પ્રાચીન સમયમાં પશુઓની મદદ વિના ખેતી શક્ય ન હતી. મોટાભાગના કૃષિ કામ માટે પ્રાણીઓનો ઉપયોગ થતો હતો. પશુપાલનને લીધે ખેડૂતોની આવકમાં નોંધપાત્ર પ્રમાણમાં આવક વધી શકે છે. જેના કારણે તેમની આવકમાં પણ ઘટાડો થયો છે. આજે પણ ખેતીની સાથે પશુપાલનના ઘણા ફાયદા છે. આ ઓર્ગેનિક ખેતીને પ્રોત્સાહન આપે છે. આ એક પ્રકારની સંકલિત ખેતી છે, જેમાં પાક અને પ્રાણીઓ બંનેને ફાયદો થાય છે.
પશુપાલનનો લાભ
- પશુઓમાંથી મળતું છાણ અને મૂત્ર જમીનની ફળદ્રુપ શક્તિમાં વધારો કરે છે.
- અમને આખા વર્ષ દરમિયાન ખેતીમાંથી આવક મળતી નથી.
- અમને આખા વર્ષ દરમિયાન પશુપાલનમાંથી નિયમિત આવક મળે છે.
પશુપાલનના અનેક પરિમાણો
જોકે પશુપાલનને અલગ ગણવામાં આવે છે, પરંતુ સત્ય એ છે કે પશુપાલન સંપૂર્ણપણે ખેતીનો એક ભાગ છે. પશુપાલનનો અર્થ માત્ર દૂધ ઉત્પાદન જ નથી પરંતુ તે સિવાય દૂધ, ઈંડા, માંસ, જૈવિક ખાતર વગેરે.
પશુપાલનમાં ગાય, ભેંસ, ઘેટા, બકરી, ડુક્કર, કોકડા, ક્વેઈલ, બતક જેવા અનેક પ્રાણીઓ અને પક્ષીઓ ઉછેરવામાં આવે છે. આ માટે, તમે આધુનિક તકનીક અને પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરી શકો છો. આજકાલ એવી ટેક્નોલોજી પણ આવી ગઈ છે, જેના કારણે ગાય માત્ર વાછરડાને જ જન્મ આપશે.
ડેરી ખોલતા પહેલા સંશોધન કરો
જો આ પશુપાલન વૈજ્ઞાનિક ઢબે સામાન્ય રીતે નહીં પણ સારી રીતે વિચારેલી વ્યૂહરચના હેઠળ કરવામાં આવે તો ખેતી સહિતનો આ પશુપાલન સારો સોદો સાબિત થઈ શકે છે. પશુપાલન અંતર્ગત કોઈપણ પશુ કે પક્ષી ખરીદતી વખતે તેની જાતિનું ધ્યાન રાખવું ખૂબ જ જરૂરી છે. પશુપાલનની શ્રેણીમાં આ પ્રથમ સીડી છે, જેના પર ચઢીને તમે ટોચ પર પહોંચો છો.
પશુપાલન માટે ટિપ્સ
પશુઓ ખરીદતી વખતે, તમારે પશુચિકિત્સક સાથે વાત કરવી જોઈએ તેમજ તેની વંશાવલિ વિશે પૂછપરછ કરવી જોઈએ. હવે જ્યારે તમે પ્રાણીઓ અને પક્ષીઓને ખરીદીને ઘરે લાવો છો, ત્યારે તેમને સારી ગુણવત્તાનો ચારો ખવડાવવાની જરૂર છે. જો તમે સારું પોષણ આપો તો જ તમને સારું પરિણામ મળશે. સારો અને પૌષ્ટિક ચારો પશુ-પક્ષીઓને સ્વસ્થ બનાવે છે અને તેમની ઉત્પાદન ક્ષમતા વધુ સારી બને છે. આ માટે તમે પશુચિકિત્સકની સલાહ પણ લઈ શકો છો. ઋતુ પ્રમાણે તમે જે રીતે તમારી સંભાળ રાખો છો, તેમની કાળજી લેવી પણ જરૂરી છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો તે ગરમ હોય, તો તેમને પીવા માટે પૂરતું પાણી આપો, તેમની રહેવાની જગ્યા ઠંડી રાખો. તેમને દરરોજ સ્નાન કરો. તેમના રહેવાની જગ્યાને સ્વચ્છ રાખવાથી અને ખુલ્લું વાતાવરણ આપવાથી તેમના રોગનું જોખમ ઘટશે.તમે સફાઈ માટે કોઈપણ જંતુનાશકનો ઉપયોગ કરી શકો છો. તાજી હવા અને પર્યાપ્ત પ્રકાશ સમાન રીતે મહત્વપૂર્ણ છે.
એ જ રીતે સીઝન પ્રમાણે ખેતી કરીને તમે માત્ર પાક વેચી શકશો નહીં, પરંતુ તેમાંથી પશુઓ માટે ચારો પણ બનાવી શકશો. ગાયના છાણનો ઉપયોગ વર્મી કમ્પોસ્ટ અને ગોબર ગેસ બનાવવા માટે પણ કરી શકાય છે. તમારા ખેતરની માટી પરીક્ષણ મુજબ જૈવિક ખાતરનો ઉપયોગ કરી શકાય છે અને પાક પણ ઉગાડી શકાય છે. પરંપરાગત પાકો સિવાય એવા પાકો પર પણ ધ્યાન આપી શકાય, જેમાંથી આવક સારી હોય.
Share your comments