વર્લ્ડ લીવર ડે 2023: તમારા લીવરને આ રીતે સ્વસ્થ રાખો

હેલ્થ એક્સપર્ટ્સનું કહેવું છે કે યુવાનો લીવરની બીમારીનો શિકાર બની રહ્યા છે, તેનાથી માત્ર શારીરિક સમસ્યાઓ જ નથી વધી રહી પરંતુ જીવનની ગુણવત્તા પર પણ અસર પડી શકે છે. ફેટી લિવરની સમસ્યા એક એવી બીમારી છે જેના દર્દીઓની સંખ્યા ખૂબ જ ઝડપથી વધી રહી છે. નિષ્ણાંતોનું કહેવું છે કે લીવરમાં ફેટ જમા થવાથી થતી આ બીમારી લગભગ 25 ટકા યુવાનોને અસર કરી શકે છે.

આ સમસ્યાને ધ્યાનમાં રાખીને, વર્ષ 2023ના વિશ્વ લિવર દિવસની થીમ રાખવામાં આવી છે - "જાગ્રત રહો, નિયમિત લિવર ચેક-અપ કરો, ફેટી લિવર કોઈને પણ અસર કરી શકે છે." તેનો અર્થ છે- "સતર્ક રહો અને નિયમિત લિવર ચેક-અપ કરાવો, ફેટી લિવર રોગ કોઈને પણ અસર કરી શકે છે."

ચાલો જાણીએ કે ફેટી લિવરની સમસ્યાને કેવી રીતે તપાસી શકાય અને આ રોગથી બચી શકાય?

વધી રહ્યા છે લીવરના રોગના કેસો 

આ વર્ષના વિશ્વ યકૃત દિવસ 2023 ની થીમ નિયમિત લીવર ચેક-અપ પર ભાર મૂકવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. સ્થૂળતા (વધારે વજન), ઇન્સ્યુલિન પ્રતિકાર (ડાયાબિટીસ) અને આલ્કોહોલના દુરૂપયોગને કારણે લીવરની સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. જો કે, ભારતમાં તાજેતરના અભ્યાસોએ દર્શાવ્યું છે કે નોન-આલ્કોહોલિક ફેટી લીવર રોગના 75% કેસ ઓછા બોડી માસ ઇન્ડેક્સ ધરાવતા દર્દીઓમાં જોવા મળે છે. વૈશ્વિક સ્તરે, લીવરના રોગોને કારણે દર વર્ષે લગભગ 20 લાખ દર્દીઓ મૃત્યુ પામે છે. ચાલો જાણીએ કે ફેટી લિવર કેવી રીતે ઓળખવું અને તેની તપાસ કેવી રીતે થાય છે?

આ પણ વાંચો: વાંદાનો ઉછેર કરાવશે મબલખ કમાણી, થઇ જશો માલામાલ, જાણો સપૂર્ણ વિગત

ફેટી લીવર સમસ્યાઓ અને લક્ષણો

લીવરમાં વધુ પડતી ચરબી જમા થવાથી ફેટી લીવર રોગ થાય છે. તે બે પ્રકારના હોઈ શકે છે - ફેટી લિવર ડિસીઝ અને નોન-આલ્કોહોલિક ફેટી લિવર ડિસીઝ (NAFLD). જે લોકો આલ્કોહોલનું સેવન નથી કરતા તેમને પણ ફેટી લિવરની સમસ્યા થઈ શકે છે.

• ફેટી લીવર ધરાવતા મોટા ભાગના લોકોમાં રોગ યકૃત સુધી ન પહોંચે ત્યાં સુધી કોઈ લક્ષણો દેખાતા નથી.
• આ સ્થિતિમાં અનેક પ્રકારની સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.
• પેટમાં દુખાવો અથવા પેટની ઉપરની જમણી બાજુએ ભારેપણુંની લાગણી
• ઉબકા, ભૂખ ન લાગવી અથવા વજન ઘટવું.
• પીળી ત્વચા (કમળો)
• પેટમાં સોજો અને પગમાં સોજો (એડીમા)
• અતિશય થાક અથવા નબળાઇ.

યકૃત પરીક્ષણ

• ડોક્ટરની સલાહ પર લિવર ચેકઅપ કરાવતા સંપૂર્ણ બોડી ચેકઅપ ભવિષ્યમાં તમને તેનાથી સંબંધિત રોગોથી બચાવવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે. આ પરીક્ષણો લીવરની સમસ્યાઓ શોધવામાં મદદ કરે છે.
• સીરમ બિલીરૂબિન ટેસ્ટ: આ ટેસ્ટ લોહીમાં બિલીરૂબિનનું સ્તર માપે છે.
• સીરમ આલ્બ્યુમિન ટેસ્ટઃ આ ટેસ્ટનો ઉપયોગ એલ્બુમિન (લોહીમાં પ્રોટીનનો એક પ્રકાર)ના સ્તરને માપવા માટે થાય છે અને તે લીવરના રોગોના નિદાનમાં મદદરૂપ થાય છે.
• લિવર ફંક્શન ટેસ્ટઃ આના દ્વારા જાણી શકાય છે કે લિવર યોગ્ય રીતે કામ કરી રહ્યું છે કે નહીં.

લીવરને સ્વસ્થ રાખવાની રીતો

• હેલ્થ એક્સપર્ટ્સનું કહેવું છે કે, કેટલીક સરળ બાબતોનું ધ્યાન રાખીને લિવરના રોગોથી બચી શકાય છે.
• આલ્કોહોલનું સેવન ટાળો. ઓછી માત્રામાં તેનું સેવન કરવાથી લીવર સિરોસિસ અથવા લીવર કેન્સર પણ થઈ શકે છે.
• જમતા પહેલા ફળો અને શાકભાજીને સારી રીતે ધોઈ લો જેથી તેમના ઝેર દૂર થઈ શકે.
• હેપેટાઇટિસ A, B અને C સામે રક્ષણ આપે છે.
• નિયમિત વ્યાયામ કરો અને સ્વસ્થ આહાર લો.
• વજન ઓછું રાખો, જો તમને ડાયાબિટીસ હોય તો તેને નિયંત્રિત કરો.