દૂધાળા પશુઓમાં કૃત્રિમ બીજદામ ટેક્નોલોજી દ્વારા ઓછું દૂધ આપતાં પશુઓની જાતિમાં સુધારો કરવો અને વધુ દૂધ ઉત્પાન મેળવવું એ આજે સામાન્ય પ્રક્રિયા બની ગઈ છે. હવે આ ટેક્નોલોજી મધમાખીઓ માટે પણ વિકસાવવામાં આવી છે પરંતુ આ ટેક્નોલોજી કોઈ વૈજ્ઞાનિકે વિકસાવી નથી, પરંતુ ઉત્તર પ્રદેશના બારાબંકી જિલ્લાના હરખ બ્લોકના દરવપુર ગામના યુવા ખેડૂત અજીત કુમારે વિકસાવી છે. તેમનો દાવો છે કે આ ટેકનિકથી મધમાખીના બોક્સમાં મધનું ઉત્પાદન 30 થી 35 ટકા વધી જાય છે. અજિત કુમારની આ નવીનતાએ મધમાખી ઉછેરમાં નવી ક્રાંતિની શક્યતાને જન્મ આપ્યો છે. તેમનું કહેવું છે કે જો આ ટેક્નોલોજીને ભારત સરકાર દ્વારા સપોર્ટ કરવામાં આવે અને તેને મોટા પાયા પર લાગુ કરવામાં આવે તો ભારત ટૂંક સમયમાં વિશ્વના અગ્રણી મધ ઉત્પાદક દેશોમાં સામેલ થઈ શકે છે. આ સાથે મધની ગુણવત્તામાં પણ સુધારો થશે, જેના કારણે ખેડૂતોની આવકમાં નોંધપાત્ર વધારો થશે
મધમાખી ઉછેરમાં AI ટેકનોલોજી
ખેડૂત અજીત કુમાર દ્વારા વિકસિત આ ટેક્નોલોજી મધમાખીઓના સંવર્ધનમાં સુધારો કરીને ઉત્પાદન વધારવા પર આધારિત છે. જે રીતે ઉચ્ચ ગુણવત્તાની કૃત્રિમ બીજદાન ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ કરીને ઉચ્ચ ઉપજ આપતા પ્રાણીઓ બનાવવામાં આવે છે, તેવી જ રીતે આ ટેક્નોલોજીમાં મધમાખી પસંદ કરીને મધમાખીઓની અદ્યતન જાતિ બનાવવામાં આવે છે. આ માત્ર મધનું ઉત્પાદન જ નહીં પરંતુ મધમાખીઓની ગુણવત્તામાં પણ સુધારો કરે છે, જે તેમને લાંબા ગાળે ટકાઉ અને વધુ ઉત્પાદક બનાવે છે.
ક્યારથી કરે છે મધમાખીની ઉછેર
અજિત કુમારે માત્ર 16 વર્ષની ઉંમરે પાંચ બોક્સથી મધમાખી ઉછેર કરવાનું શરૂ કર્યું હતું અને આજે તેઓ તેને વધારીને 2000 બોક્સ કરી ચૂક્યા છે. 2021 માં કોરોના રોગચાળા દરમિયાન તેમના ઉત્પાદનમાં ઘટાડો થયો, જેણે તેમને નવી ટેક્નોલોજી શોધવા માટે પ્રેરણા આપી. તેમણે ઓનલાઈન માધ્યમ દ્વારા અમેરિકા અને ચીનના મધમાખી ઉછેર કરનારાઓનો સંપર્ક કર્યો અને તાલીમ મેળવી અને 2022માં ભારતમાં પ્રથમ આર્ટિફિશિયલ ક્વીન ઈન્સેમિનેશન લાઈવની સ્થાપના કરી. તેમણે કહ્યું કે એક બોક્સમાંથી 50 કિલો મધનું ઉત્પાદન થાય છે. તેઓ દર વર્ષે લગભગ 200 ટન મધનું ઉત્પાદન કરે છે, જેમાંથી તેઓ લાખો રૂપિયાની કમાણી કરી રહ્યા છે. તેમના ઈનોવેશનથી બીજા ઘણા લોકોને રોજગારી પણ મળી છે. તેઓ વિવિધ સ્વાદમાં મધનું ઉત્પાદન કરે છે, જેમાં લીચી, શીશમ, લીમડો, બાવળ અને તુલસી જેવા સ્વાદનો સમાવેશ થાય છે.
રાજ્યપાલના હસ્તે યુવા ખેડૂતનું સન્માન કરાયું
અજિત કુમારને ઉત્કૃષ્ટ કાર્ય બદલ ઉત્તર પ્રદેશના રાજ્યપાલ અન્નાદીબેન પટેલ દ્વારા સન્માનિત પણ કરવામાં આવ્યા છે. રાજ્યપાલે અજીત કુમારને રાજભવન બોલાવ્યા અને આ ટેક્નોલોજી વિશે વિગતવાર માહિતી મેળવી. અજીત કુમારે કહ્યું કે જો સરકાર અને અન્ય કૃષિ સંસ્થાઓ આ ટેક્નોલોજીને પ્રોત્સાહન આપે તો ભારતનું મધ ઉત્પાદન વર્તમાન 62 હજાર ટનથી વધીને ચીનના 4 લાખ 58 હજાર ટન સુધી પહોંચી શકે છે. મધમાખી ઉછેર કરનારાઓ, તે માત્ર મધના ઉત્પાદનમાં વધારો કરવા માટેનું પરિબળ બનશે નહીં. તેના બદલે ખેડૂતોની આર્થિક સ્થિતિમાં પણ સુધારો થશે. આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળા મધની માંગ વધશે જેનાથી નિકાસની તકો પણ વધશે. આ સાથે આવનારા સમયમાં ભારત મધ ઉત્પાદનમાં અગ્રણી દેશ બની શકે છે અને મધમાખી ઉછેર ટકાઉ અને નફાકારક વ્યવસાય તરીકે સ્થાપિત થઈ શકે છે.
Share your comments