૂધ અને તેના ઉત્પાદનોની ગુણવત્તાને પ્રકાશિત કરવાનો અને તેના માટે એક અલગ બજાર વિકસાવવાનો છે. આવી સ્થિતિમાં A2 દૂધ અને દૂધની બનાવટોએ તેમની ગુણવત્તાના આધારે ડેરી માર્કેટમાં લોકોનું ધ્યાન ખેંચ્યું છે. આ ઉપરાંત સામાન્ય માણસોમાં પણ આ અંગેની માહિતી પ્રકાશમાં આવી છે.

A1-A2 દૂધના ઉત્પાદનો અંગે દેશમાં જાગૃતિનો સમાન અભાવ

 મર્યાદિત સંખ્યામાં લોકો A1 અને A2 દૂધ ઉત્પાદનો વચ્ચેનો તફાવત સમજે છે. આવી સ્થિતિમાં FSSAIનો 22મી ઓગસ્ટનો નિર્ણય દેશમાં A2 દૂધના ઉત્પાદનોને મારવા જઈ રહ્યો હતો. જેના કારણે દેશના ડેરી ખેડૂતોને સીધું નુકસાન સહન કરવું પડશે. જો કે, FSSAIએ તેની ભૂલ સુધારી છે અને તેના જૂના નિર્ણયને પાછો ખેંચી લીધો છે. જેના કારણે ડેરી ખેડુતોને નુકશાનીમાંથી બચી જવા પામી છે.

શું તે દૂધના ભાવ વધારવામાં મદદ કરશે?

A1-A2 દૂધની લડાઈએ ડેરી ખેડૂતો માટે મુશ્કેલી ઊભી કરી છે, પરંતુ આ લડાઈ હવે દૂધના ભાવ વધારવામાં પણ મદદ કરશે. દેશી ગાયોની ઉછેર કરતા ખેડૂતોને આનો ફાયદો થશે. વાસ્તવમાં, A1-A2 દૂધ પરની તાજેતરની લડાઈએ સામાન્ય લોકોમાં A2 દૂધની બનાવટોની વિશેષતાઓને પ્રકાશિત કરી છે. આનાથી A2 દૂધના ઉત્પાદનો વિશે સામાન્ય લોકોમાં જાગૃતિ વધી છે. હવે આ વિવાદ A2 દૂધની બનાવટોને પણ પ્રોત્સાહન આપે તે સ્વાભાવિક છે. આ A2 દૂધ ઉત્પાદનો માટે એક અલગ બજાર વિકસાવશે, જેથી ડેરી ખેડૂતોને સારા ભાવ મળશે.