દૂધનું અઢળક ઉત્પાદન જોયતું હોય તો પશુઓને ખવડાવો “યૂરિયા સ્ટ્રો”

ભારતની ઓળખાન કૃષિ પ્રધાન દેશ તરીકે થાય છે, આપણા દેશની 60 થી 65 ટકા વસ્તી કૃષિ કાર્ય સાથે સંકળાયેલી છે. જેમા ખેતીના સાથે-સાથે પશુપાલનનું પણ સમાવેશ થાય છે. જો આપણે ગુજરાતની વાત કરીએ તો ત્યાં બનાસ ડેરી અને અમુલ ડેરીનું સૌથી મોટો પ્લાન્ટ છે. જેના કારણે રાજ્યના બનાસકાંઠા અને આણંદ જિલ્લાના ખેડૂતોએ મોટા પાચે પશુપાલન કરે છે.

પશુપાલનના કારણે તેમને રોજગારની એક નવી તક મળી છે અને હવે તો ગુજરાતના યુવાનો જો કે મોટાભાગે વિદેશમાં ભણીને આવ્યા છે તેમને પણ પશુપાલનએ રોજગારની મોટી તક આપી છે. પરંતુ પશુપાલકોની સૌથી મોટી સમસ્યા ત્યા તે છે કે હવે દુધાળું પશુઓમાં દુધની અછત જોવા મળી રહી છે. જેના કારણે તેમને નુકસાન વેઠવું પડે છે. ત્યાં પશુપાલકોના મનમાં જે સવાલ ઉભા થાય છે તે છે કે આપણે આ સમસ્યાનું ઉકેળ કેવી રીતે શોધીએ.

દુધનું ઉત્પાદન વધારવા માટે પશુઓને ખવડાઓ યૂરિયા સ્ટ્રો

જો કે તમને ખબર જ હશે કે ઉનાળાની ઋતુમાં ગાય અને ભેંસનું દૂધ ઉત્પાદન શરૂ થાય છે. દૂધાળા પશુઓનું દૂધ ઉત્પાદન સરેરાશ કરતા વધુ સારું રહે તે માટે પશુઓને 200 થી 300 ગ્રામ સરસવનું તેલ અને 250 ગ્રામ ઘઉંના લોટનું મિશ્રણ સાંજના સમયે ખવડાવવું જોઈએ. ભોજન દરમિયાન અથવા તરત જ પાણી સાથે દવા ન આપવી જોઈએ. આ ઘરેલું ઉપાયનો ઉપયોગ કરવાથી 7-8 દિવસમાં દૂધનું ઉત્પાદન વધી જશે. આ ઉપરાંત, પશુઓને યુરિયા યુક્ત સ્ટ્રો ખવડાવવાની પણ સલાહ આપવામાં આવે છે.

યૂરિયા સ્ટ્રો ખવડાવાથી શું ફાયદો થાય છે

જો લીલો ચારો પૂરતા પ્રમાણમાં ઉપલબ્ધ ન હોય તો યુરિયા ટ્રીટેડ સૂકો ચારો દૂધ ઉત્પાદન માટે સારો વિકલ્પ છે. સારવાર પછી, સૂકા ચારામાં પ્રોટીનનું પ્રમાણ 3-4 ટકાથી વધીને 7-8 ટકા થાય છે. સારવાર કરેલ ચારો ખવડાવવાથી પ્રાણીઓના પેટમાં સૂક્ષ્મજીવોની પ્રવૃત્તિ અને સંખ્યામાં વધારો થાય છે. સારવાર કરેલ ફાઇબરમાં, ફાઇબર નરમ અને લવચીક બને છે અને તેની પાચનક્ષમતા વધે છે.સારવાર કરેલ સ્ટ્રો ખવડાવવાથી, પ્રાણીઓની તમામ મહત્વપૂર્ણ જરૂરિયાતો સરળતાથી પૂર્ણ થાય છે. આ ઉપરાંત દૂધાળા પશુઓમાંથી લગભગ 3 લીટર જેટલું દૂધ મેળવી શકાય છે. તેના ઉપર 2-2.5 લિટર દૂધના 5-6 કિ.ગ્રા. લીલો ચારો (કઠોળ-બિન-કઠોળ, 50:50) અથવા 1 કિ.ગ્રા. સંતુલિત અનાજનું મિશ્રણ ખવડાવું જોઈએ.

કેવી રીતે ખવડાવાનું છે.

4 કિગ્રા યુરિયાને 50 લિટર પાણીમાં ઓગાળીને 100 કિ.ગ્રા. તેને સ્ટ્રો પર સારી રીતે છાંટો અને સારી રીતે મિક્સ કરો. ટ્રીટેડ સ્ટ્રોને તમારા પગ વડે દબાવો અને કોંક્રીટના ફ્લોર અથવા પોલીથીન શીટ પર સાદડીના રૂપમાં એક ખૂંટો બનાવો જેથી વચ્ચેની હવા નીકળી જાય અને પછી તેને સારી રીતે ઢાંકીને છોડી દો. જેથી એમોનિયા ગેસ બહાર ન આવી શકે. સ્ટ્રો ભીની હોય ત્યારે પણ યુરિયામાંથી ઉત્પાદિત એમોનિયા જેવા આલ્કલીની હાજરીમાં. સારવાર કરેલ ચારાનો ઉપયોગ ઉનાળામાં સારવારના 7-10 દિવસ પછી અને શિયાળામાં 10-15 દિવસ પછી શરૂ કરી શકાય છે. ખવડાવવા માટે જરૂર મુજબ ટ્રીટેડ ચાફ બહાર કાઢો. થોડા સમય માટે તેને ખુલ્લું રહેવા દો.