તુલસીના છોડનું જેટલું મહત્વ ધાર્મિક રીતે છે, એટલું જ આયુર્વેદમાં પણ છે. આયુર્વેદમાં તુલસીને ઔષધીય છોડ માનવામાં આવે છે, જે વ્યક્તિને અનેક રોગોથી બચાવે છે. તુલસી આપણા સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે.
ધાર્મિક રીતે તુલસીના છોડને ખૂબ જ પવિત્ર માનવામાં આવે છે. તુલસીનો છોડ ઘરમાં કે આંગણામાં લગાવવો શુભ માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે તેને ઘરમાં રાખવાથી નકારાત્મકતા દૂર થાય છે અને પરિવારમાં સુખ-સમૃદ્ધિ પણ આવે છે, પરંતુ શું તમે જાણો છો કે આયુર્વેદમાં તુલસીના છોડનું એટલું જ મહત્વ છે જેટલું તે ધાર્મિક રીતે છે. આયુર્વેદમાં તુલસીને ઔષધીય છોડ માનવામાં આવે છે, જે વ્યક્તિને અનેક રોગોથી બચાવે છે. તુલસી આપણા સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. સવારે ખાલી પેટે તુલસીનું સેવન કરવું વધુ અસરકારક સાબિત થઈ શકે છે. ઘણા પોષક તત્વોથી ભરપૂર તુલસી શરીરની નાની-મોટી બીમારીઓને દૂર કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
તુલસીના ફાયદા અને ઉપયોગ
ઔષધીય ઉપયોગની દૃષ્ટિએ તુલસીના પાનને વધુ ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. તમે આ પાંદડાઓને છોડમાંથી સીધા તોડીને ખાઈ શકો છો. તુલસીના પાનની જેમ તુલસીના બીજના ફાયદા પણ અસંખ્ય છે. ઘણા આયુર્વેદિક પ્રેક્ટિશનરો તુલસીના બીજ અને પાંદડાના પાવડરનું સેવન કરવાની ભલામણ કરે છે. આ પાંદડાઓમાં કફ-વાત દોષ ઘટાડવા, પાચન શક્તિ અને ભૂખ વધારવા અને લોહી શુદ્ધ કરવાના ગુણ છે.
આ સિવાય તાવ, હૃદય સંબંધિત બીમારીઓ, પેટનો દુખાવો, મેલેરિયા અને બેક્ટેરિયલ ઇન્ફેક્શન વગેરેની સારવારમાં તુલસીના પાન ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. નિષ્ણાતોના મતે શ્યામ તુલસી અથવા કાલી તુલસીમાં રામ તુલસી કરતાં વધુ ઔષધીય ગુણો છે. આવો જાણીએ તુલસીના અન્ય ફાયદાઓ વિશે.
શરદી અને ઉધરસ માં
તેનો ઉપયોગ શરદી અને ઉધરસમાં રાહત આપવા માટે થાય છે. શરદી અને ખાંસી થઈ ગઈ હોય તો તુલસીનો ઉકાળો બનાવીને પીવાથી આરામ મળે છે. તુલસી સાથે કાળા મરી, લવિંગ અને ગોળ ભેળવીને ઉકાળો તૈયાર કરવામાં આવે છે.
શ્વાસની દુર્ગંધ
તુલસીના પાન ચાવવાથી શ્વાસની દુર્ગંધ દૂર થાય છે. જો શ્વાસમાં દુર્ગંધ આવતી હોય તો તુલસી ખાવાના ફાયદા છે. તુલસીના પાન ચાવવા જોઈએ, આમ કરવાથી દુર્ગંધ દૂર થાય છે.
માથાની જૂ
જો માથામાં જૂ હોય તો વાળમાં તુલસીનું તેલ લગાવવું જોઈએ. તમે તેના પાંદડામાંથી તેલ બનાવી શકો છો અથવા તમે બજારમાં તુલસીનું તેલ પણ મેળવી શકો છો.
રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારો
તુલસીમાં રોગો સામે લડવાની શક્તિ છે. તે રોગપ્રતિકારક શક્તિને સુધારે છે. તુલસીનું સેવન કરવાથી રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધે છે.
કાનના દુખાવા અને સોજાથી રાહત
તે કાનનો દુખાવો અને સોજો ઘટાડવાનું કામ કરે છે. તુલસીના પાનનો સ્વરસ ગરમ કરી તેના 2-2 ટીપા કાનમાં નાખવાથી પીડામાં આરામ મળશે. કાનની પાછળના સોજામાં એરંડાની કળીઓને તુલસીના પાન સાથે પીસીને તેમાં મીઠું મિક્સ કરીને આ પેસ્ટને હૂંફાળું લગાવો.
તણાવ માં રાહત
તુલસીમાં એન્ટીસ્ટ્રેસ ગુણો જોવા મળે છે. તુલસી શરીરમાં મળતા કોર્ટિસોલ હોર્મોનને નિયંત્રિત કરવામાં મદદરૂપ છે, જેને સ્ટ્રેસ હોર્મોન કહેવામાં આવે છે.
ઝાડામાં રાહત
જો તમે ઝાડાથી પરેશાન હોવ તો તમારે તેનો ઉપયોગ કરવો જ જોઇએ. તુલસીના પાનને જીરા સાથે પીસી લો. તેને દિવસમાં 3-4 વાર ખાઓ, ઝાડા બંધ થઈ જશે.
ઈજા પર
તેમાં એન્ટી-બેક્ટેરિયલ તત્વો જોવા મળે છે જે ઘાને મટાડવામાં મદદરૂપ સાબિત થાય છે. ફટકડી અને તુલસીના પાન બંનેને એકસાથે લગાવવાથી ઘા ઝડપથી રૂઝાય છે.
વજન ઘટાડવામાં મદદ
તુલસીના પાંદડાના ફાયદાઓમાં વજન ઘટાડવાનો પણ સમાવેશ થાય છે. શરીરનું વજન ઘટાડવાની સાથે તુલસીનો રસ શરીરમાં BMI અને ઇન્સ્યુલિનને નિયંત્રિત કરે છે.
આ પણ વાંચો: તુલસીની ખેતીથી ખેડૂતો લાખોની કમાણી કરી રહ્યા છે
Share your comments