ઘેંટાના ઉછેરથી થાશે મોટી આવક, જાણો ઘેંટાના જુદા-જુદા જાતિઓં વિષય

ઘેટાંની ઉછેર ગ્રામીણ અર્થતંત્ર અને સામાજિક બંધારણ સાથે જોડાયેલી છે. આમાંથી આપણને માંસ, દૂધ, ઉન, જેવીક ખાતર અને બીજી ઘણી ઉપયોગી સામગ્રી મળે છે.  ઘેટાંના ખેડુતો તેમના ઉછેરથી સારો નફો મેળવે છે, તેથી હાલમાં ઘેટાંની ખેતી ખૂબ જ ઝડપથી આગળ વધી રહી છે.

આજે દેશના મોટાભાગનાં રાજ્યોમાં પશુપાલકો ઘેટાંની ઘણી જાતિઓનું પાલન કરી રહ્યા છે, પરંતુ આજે અમે રાજસ્થાન વિશે વાત કરવા જઈ રહ્યા છીએ, જ્યા ઘેટાંનીં જુદા-જુદા જાતિઓની ઉછેર થાય છે. સૌથી વધુ ઘેટાં રાજસ્થાનના બાડમેર જિલ્લામાં જોવા મળે છે, જ્યારે બાંસવાડામાં સૌથી ઓછા ઘેટાં જોવા મળે છે.  ઘેટાંની ઘણી મોટી જાતિઓ છે, તેથી ચાલો તમને તેમના વિશે વિગતવાર જણાવીએ.

મગરા જાતિના ઘેટાં

આ ઘેટાં મોટાભાગે બાડમેર, બિકાનેર, જેસલમેર જિલ્લામાં વધુ જોવા મળે છે. તેના ઉનમાંથી કાર્પેટ (સાદડીઓ) બનાવવામાં આવે છે.

મારવાડી ઘેટાં

આ ઘેટાં મોટાભાગે જેસલમેર, જોધપુર, જયપુર, જાલોર, બાડમેર, ઝુંઝુનુ, દૌસા, સીકર, પાલી જિલ્લામાં જોવા મળે છે.  તે તમામ ઘેટાં સૌથી વધુ રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવે  છે.

ચોકલા જાતિના ઘેટાં

આ ઘેટાંનો મોટા ભાગનો ઉછેર  શેખાવતી, બિકાનેર, નાગૌર અને  જયપુરમાં થાય છે. આ ઘેટાંનું ઊન ભારત અને રાજસ્થાનમાં સર્વશ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે, તેથી ચોકલા ઘેટાંને ભારતની મેરિનો પણ કહેવામાં આવે છે.

સોનારી ઘેટાં

તેનું ઉપનામ ચણોથર ઘેટાં છે, આ ઘેટાનો  ઉછેર મોટા ભાગે બુંદી, ઝાલાવાડ, કોટા અને, ઉદેપુર જિલ્લામાં થાય છે. ચરતી વખતે તેના કાન જમીનને સ્પર્શે છે.

જેસલમેરી ઘેટાં

જેમ કે તમને નામથી જ થબર પડી ગઈ હોય કે તે ઘેટીં ઉછેર જેલમેર જ થાય છે.  તે રાજસ્થાનમાં સૌથી વધુ ઉન આપતા ઘેટાં છે. સૌથી લાંબી ઊન પણ  જેલેમરી ઘેટાંની છે.

ખેરી જાતિના ઘેટાં

રાજસ્થાનમાં ખેરી જાતિના ઘેટાં સૌથી વધુ જોધપુર, નૌગોર તથા પાલી જિલ્લામાં જોવા મળે છે. આ સફેદ ઊન માટે ખૂબ જ જાણીતા ઘેટાં છે.

પુગલ ઘેટાં

આ ઘેટાં સૌથી વધુ જૈસલમેર, બિકાનેર તથા નાગૌર જિલ્લામાં પાળવામાં આવે છે.

નાલી જાતિના ઘેટાં 

તેનું પાલન સૌથી વધારે ગંગાનગર  અને હનુમાનગઢમાં થાય છે.

 ઘેટાંની મુખ્ય  સંસ્થાઓ

• કેન્દ્રીય ઘેટાં અને ઊન સંશોધન સંસ્થા, અવિકાનગર, માલપુરા તહસીલ, ટોંક જિલ્લો, (રાજસ્થાન)
• ઘેટાં અને ઊન તાલીમ સંસ્થા - જયપુર (રાજસ્થાન)
• સેન્ટ્રલ ઊન વિકાસ બોર્ડ, જોધપુર (રાજસ્થાન)
• સેન્ટ્રલ ઊન એનાલિસિસ લેબોરેટરી, બીકાનેર (રાજસ્થાન)

અહીં ઉલ્લેખનીય છે કે, ભારતમાં ઘેટાંની 26  જાતિઓ મળે છે. લોહી ઘેટાં સૌથી વધુ દૂધ આપનાર જાતિ છે. સૌથી વધુ ઉન મેરિનો ઘેટાંમાંથી મેળવવામાં આવે છે. આ ઘેટાંની ઉત્પત્તિ સ્પેનમાં થઈ હતી 

ઘેટાં ગ્રામીણ અર્થતંત્ર અને સામાજિક બંધારણ સાથે સંકળાયેલા છે. આમાંથી આપણને માંસ, દૂધ, ઉન, જૈવિક ખાતર અને અન્ય ઉપયોગી સામગ્રી મળે છે. તેમના ઉછેર દ્વારા ખેડુતોને ઘણા ફાયદા થાય છે. માંસ માટે માલપુરા, જેસલમેરી, માંડિયા, મારવાડી, નલી શાહાબાદી અને છોટાનાગપુરી અને ઉન માટે બિકાનેરી, મેરિનો, કૌરીડેલ, રામબુયેને પસંદ કરવા જોઈએ. માલપુરા, જેસલમેરી, મારવાડી, શાહાબાદી અને ચોટાનાગપુરી વગેરે દરી ઉન માટે મુખ્ય છે.