ઘણીવાર એવું કહેવામાં આવે છે કે ગાય કે ભેંસ દ્વારા ઉત્પાદિત દૂધ તે કેવા પ્રકારના ખોરાક ખાય છે તેના પર આધાર રાખે છે. મતલબ કે દૂધનું ઉત્પાદન ચારા પર આધાર રાખે છે. ઘણી હદ સુધી, આ વાત પણ સાચી છે. પરંતુ પશુ નિષ્ણાતોના મતે, ચારાની સાથે, ચારો ખવડાવવાની યોગ્ય પદ્ધતિ પણ દૂધ ઉત્પાદન વધારવામાં ખૂબ મદદરૂપ થાય છે. પ્રાણી ક્યાં ચારો ખાઈ રહ્યું છે, પ્રાણીને શું ચારો ખવડાવવામાં આવી રહ્યો છે, આ બધી બાબતો પણ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. આમાં પ્રાણીઓના શેડ અને તેના ખોરાકના કુંડાની ડિઝાઇનનો પણ સમાવેશ થાય છે. એટલા માટે નિષ્ણાતો સલાહ આપે છે કે શેડ બનાવતી વખતે ધોરણોનું પાલન કરવું જોઈએ. કારણ કે જો પ્રાણી રહેવાની જગ્યા અને ખોરાકની જગ્યા બંનેથી ખુશ હોય, તો તેનું ઉત્પાદન ચોક્કસ વધશે. કારણ કે જો પશુને દૂધ દોહતી વખતે સહેજ પણ તકલીફ પડે તો તેનું ઉત્પાદન ઘટશે જ.
ઢોરના વાડાની ડિઝાઇન આ રીતે હોવી જોઈએ
- શેડ ત્રણ બાજુથી પાંચ ફૂટ ઊંચી દિવાલથી ઘેરાયેલો હોવો જોઈએ.
- શેડમાં કુંડાની જગ્યાએ દિવાલ ન હોવી જોઈએ.
- પ્રાણીઓ માટે કુંડ હંમેશા ઉત્તર દિશામાં બનાવવો જોઈએ.
- કુંડાની ડિઝાઇન એવી હોવી જોઈએ કે તેમાં ખોરાક સરળતાથી નાખી શકાય.
- ભેંસ માટેના કુંડાની ઊંચાઈ જમીનથી ૫૦ સેમી હોવી જોઈએ.
- શેડમાં વાછરડાઓ માટે કુંડાની ઊંચાઈ 20-25 સેમી હોવી જોઈએ.
- ભેંસ અને વાછરડા માટે કુંડાની ઊંડાઈ 40 અને 20 સેમી હોવી જોઈએ.
- કુંડામાં પાંચ ફૂટ પહોળો, થોડો ખરબચડો ફ્લોર હોવો જોઈએ.
- કુંડાની નજીકનો ફ્લોર સાફ કરવામાં સરળ અને ઢાળવાળો હોવો જોઈએ.
- શેડના ઢંકાયેલા વિસ્તારનો ફ્લોર શેડના ખુલ્લા મેદાન કરતા થોડો ઊંચો હોવો જોઈએ.
- શેડના ખુલ્લા વિસ્તારમાં પીવાના પાણી માટે ટાંકી બનાવવી જોઈએ.
- એક ભેંસ માટે, શેડમાં ઢંકાયેલ વિસ્તાર 30-40 ચોરસ ફૂટ અને ખુલ્લો વિસ્તાર 800-1000 ચોરસ ફૂટ હોવો જોઈએ.
- શેડમાં વાછરડાઓ માટે ઢંકાયેલો વિસ્તાર 20-25 ચોરસ ફૂટ અને ખુલ્લો વિસ્તાર 50-60 ચોરસ ફૂટ હોવો જોઈએ.
- ભેંસના કુંડા પાસે ઢંકાયેલા વિસ્તારમાં ચારા માટે અઢી થી ત્રણ ફૂટ જગ્યા હોવી જોઈએ.
- ચારા માટે કુંડા પાસે વાછરડા માટે ઢંકાયેલ વિસ્તારમાં દોઢ ફૂટ જગ્યા હોવી જોઈએ.
- શેડની છત પાઇપ અને એંગલ આયર્ન પર એસ્બેસ્ટોસ શીટ્સથી થોડી ઢાળવાળી બનાવવી જોઈએ.
Share your comments