ફિશ ફાર્મિંગ માટે ખૂબ અગત્યની છે PMMSY યોજના, સરકાર ફાળવશે રૂ.20,000 કરોડ

સરકારે માછલી ઉત્પાદનમાં નવી ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરીને માછીમારોની આવક બમણી કરવાનું લક્ષ્યાંક નક્કી કર્યું છે. સરકાર ભારતમાં માછલીના પાલન માટે કેજ કલ્ચરને પ્રોત્સાહન આપશે. પંજાબ, હરિયાણા, રાજસ્થાન અને  પશ્ચિમી ઉત્તર પ્રદેશના ખારા પાણીના તળાવોમાં ઝીંગા માછલી નાઉત્પાદનમાં વિશાળ સંભાવનાઓ છે.  ફિશ ફાર્મિંગને પ્રોત્સાહન આપીને અહીં ફિશ એક્સપોર્ટનું હબ બનાવવામાં આવશે.  પ્રધાનમંત્રી મત્સ્ય સંપદા યોજના (પીએમએસવાય) હેઠળ સરકારે દેશમાં મત્સ્યઉદ્યોગને પ્રોત્સાહન આપવાની યોજના તૈયાર કરી છે અને આગામી પાંચ વર્ષમાં નિકાસ બમણા કરવાનું લક્ષ્ય હાંસલ કર્યું છે.  ભારતમાં માછલી ઉત્પાદનના ક્ષેત્રમાં અપાર સંભાવનાઓ છે અને પ્રધાનમંત્રી મત્સ્ય સંપદા યોજના હેઠળ રૂ .20,050 કરોડના રોકાણથી આ ક્ષેત્રને મજબૂત બનાવવામાં આવશે.

પીએમએમએસવાયનું લક્ષ્ય

મત્સ્ય ઉદ્યોગ ક્ષેત્રનો સતત અને જવાબદારી પૂર્ણ વિકાસ કરવાનો છે, જેમાં ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર, પ્રજાતિઓનું વૈવિધ્યકરણ, ટકાઉ આજીવિકા, જળચર આરોગ્ય વ્યવસ્થાપન, મજબૂત ડેટાબેઝ, સામૂહિકકરણ, મૂલ્ય સાંકળનું આધુનિકરણ, નિકાસને પ્રોત્સાહન આપવાનું છે.

એક મજબૂત મત્સ્યઉદ્યોગ વ્યવસ્થાપનનું માળખું સ્થાપિત કરવા તેમજ આવાસ અને માછલીઓનું રક્ષણ સુનિશ્ચિત કરતી પધ્ધતિઓને લાગુ કરવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવ્યું છે

આ સંદર્ભમાં, વિભાગ બાયોફ્લોક્સના અમલીકરણ, રિસર્ક્યુલેટિંગ એક્વાકલ્ચર સિસ્ટમ્સ (આરએએસ) પર વિશેષ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવા, તેમજ જળાશય પાંજરાની પ્રથાઓ, દરિયાઇ માછલીઓના બચાવ માટે ખુલ્લા દરિયાઇ પાંજરાની પ્રથાઓ અને દરિયાઇ માછીમારોને જોખમો ઘટાડવા સહિતની અનેક પ્રવૃત્તિઓ હાથ ધરી રહી છે.

હવે ખેડૂતો અને ખેત મજૂરોને અકસ્માતમાં મળશે આર્થિક મદદ, જાણો આના વિશેની તમામ માહિતી

આ ઉપરાંત માછીમારી પર પ્રતિબંધ અને માછીમારોના પરિવારોની આજીવિકાના સમયગાળા દરમિયાન દરિયાકાંઠાના સમુદાયો, ખાસ કરીને મહિલાઓ, સમુદ્રતળની ખેતી વગેરેને પર્યાવરણને અનુકૂળ રીતે અને માછીમારીના સંસાધનોના સંરક્ષણ માટે આજીવિકાને સમર્થન આપવા વિભાગ કામ કરી રહ્યું છે.

આ ઉપરાંત દરિયાઇ પર્યાવરણને સ્વચ્છ રાખવા અને દરિયાઇ સંસાધનોના પ્રદૂષણને રોકવા માટે વિભાગ માછીમારી નૌકાઓમાં બાયો ટોઇલેટ બનાવવાની કામગીરીને ઝડપથી પ્રોત્સાહન આપી રહ્યું છે.

750 કરોડના ખર્ચે બનાવવામાં આવશે આધુનિક દરિયાકાંઠાના ફિશિંગ ગામો

પીએમએમએસવાયનો ઉદ્દેશ્ય ઓછામાં ઓછી પર્યાવરણીય અસરો સાથે માછલી ઉત્પાદનની ટકાઉ સિસ્ટમો / પદ્ધતિઓને પ્રોત્સાહન આપવાનો છે. જેથી પ્રતિ બુંદ દીઠ વધુ અને સારું ઉત્પાદન મેળવી શકાય.

રૂપિયા 750 કરોડના રોકાણ સાથે પીએમએમએસવાય હેઠળ સંકલિત આધુનિક દરિયાકાંઠાના મત્સ્યોદ્યોગ ગામોનો વિકાસ કરવામાં આવશે. જેથી બ્લુ ઇકોનોમી / બ્લુ ગ્રોથનો લાભ લઈ શકાય.

આ ઉપરાંત તેનો ઉદ્દેશ દરિયાકાંઠાના માછીમારોને આર્થિક અને સામાજિક ફાયદાઓ અને ટકાઉ માછીમારીની પદ્ધતિઓ દ્વારા પર્યાવરણીય પ્રભાવને ઘટાડવાનો છે.

માછીમારો માટે રૂપિયા 2881.41 કરોડના પ્રોજેકટને  મંજૂરી

માછીમારોના કલ્યાણ સહિત મત્સ્યોદ્યોગ અને સંલગ્ન માળખાના ટકાઉ વિકાસ માટે પીએમએમએસવાય હેઠળ કુલ રૂપિયા 2881. 41 કરોડના પ્રોજેક્ટ સાથે દરખાસ્તને મંજૂરી આપવામાં આવી છે.

આ સાથે જ ભારતીય મત્સ્ય સર્વેક્ષણ (એફએસઆઈ) નવી ફિશિંગ પદ્ધતિઓ અને ગિયરને પણ વિકસાવી રહ્યું છે. જે દરિયાઇ ઇકોસિસ્ટમના શારીરિક અને જૈવિક અધોગતિને ઘટાડવામાં મદદ કરશે.

આ સાથે જ દરિયાઇ ઇકોસિસ્ટમને જરા પણ નુકસાન પહોંચાડ્યા વિના ટ્રેપ ફિશિંગ, હૂક અને લાઇન, બોટમ સેટ વર્ટિકલ લોન્ગલાઈન ,બીચ વોટર ટ્રાવેલ, પોટ ફિશિંગ વગેરે જેવી મત્સ્યઉદ્યોગ પદ્ધતિઓ રજૂ કરવામાં આવી છે અને તેનો ઉપયોગ પણ સફળતાપૂર્વક કરવામાં આવ્યો છે.

વિભાગ સમજે છે કે તંદુરસ્ત જળચર નિવાસસ્થાના ટકાઉ વિકાસ લક્ષ્યોને પહોંચી વળવા માટે મહત્વપૂર્ણ છે અને તેથી તેમને પુન:સ્થાપિત  કરવું એ એક મોટો પડકાર છે.

તેના પર્યાવરણમિત્ર કાર્યક્રમો, નીતિઓ અને વ્યવહાર દ્વારા દેશમાં સકારાત્મક પરિવર્તન લાવવા માટે જૈવ વિવિધતામાં સુધારો કરવા અને ઇકોલોજીકલ સંતુલન જાળવવા માટે વિભાગ કટિબદ્ધ છે.

આમ, મત્સ્યોદ્યોગ વિભાગનો પ્રયાસ છે કે તેઓ ભારતીય અર્થવ્યવસ્થાના વિકાસમાં જ નહીં, પરંતુ તેના આર્થિક, સામાજિક અને પર્યાવરણને સમાવિષ્ટ પરિણામો માટે પણ મત્સ્યઉદ્યોગ ક્ષેત્રના વિકાસને માન્યતા આપે.  આ ઉપરાંત, પર્યાવરણ અને જીવસૃષ્ટિના સંરક્ષણને અગ્રતા તરીકે અને માનવજાતિના શ્રેષ્ઠ હિતમાં રાખીને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે દેશો સાથે કામ કરવાનું વિભાગ ચાલુ રાખશે.