છોડ માટે જેટલી માટી અને પાણી જરૂરી છે, એટલું જ મહત્વનું ખાતરનું પણ છે. હોમમેઇડ ઓર્ગેનિક ખાતરો સસ્તા અને વધુ અસરકારક છે.
પરંતુ જો તમે પણ સંમત છો કે ખાતર બનાવવું એ એક કપરું કામ છે, તો ગાઝિયાબાદની મંજુશ્રી લાડિયાને મળો. તે ઘરે એક નહીં પણ અનેક પ્રકારના ખાતર બનાવે છે. તેની મહેનતનું પરિણામ છે કે તેનો બગીચો હંમેશા લીલોછમ રહે છે.
મંજુશ્રીના કહેવા પ્રમાણે, તમામ પ્રકારના ખાતર બનાવવાની પદ્ધતિ એક જ છે, પરંતુ તેનો ઉપયોગ અને ફાયદા અલગ-અલગ છે. તેથી જ તે ત્રણ-ચાર વાસણોમાં વિવિધ પ્રકારનું ખાતર બનાવે છે.
ચાલો તેમની પાસેથી જાણીએ કે કયા ખાતરના ફાયદા છે અને તેને કેવી રીતે બનાવવું-
ખાતર બનાવવાની સરળ રીત
ખાતર બનાવવા માટે, પોટ અથવા ખાતર ડબ્બાના તળિયે પાંદડાઓનો એક સ્તર બનાવો, તેની ઉપર કોકોપીટ ઉમેરો. પછી તમે ખાતર બનાવવા માંગો છો તે કોઈપણ શાકભાજી અથવા ફળની છાલ મૂકો. હવે તેમાં સમયાંતરે છાલ અને કચરો ઉમેરતા રહો. તે જ સમયે, સારી ગુણવત્તાવાળા ખાતર માટે વચ્ચે થોડો કોકોપીટ ઉમેરતા રહો અને તેમાં ગોળનું પાણી ઉમેરો. આ રીતે ખાતર તૈયાર કરવામાં તમને ત્રણ મહિનાનો સમય લાગશે.
1.લસણ અને ડુંગળીની છાલમાંથી ખાતર
મંજુશ્રી ખાતર બનાવવા માટે હંમેશા લસણ અને ડુંગળીની છાલને અલગ-અલગ વાસણમાં રાખે છે. છોડમાં પોટેશિયમની જરૂરિયાત પૂરી કરવામાં આ ખાતર ખૂબ જ અસરકારક છે. તેમનું કહેવું છે કે આ ખાતર તમામ પ્રકારના મરચાના છોડ માટે ખૂબ જ સારું છે. તેને આરામથી બનાવવામાં પણ ત્રણ મહિનાનો સમય લાગે છે.
2.કેળાની છાલનું ખાતર
જો કે તમે કેળાની છાલને સામાન્ય ખાતર ડબ્બામાં પણ મૂકી શકો છો, તે ખૂબ જ ઝડપથી ખાતરમાં ફેરવાઈ જાય છે. પરંતુ મંજુશ્રી કહે છે કે જો તેનું ખાતર અલગથી બનાવવામાં આવે તો વધુ ફાયદા થાય છે. તે પોટાશથી સમૃદ્ધ છે, તેથી તે ફળ અને શાકભાજીના છોડ માટે શ્રેષ્ઠ ખાતર છે. તેનો ઉપયોગ મોસમી ફળો અને શાકભાજીના સારા ઉત્પાદન માટે કરી શકાય છે.
3. ચાના પાંદડાનું ખાતર
મંજુ કહે છે, “ચાના પાંદડાનું ખાતર કોઈપણ ફૂલોના છોડ, ખાસ કરીને ગુલાબ માટે અમૃત છે. જો તમારા ફૂલોના છોડમાં ફક્ત પાંદડા હોય અને ફૂલો ખીલતા ન હોય, તો આ ખાતર જાદુ જેવું કામ કરે છે.
તમે તેનું ખાતર પાંચ ઇંચના વાસણમાં પણ તૈયાર કરી શકો છો. અન્ય ખાતરની જેમ, તેને પણ તૈયાર થવામાં ત્રણ મહિના લાગે છે.
4. મોસંબી અને નારંગીની છાલનુ ખાતર
મોસંબી અને નારંગીની છાલ ખાતર બનાવવામાં વધુ સમય લે છે. તેથી જ તેનું ખાતર અલગથી બનાવવું સારું છે. આમાંથી ઉત્તમ પ્રવાહી ખાતર અને બાયો એન્ઝાઇમ પણ બનાવી શકાય છે. સાઇટ્રસ ફળો નાઇટ્રોજન, ફોસ્ફરસ અને પોટેશિયમનો સારો સ્ત્રોત છે, તેથી તેમની છાલમાંથી બનાવેલ ખાતર છોડના વિકાસ માટે ઉત્તમ છે.
5. મિક્સ ખાતર
આ માટે, મંજુશ્રી તેના રસોડામાંથી દરરોજ નીકળતી શાકભાજીની છાલ અને લીલોતરી વગેરે ખાતરના ડબ્બામાં નાખે છે. પરંતુ તેણે કહ્યું કે તમે તેમાં ઘી, તેલ, મીઠું એટલે કે રાંધેલી વસ્તુઓ નાખી શકતા નથી. આ ખાતર કાચા શાકભાજીના કચરાને ભેળવીને તૈયાર કરવામાં આવે છે. આ ખાતર દરેક પ્રકારના છોડ માટે યોગ્ય છે.
તો તમે જુઓ, તમારી બાગકામની બધી સમસ્યાઓનો ઉકેલ તમારા ઘરમાં જ છે. છોડ પ્રમાણે વિવિધ પ્રકારના ખાતરો બનાવો અને તમારા બગીચાને લીલોતરી રાખો.
આ પણ વાંચો:વર્મીકમ્પોસ્ટિંગ: સોલિડ વેસ્ટને ઓર્ગેનિક ખાતરમાં રિસાયકલ કરવું
Share your comments