આધુનિક પદ્ધતિ અપનાવીને કરો સ્ટ્રોબેરીની ખેતી;ઓછા ખર્ચ, વધુ ઉત્પાદન અને ઉંચી વેચાણ કિંમત જેવા અનેક લાભ મળશે

સ્ટ્રોબેરી એક એવું ફળ છે જેનાથી આપણે બધા સારી રીતે પરિચિત છીએ. સ્ટ્રોબેરીમાં ઘણા જરૂરી પોષક તત્વો હોય છે જે આપણા સ્વાસ્થ્ય માટે જરૂરી છે. સ્ટ્રોબેરીના વધતા ભાવ અને માંગને કારણે ખેડૂતોનો રસ સ્ટ્રોબેરીની ખેતી તરફ વધવા લાગ્યો છે. સ્ટ્રોબેરી એ એક મહત્વપૂર્ણ નરમ ફળ છે, જે વિવિધ પ્રકારની જમીન અને આબોહવામાં ઉગાડી શકાય છે. આ પોલીહાઉસની અંદર અને ખુલ્લા મેદાન બંનેમાં થાય છે. તેનો છોડ થોડા મહિનામાં ફળ આપી શકે છે. આ પાકનું ઉત્પાદન અનેક લોકોને રોજગાર આપી શકે છે. અન્ય ફળો કરતાં સ્ટ્રોબેરી ઝડપી આવક આપે છે. તે ઓછા ખર્ચ અને સારી કિંમતનું ફળ છે.

સ્ટ્રોબેરી એન્ટીઓક્સીડેન્ટ્સ, વિટામિન સી, વિટામિન-બી1, બી2, નિયાસિન, પ્રોટીન અને મિનરલ્સનો સારો કુદરતી સ્ત્રોત છે. તેમાં મિનરલ્સ ભરપૂર માત્રામાં હોય છે.

ભારતના આ રાજ્યોમાં સ્ટ્રોબેરીની ખેતી થાય છે

સ્ટ્રોબેરીની ખેતી સામાન્ય રીતે ઠંડા વિસ્તારોમાં થાય છે. ભારતમાં ઘણા રાજ્યો છે જેમ કે નૈનીતાલ, દેહરાદૂન, હિમાચલ પ્રદેશ, મહાબળેશ્વર, મહારાષ્ટ્ર, નીલગિરી, દાર્જિલિંગ વગેરે જ્યાં સ્ટ્રોબેરીની ખેતી વ્યવસાયિક રીતે કરવામાં આવે છે.

વાતાવરણ

આ પાક સમશીતોષ્ણ આબોહવાવાળો પાક છે જેના માટે 20 થી 30 ડિગ્રી તાપમાન યોગ્ય છે. જ્યારે તાપમાન વધે છે, ત્યારે છોડને નુકસાન થાય છે અને ઉપજને અસર થાય છે.

સ્ટ્રોબેરી ઉગાડવા માટે જમીન અને ક્ષેત્રની તૈયારી

તે વિવિધ પ્રકારની જમીનમાં વાવેતર કરી શકાય છે. પરંતુ રેતાળ-લોમ જમીન આ માટે શ્રેષ્ઠ છે. જમીનમાં સારી ડ્રેનેજ હોવી જોઈએ. pH 5 થી 6.5 વાળી જમીન પણ તેની ખેતી માટે યોગ્ય છે. રેતાળ લોમ અને લાલ માટી સ્ટ્રોબેરીની ખેતી માટે સારી માનવામાં આવે છે, કારણ કે આ માટી સ્ટ્રોબેરીની વધુ ઉપજ અને ફળમાં મીઠાશ આપે છે.

સ્ટ્રોબેરી વાવેતર સમય

સ્ટ્રોબેરીના છોડને 10 સપ્ટેમ્બરથી 10 ઓક્ટોબર સુધી ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરવા જોઈએ. રોપણી વખતે ઊંચા તાપમાનના કિસ્સામાં થોડા સમય પછી એટલે કે 20મી સપ્ટેમ્બર સુધી વાવેતર શરૂ કરી શકાય છે.

સ્ટ્રોબેરીની જાતો

ભારતમાં સ્ટ્રોબેરીની ઘણી જાતો ઉગાડવામાં આવે છે જેમ કે કામરોસા, ચાંડલર, ઓફ્રા, ફેસ્ટિવલ બ્લેક પીકોક, સ્વીડ ચાર્લી, એલિસ્ટા અને ફેર ફોક્સ. આ તમામ જાતોનું વાવેતર સપ્ટેમ્બરથી ઓક્ટોબર મહિનામાં કરવામાં આવે છે.

ખેતર તૈયાર કરવું

ખેતરમાં જરૂરી ખાતર અને ખાતર આપ્યા બાદ પથારી બનાવવા માટે બેડની પહોળાઈ 2.5-3 ફૂટ અને બેડથી દોઢ ફૂટનું અંતર રાખવું. બેડ તૈયાર થયા પછી તેના પર ટપક સિંચાઈની પાઈપલાઈન નાખો. રોપણી માટે પ્લાસ્ટિકના મલ્ચિંગમાં 20 થી 30 સે.મી.ના અંતરે છિદ્રો બનાવો.

પ્લાસ્ટિક મલ્ચિંગ પદ્ધતિ શું છે?

જ્યારે ખેતરમાં વાવેલા છોડની જમીન ચારે બાજુથી ગુણવત્તાયુક્ત પ્લાસ્ટિક ફિલ્મથી ઢંકાયેલી હોય, ત્યારે આ પદ્ધતિને પ્લાસ્ટિક મલ્ચિંગ કહેવામાં આવે છે. આ રીતે છોડનું રક્ષણ થાય છે અને પાકનું ઉત્પાદન પણ વધે છે.

છોડથી છોડનું અંતર

છોડથી છોડ: 45 સે.મી

બેડ ટુ બેડ : 1.5 ફૂટ

પ્રતિ એકર : 17000-20000 છોડ

પ્લાસ્ટિક મલ્ચિંગ પદ્ધતિના ફાયદા

ખેતરમાં પાણીની ભેજ જાળવી રાખે છે, તેમજ બાષ્પીભવન અટકાવે છે.

તે ખેતરમાં જમીનનું ધોવાણ પણ અટકાવે છે.

નીંદણથી રક્ષણ આપે છે.

બાગાયતમાં નીંદણ નિયંત્રણ અને છોડને લાંબા સમય સુધી સુરક્ષિત રાખે છે.

તે જમીનને સખત થવાથી બચાવે છે.

છોડના મૂળ સારી રીતે વિકસિત છે.

પાક કવરના ફાયદા

ઠંડા તાપમાનથી પાકનું રક્ષણ કરે છે.

છોડના સારા વિકાસ અને વિકાસ માટે સૂક્ષ્મ આબોહવા બનાવે છે.

ઓફ-સીઝન દરમિયાન પાક ઉગાડવામાં મદદ કરે છે.

જંતુનાશકોનો ઉપયોગ ઘટાડે છે સજીવ ખેતીમાં મદદ કરે છે.

ક્રોપ કવર COTU (SH2) જાળવવામાં મદદ કરે છે.

તે વરસાદ, પવન, કરા વગેરે જેવી પ્રતિકૂળ આબોહવાની પરિસ્થિતિઓથી છોડનું રક્ષણ કરે છે.

સ્ટ્રોબેરી માટે ખાતર અને પોષક તત્વો

સ્ટ્રોબેરીનો છોડ ખૂબ નાજુક હોય છે. આથી સમયાંતરે ખાતર અને ખાતર આપવું જરૂરી છે, જે તમારા ખેતરની માટી પરીક્ષણ રિપોર્ટ જોયા પછી આપવું જોઈએ.

જમીન તૈયાર કરતી વખતે સામાન્ય રેતાળ જમીનમાં પ્રતિ એકર 10 થી 15 ટન સડેલું ગાયનું છાણ ફેલાવો અને તેને જમીનમાં ભેળવી દો.

સ્ટ્રોબેરી સિંચાઈ

આ પ્લાન્ટ માટે સારી ગુણવત્તા (મીઠું રહિત) પાણી હોવું જોઈએ. છોડ રોપ્યા પછી તરત જ પાણી આપવું જરૂરી છે. તે ટપક સિંચાઈ સાથે કરો.

સ્ટ્રોબેરીની લણણી

જ્યારે ફળનો રંગ 70 ટકા અસલી થઈ જાય, ત્યારે તેને તોડી લો. જો બજાર થોડા અંતરે છે, તો થોડું સખત તોડવું. અલગ-અલગ દિવસે પ્લકિંગ કરો. સ્ટ્રોબેરીના ફળને તોડતી વખતે પકડી ન રાખો, ઉપરથી લાકડી પકડી રાખો.