63 વર્ષ પહેલા ગુજરાત અને મહારાષ્ટ્ર બંને એક જ હતા, જાણો ગુજરાત અને મહારાષ્ટ્ર દિવસ પર બે નવા રાજ્યો બનવાનો ઈતિહાસ

મહારાષ્ટ્ર અને ગુજરાતનો સ્થાપના દિવસ 1 મેના રોજ ઉજવવામાં આવે છે. બંને રાજ્યોની સ્થાપનાને 63 વર્ષ થઈ ગયા છે. ભારતની આઝાદી સમયે આ બંને રાજ્યો બોમ્બે ક્ષેત્રનો ભાગ હતા. મહારાષ્ટ્રમાં આ દિવસને મહારાષ્ટ્ર દિવસ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, જ્યારે ગુજરાતમાં તેને ગુજરાત દિવસ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.

કેવી રીતે મહારાષ્ટ્ર અને ગુજરાત બોમ્બેથી અલગ થયા

અગાઉ મહારાષ્ટ્ર અને ગુજરાતનું અલગ અસ્તિત્વ ન હતું. બંને એક રાજ્ય બોમ્બેનો ભાગ હતા. તે સમયે મરાઠી અને ગુજરાતી ભાષા બોલતા લોકોની સંખ્યા બોમ્બે વિસ્તારમાં સૌથી વધુ હતી. બાદમાં આ ભાષાના આધારે અલગ રાજ્ય બનાવવાની માંગ ઉઠવા લાગી. ગુજરાતીઓ પોતાનું અલગ રાજ્ય ઇચ્છતા હતા, જ્યારે મરાઠીઓ પણ અલગ રાજ્યની માંગ કરવા લાગ્યા.

સ્ટેટ્સ રિઓર્ગેનાઈઝેશન એક્ટ 1956 હેઠળ ઘણા રાજ્યોની રચના

વાસ્તવમાં, સ્ટેટ્સ રિઓર્ગેનાઈઝેશન એક્ટ 1956 હેઠળ ઘણા રાજ્યોની રચના કરવામાં આવી હતી. આ કાયદા હેઠળ કર્ણાટક રાજ્ય કન્નડ ભાષી લોકો માટે બનાવવામાં આવ્યું હતું, જ્યારે તેલુગુ ભાષી લોકોને આંધ્ર પ્રદેશ મળ્યું હતું. એ જ રીતે, કેરળ માટે તમિલનાડુ રાજ્ય અને મલયાલમ ભાષીઓ માટે તમિલ રાજ્ય બનાવવામાં આવ્યું હતું. પરંતુ મરાઠીઓ અને ગુજરાતીઓને અલગ રાજ્ય ન મળ્યું. આ માંગને લઈને અનેક આંદોલનો થયા.

આ પણ વાંચો: ગુજરાત સરકારની મત્સ્ય પાલન યોજનામાં અરજી કરવાનો આજે છેલ્લો દિવસ, જાણી લેજો પ્રક્રિયા

1960માં  થયું હતું મહાગુજરાત આંદોલન

1960માં અલગ ગુજરાતની માંગ માટે મહાગુજરાત આંદોલન શરૂ થયું હતું. તે જ સમયે, સંયુક્ત મહારાષ્ટ્ર સમિતિની રચના પછી મહારાષ્ટ્ર રાજ્યની માંગ ઉભી થવા લાગી. આ પછી, 1 મે, 1960 ના રોજ, ભારતની તત્કાલીન નેહરુ સરકારે બોમ્બે ક્ષેત્રને બે રાજ્યોમાં વિભાજિત કર્યું - મહારાષ્ટ્ર અને ગુજરાત. મામલો અહીં રોકાયો ન હતો. બોમ્બેને લઈને બંને રાજ્યોમાં લડાઈ શરૂ થઈ. મરાઠીઓએ કહ્યું કે તેમને બોમ્બે મળવું જોઈએ કારણ કે ત્યાંના મોટાભાગના લોકો મરાઠી બોલે છે, જ્યારે ગુજરાતીઓએ કહ્યું કે રાજ્યની પ્રગતિમાં તેમનો ફાળો વધુ છે. આખરે બોમ્બેને મહારાષ્ટ્રની રાજધાની બનાવવામાં આવી.

મહારાષ્ટ્ર અને ગુજરાત દિવસ કેવી રીતે ઉજવવામાં આવે છે

મહારાષ્ટ્ર અને ગુજરાત બંને પોતપોતાના સ્થાપના દિવસ ખૂબ જ ધામધૂમથી ઉજવે છે. રાજ્ય સરકાર દ્વારા વિશેષ સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવે છે. મહારાષ્ટ્ર સરકાર આ દિવસે ઐતિહાસિક શિવાજી પાર્ક ખાતે પરેડનું આયોજન કરે છે. એટલું જ નહીં, રાજ્યના મુખ્યમંત્રી 'હુતાત્મા ચોક' પર જઈને તે લોકોને શ્રદ્ધાંજલિ અર્પણ કરે છે જેમણે મહારાષ્ટ્ર રાજ્યની સ્થાપના માટે પોતાના જીવનનું બલિદાન આપ્યું હતું. આ ઉપરાંત શાળા-કોલેજોમાં પણ અનેક રંગારંગ કાર્યક્રમોનું આયોજન કરવામાં આવે છે.