વધતી જતી મોંઘવારીના યુગમાં ખેડૂતો એવા પાકની ખેતી તરફ વળ્યા છે, જેના બજારમાં સારા ભાવ મળે છે અને ઓછા નફામાં સારી કમાણી થાય છે. આજે આ લેખમાં અમે તમને એવા જ એક પાક વિશે જણાવી રહ્યા છીએ જે બજારમાં 50,000 રૂપિયા પ્રતિ કિલો સુધી વેચાય છે. આ પાક બીજો કોઈ નહિ પણ વેનીલાનું ફાર્મિંગ છે, જેની ખેતી કરીને ખેડૂતો લાખો કમાઈ શકે છે. વેનીલા એ છોડનો અર્ક છે, જેનો ઉપયોગ મુખ્યત્વે આઈસ્ક્રીમમાં સ્વાદ તરીકે થાય છે. આ સિવાય તેનો ઉપયોગ સુગંધિત અત્તર, મીઠાઈઓ અને દારૂમાં પણ થાય છે. કેસર પછી તે વિશ્વનો સૌથી મોંઘો પાક છે. માર્કેટમાં વેનીલાની માંગ હંમેશા રહે છે. આ જ કારણ છે કે ખેડૂતો વેનીલાની ખેતી તરફ વળ્યા છે.
વેનીલા પ્લાન્ટ વિશે વિગતવાર જાણો
વેનીલા એક વેલો છોડ છે, તેનું સ્ટેમ લાંબું અને નળાકાર છે. તેના ફૂલો કેપ્સ્યુલ આકારના હોય છે અને તે સુગંધિત પણ હોય છે. જ્યારે ફૂલો સુકાઈ જાય ત્યારે તેનો પાવડર બનાવવામાં આવે છે. વેનીલા ઘણા એન્ટી-ઓક્સિડન્ટ્સથી ભરપૂર છે. તેમાં એન્ટી બેક્ટેરિયલ ગુણ પણ હોય છે. જે પેટને સાફ રાખવામાં અને રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવામાં ઘણી હદ સુધી કામ કરે છે.
વેનીલાની ખેતી માટે અનુકૂળ વાતાવરણ
વેનીલાની ખેતી માટે સારી છાયાવાળી જમીન જરૂરી છે. પાકને મધ્યમ તાપમાનની જરૂર પડે છે. ખેતી માટે શેડ હાઉસ બનાવવું જરૂરી છે. જો તમે ઇચ્છો તો, તમે ખેતરમાં મોટા વૃક્ષોની વચ્ચે વેનીલાના છોડ વાવી શકો છો. જેના કારણે છોડને પ્રકાશ મળે છે. વેનીલા પાક 3 વર્ષ પછી ઉપજ આપવાનું શરૂ કરે છે.
વેનીલા પાક માટે યોગ્ય જમીન
વેનીલાની ખેતી માટે સારી રીતે ફળદ્રુપ જમીન જરૂરી છે. માટી નાજુક હોવી જોઈએ, જેનું pH મૂલ્ય 6.5 થી 7.5 હોવું જોઈએ. વેનીલાની ખેતી કરતા પહેલા જમીનનું પરીક્ષણ જરૂરી છે. જમીનને ફળદ્રુપ બનાવવા માટે સડેલું છાણ ખાતર ઉમેરો.
વેનીલા બીજ રોપવું
વેનીલા વેલાના સ્વરૂપમાં વધે છે. આ માટે, કટીંગ અથવા બીજ બંનેનો ઉપયોગ કરી શકાય છે. ધ્યાનમાં રાખો કે તમારે નર્સરીમાંથી માત્ર વેનીલાના સ્વસ્થ કટીંગ્સ લેવા જોઈએ. વેનીલા રોપતા પહેલા ખેતરમાં ખાડાઓ બનાવવામાં આવે છે. આ ખાડાઓને થોડો સમય તડકામાં રાખો, જેથી બેક્ટેરિયા મરી જાય. આ ખાડાઓમાં સડેલું ખાતર નાખવામાં આવે છે. વેલાને ફેલાવવા માટે વાયર બાંધવામાં આવે છે. એક એકર ખેતરમાં 2400 થી 2500 વેલાનું વાવેતર કરવામાં આવે છે. બળદને રોપવા માટે, ફુવારાની પદ્ધતિથી પાણી આપવામાં આવે છે, ત્યારબાદ બળદને વાયર પર ફેલાવવામાં આવે છે.
વેનીલા છોડની સંભાળ
વેનીલાના છોડને વૃદ્ધિ માટે સારા ખાતરની જરૂર હોય છે, તેથી સમયાંતરે ખેતરમાં ગાયના છાણનું ખાતર, અળસિયાનું ખાતર ઉમેરતા રહો. આ ઉપરાંત 1 કિલો NPK 100 લિટર પાણીમાં ભેળવીને છંટકાવ કરવામાં આવે છે.
વેનીલાની ઉપજ ક્યારે આવે છે?
9 થી 10 મહિના પછી, વેનીલાના વેલામાં ફૂલો અને ફળ પાકવાનું શરૂ કરે છે. આ પછી છોડમાંથી બીજ કાઢવામાં આવે છે. આ બીજને વિવિધ પ્રક્રિયામાંથી પસાર થવું પડે છે. જે પછી વેનીલા મળી આવે છે. ભારતમાં વેનીલા 40 થી 50 હજાર રૂપિયા પ્રતિ કિલોના ભાવે વેચાય છે. આવી સ્થિતિમાં જો વેનીલાની મોટા પાયે ખેતી કરવામાં આવે તો ખેડૂતો તેમાંથી સારો નફો મેળવી શકે છે.
Share your comments