Magazines

Subscribe to our print & digital magazines now

Subscribe

We're social. Connect with us on:

Animal Husbandry

આવી રીતે કરો ડુક્કર ઉછેરનો વ્યવસાય, થઈ જશો માલામાલ

ગાય, ભેંસના ઉછેર કરતા ડુક્કરનું (સુવ્વર) ઉછેર ખૂબ સસ્તું છે અને વળી વધુ નફાકારક પણ છે. તેનું માંસ ખૂબ પૌષ્ટિક હોય છે. આ જ કારણ છે કે તેની માંગ દેશમાં જ નહીં પરંતુ વિદેશમાં પણ છે. પાંચથી છ મહિનામાં તમે ડુક્કરના પાલનો ખર્ચ કાઢીને સારી આવક શરૂ કરી શકો છો.

Sagar Jani
Sagar Jani

ગાય, ભેંસના ઉછેર કરતા ડુક્કરનું (સુવ્વર) ઉછેર ખૂબ સસ્તું છે અને વળી વધુ નફાકારક પણ છે. તેનું માંસ ખૂબ પૌષ્ટિક હોય છે.  આ જ કારણ છે કે તેની માંગ દેશમાં જ નહીં પરંતુ વિદેશમાં પણ છે.  પાંચથી છ મહિનામાં તમે ડુક્કરના પાલનો ખર્ચ કાઢીને સારી આવક શરૂ કરી શકો છો.  ચીન, રશિયા, અમેરિકા, બ્રાઝિલ અને જર્મનીમાં ડુક્કરનું પાલન વિશ્વમાં મોટા પાયે થાય છે.  ભારતમાં ડુક્કરનું પાલન  ઉત્તર પ્રદેશ, આસામ, બિહાર, આંધ્રપ્રદેશ, છત્તીસગ,, હરિયાણા, ગુજરાત, હિમાચલ પ્રદેશ, જમ્મુ-કાશ્મીર, મધ્ય પ્રદેશ, પશ્ચિમ બંગાળ, રાજસ્થાન, ઓડિશા વગેરે રાજ્યોમાં મોટા પાયે થાય છે. પરંતુ  વ્યવસાયિક રીતે ડુક્કરનો ઉછેર ઓછો થાય છે. તો ચાલો જાણીએ વ્યવસાયિક ડુક્કર ઉછેર વિશે સંપૂર્ણ માહિતી.

ડુક્કરના ઉછેર માટે યોગ્ય જમીન

 વ્યાવસાયિક રીતે ડુક્કરનું પાલન ભારતમાં હજુ પણ ભાગ્યે જ કરવામાં આવે છે. આને કારણે નફો ખૂબ ઓછો થાય છે.  આવી સ્થિતિમાં વ્યવસાયિક રીતે ડુક્કરના ઉછેર માટે યોગ્ય જમીનની પસંદગી કરવી જરૂરી છે. તો ચાલો જાણીએ ડુક્કરના ઉછેર માટે જમીનની પસંદગી કરતી વખતે કઈ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ

  1. ડુક્કરના ઉછેર માટે એવી જમીન પસંદ કરો જ્યાં વધુ પડતો અવાજ ના આવતો હોય.
  2. તાજુ પાણી મળી રહે તેવી જગ્યા હોવી જોઈએ અને ખેતરની આજુબાજુ બોરવેલ અથવા અન્ય જળ સંસાધનો ઉપલબ્ધ હોવા જોઈએ.
  3. જો તમે ગ્રામીણ વિસ્તારમાં ડુક્કરના ઉછેર માટે જમીન ખરીદી રહ્યા છો, તો તમારે ઘણી વસ્તુઓ ધ્યાનમાં રાખવી પડશે.
  4. પરિવહન માટે રસ્તાની વ્યવસ્થા હોવી જોઈએ.
  5. રસીઓ માટે પશુના ડોક્ટર સરળતાથી આવી શકે તેવુ હોવું જોઈએ.
  6. જ્યા ડુક્કરનો વ્યવસાયિક રીતે ખેતી કરતા હોઈયે ત્યા નજીકમાં જ માસ ખરીદ વેચાણનું બજાર હોવુ જોઈએ.

ડુક્કરના ઉછેર માટે કેટલીક વિદેશી જાતો

આપણે ત્યાં મોટાભાગે દેશી ડુક્કરનું ઉછેર કરવામાં આવે છે.  જેનું વજન ખૂબ ઓછું છે. આવી સ્થિતિમાં જો તમારે વ્યવસાય માટે ડુક્કરનું પાલન કરવું હોય, તો તમારે ડુક્કરની વિદેશી જાતિઓનું પાલન કરવું જોઈએ. જેમાંથી માંસનું ઉત્પાદન મોટા પાયે થઈ શકે છે.  તો ચાલો આપણે જાણીએ ડુક્કરની કેટલીક વિદેશી જાતિઓ, જેનું કદ ખૂબ મોટુ હોય છે.

1. લાર્જ વ્હાઇટ યાર્કશાયર 

જો તમે વ્યાવસાયિક ડુક્કરનું પાલન કરવા ઇચ્છતા હોવ તો આ જાતિ ખૂબ જ યોગ્ય છે.  મૂળ ડુક્કર પછી  તે ભારતમાં સૌથી વધુ અનુસરવામાં આવે છે. તે દેખાવમાં સફેદ છે.  પુખ્ત ડુક્કરનું વજન 300 થી 400 કિલો જેટલું હોય છે તેના કાન સીધા હોય છે, મધ્યમ કદના અને ચહેરો ઢંકાયેલો હોય છે.  તે ક્રોસ બ્રીડિંગ માટે યોગ્ય ગણાય છે.

2. લેન્ડ્રેસ 

આ જાતિના ડુક્કર દેખાવમાં સફેદ હોય છે પણ તેમની ત્વચા પર કાળા ડાઘ હોય છે.  વ્હાઇટ યોર્કશાયરની જેમ તે ક્રોસ બ્રીડિંગ માટે યોગ્ય ગણાય છે. આ ડુક્કરમાં માસનું પ્રમાણ ખૂબ જ માંસ નું પ્રમાણ ખુબજ હોય છે.  તેના શરીરનું કદ એકદમ લાંબું હોય છે અને પુખ્ત ડુક્કરનું વજન આશરે 270થી 360 કિગ્રા જેટલું હોય છે.

3. મિડલ વ્હાઇટ યાર્કશાયર

ડુક્કરની આ વિદેશી જાતિનું  દેશના ઘણા ભાગોમાં ઉછરે થાય  છે. તેમાં પુખ્ત ડુક્કરનું વજન 250થી 340 કિલો જેટલું હોય છે.

4. અન્ય જાતિઓ 

આ સિવાય ડુક્કરની અન્ય વિદેશી જાતિઓ પણ ભારતીય વાતાવરણમાં ઉછેર કરી શકાય છે.  આમાં હેમ્પશાયર, એચએસ એક્સ 1, ડ્યુરેક વગેરેનો સમાવેશ થાય છે.

ડુક્કર પાલન માટે ફાર્મનું નિર્માણ

વ્યવસાય માટે ડુક્કરની ખેતી માટે ફાર્મ બનાવતી વખતે ઘણી વસ્તુઓ ધ્યાનમાં રાખવી જોઈએ.  જો તમે વિદેશી જાતિના ડુક્કરનું પાલન કરો છો, તો તેમના રહેવા માટે પૂરતી જગ્યા હોવી જોઈએ. આ ઉપરાંત ઉનાળો, શિયાળો અને વરસાદની ઋતુમાં ફાર્મનું સ્થાન યોગ્ય હોવું જોઈએ જેથી તેઓ વિવિધ રોગો, પરોપજીવીઓ વગેરેથી બચાવી શકે.  ડુક્કર માટે સાડા છથી સાડા સાત મીટર આવરેલી જગ્યા તેમજ  સાડા આઠથી બાર મીટર ખુલ્લી જગ્યા હોવી જોઈએ. તો વળી દિવસ દરમિયાન  ડુક્કર દીઠ 45 લિટર સુધી પાણીની જરૂર પડે છે.

ડુક્કર ઉછેર માટે ઘાસચારો

ડુક્કરને જવ, મકાઈ, ઘઉં, જુવાર, ચોખા અને બાજરી આપી શકાય છે.  આ સિવાય પ્રોટીન પૂરક તરીકે, માંસનું ભોજન અને માછલીનું ભોજન તેમને અનાજ સાથે ભળીને ખવડાવી શકાય છે.

ડુક્કરને કેટલી માત્રામાં ઘાસચારો ખવડાવવવો જોઈએ

ડુક્કરને તેમના વજન પ્રમાણે અનાજ આપવામાં આવે છે.  25 કિલોથી 100 કિગ્રા સુધી, 2 થી 5 કિલો અનાજ ડુક્કરને આપવામાં આવે છે. આ સિવાય દરરોજ 5થી 8.5 કિલો અનાજ 100 થી 250 કિલોગ્રામ પુખ્ત ડુક્કરને આપવામાં આવે છે.

ડુક્કરના ઉછેરથી થતી આવક

જો તમે વ્યવસાયિક ડુક્કરની ખેતી કરવા માંગતા હો, તો 10 + 1 સૂત્રને અનુસરો.  તે છે, 10 માદા અને એક નર ડુક્કરને અનુસરો.  વિદેશી જાતિનો ડુક્કર 16 મહિનામાં બે બચ્ચાને જન્મ આપે છે.  તે એક સમયે 8 થી 12 બચ્ચાને જન્મ આપે છે.  જો તમારી પાસે 10 સ્ત્રી ડુક્કર છે અને દરેક એક સમયે એક સમયે 8 થી 10 બચ્ચાને જન્મ આપે છે, તો 16 મહિનામાં તે 160 થી 200 બતચ્ચાને જન્મ આપે છે.  એક પુખ્ત ડુક્કર લગભગ 10 થી 15 હજાર રૂપિયામાં વેચે છે.  આ અર્થમાં, તમે એક વર્ષમાં ખર્ચ કરીને 8 થી 12 લાખની કમાણી કરી શકો છો.

Share your comments

Subscribe Magazine

More on Animal Husbandry

More