ખેડૂત ઉત્પાદક સંગઠન (FPO) : ‘ઉત્પાદક કંપની’ હેઠળ આ રીતે નોંધણી કરાવો

એફપીઓ વિવિધ કાયદા હેઠળ નોંધણી કરાવી શકે છે જેમાં મુખ્યત્વે ત્રણ રીતે નોંધણી થઈ શકે છે ૧.) ઉત્પાદક કંપની હેઠળ ૨.) સહકારી મંડળી હેઠળ અને ૩.) ટ્રસ્ટ હેઠળ જેમાં અહી એફપીઓની સ્થાપના ઉત્પાદક કંપની તરીકેની ચર્ચા કરવામાં આવી છે.

“ઉત્પાદક કંપની” નો અર્થ એક બોડી કોર્પોરેટ એવો થાય છે અને તેની નોંધણી નવો સુધારેલ કંપની અધિનિયમ, ૧૯૫૬ હેઠળ કરવામાં આવે છે. સુધારેલ કંપની અધિનિયમ, ૧૯૫૬ હેઠળ નોંધાયેલ, કંપની અધિનિયમ, ૨૦૧૩ ની કલમ ૪૬૫ ની શરતો, કંપની એક્ટના ભાગ ૯-એ ની જોગવાઈઓ, ૧૯૫૬ નિર્માતા કંપનીને જરૂરી ફેરફાર સાથે લાગુ થશે. નિર્માતા કંપનીના ઉદ્દેશ કંપની એક્ટ ૧૯૫૬ ની ૫૮૧- બી માં સમાવિષ્ટ પ્રવૃત્તિઓની પુષ્ટિ કરશે. એક નિર્માતા કંપની ફક્ત તેના સભ્યો દ્વારા જ કાર્ય કરી શકે છે અને ફક્ત પ્રાથમિક ઉત્પાદકો અથવા ઉત્પાદક સંસ્થાઓ જ સભ્ય બની શકે છે.

૧ ) ઉત્પાદક કંપની નોંધણી અને સમાવેશ માટેની તૈયારીની ગોઠવણ

• ક્લસ્ટરને ઓળખો જ્યાં નિર્માતા કંપનીની રચના થઈ શકે.
• આવક સુધારવા માટે શક્ય હોય તેવી વ્યવસાયિક પ્રવૃત્તિઓ માટેની યોજના બનાવો.
• પ્રાથમિક ઉત્પાદકોને મળો અને તેમનામાં નિર્માતા કંપનીનો ખ્યાલ ઊભો કરો.
• પ્રાથમિક ઉત્પાદકોએ તેના ફાયદાઓને સમજવા જોઈએ અને તેની જરૂરિયાત અનુભવી જોઈએ.
• કાર્યકારી નિર્માતા કંપનીની એક્સપોઝર મુલાકાત પર રસ ધરાવતા પ્રાથમિક ઉત્પાદકોને લો અને તેમની વચ્ચે અર્થપૂર્ણ ક્રિયાપ્રતિક્રિયાને સક્ષમ કરો.
• પ્રાથમિક નિર્માતાઓનું એક જટિલ જૂથ બનાવો, જે નિર્માતા કંપનીના વિચાર વિશે ખૂબ ઉત્સાહી છે અને નિર્માતા કંપનીની વિગતો અને ફાયદા સાથે તેમને વધુ સશક્ત બનાવે છે.
• સંભવિત પ્રાથમિક નિર્માતા કંપનીના સભ્યોની વારંવાર મુલાકાત કરીને અને તેમની બધી શંકાઓને સ્પષ્ટ કરીને વિભાવનાઓને સમજવા માટે પૂરતા સમયની મંજૂરી આપો. ઉત્પાદકોએ તેમના પરસ્પર લાભ માટે ભાગ લેવા અને સાથે મળીને કામ કરવા તૈયાર હોવું જોઈએ. આ પ્રકારના સામાજિક એકત્રીકરણ માટે સામાન્ય રીતે ૩ થી ૬ મહિનાનો સમય લાગી શકે છે.
• એકવાર પ્રાથમિક ઉત્પાદકો નિર્માતા કંપની બનાવવા તૈયાર થાય અને શેરની મૂડીમાં ફાળો આપવાની ખાતરી થાય,
• પ્રમોટર (શરૂવાત કરનાર) ડિરેક્ટરને ઓળખો.
• સંગઠનનો ડ્રાફ્ટ (એઓએ) તૈયાર કરો.
• સંગઠનનો આવેદન/યાદીપત્ર (એમઓએ) તૈયાર કરો.

૨) નોંધણી પ્રક્રિયા:

અ) ડિજિટલ હસ્તાક્ષર પ્રમાણપત્ર (ડીએસસી) મેળવવુ

ડિજિટલ સહી પ્રમાણપત્ર એક સુરક્ષિત ડિજિટલ કી છે જે પ્રમાણપત્ર ધરાવતા વ્યક્તિની ઓળખને માન્યતા અને પ્રમાણિત કરવાના હેતુ માટે પ્રમાણિત અધિકારીઓ દ્વારા જારી કરવામાં આવે છે. ડીએસસી માટે આવેદનપત્ર કોર્પોરેટ બાબતોના મંત્રાલય (એમસીએ) (http://www.mca.gov. in/) ની વેબસાઇટ પર ઉપલબ્ધ છે. જરૂરી માહિતી ભર્યા પછી, ફોર્મ ‘સર્ટિફિકેશન એજન્સીઓને ઑનલાઇન સબમિટ કરવું પડશે અને માન્યતાના ૧ થી ૨ વર્ષ માટે જારી કરવામાં આવશે. પ્રારંભિક ઇશ્યુના સમયગાળાની સમાપ્તિ પર નવીનીકરણીય છે. ડીએસસી જારી કરવા માટેની સત્તાવાર ફી રૂ. ૧૮૦૦ છે. સર્ટિફિકેશન એજન્સી મા એક એજન્સીથી બીજી એજન્સીની સેવા ફી અલગ અલગ હોય છે. વિવિધ પ્રમાણપત્ર એજન્સીઓ છે જેમકે ,નેશનલ ઇન્ફોર્મેટિક્સ સેન્ટર, આઈડીઆરબીટી પ્રમાણિત સત્તા, (એન) કોડ સોલ્યુશન્સ સીએ અને ઇ-મુધરા વગેરે.

ડીએસસી મેળવવા માટે જરૂરી દસ્તાવેજો નીચે મુજબ છે

• ડિરેક્ટરનું સ્વ-પ્રમાણિત પાન કાર્ડ
• ડિરેક્ટરનો સ્વ-પ્રમાણિત સરનામાંનો પુરાવો
• એક પાસપોર્ટ સાઈઝ ફોટો

બ) ડિરેક્ટર ઓળખાણ નંબર (ડીઆઇએન) મેળવવી

ડીઆઇએન(DIN) એ એક અનોખો ડિરેક્ટર ઓળખ નંબર છે જે કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા કંપનીના ડિરેક્ટર અથવા હાલના ડિરેક્ટર બનવાના ઇરાદે કોઈ પણ વ્યક્તિને ફાળવવામાં આવે છે. તે એક ૮ અંકનો અનન્ય ઓળખ નંબર છે જેની આજીવન માન્યતા છે. ડીઆઇએન માત્ર ઉત્તરપ્રદેશના નોઇડા સ્થિત કંપની અફેર્સ સેલ પાસેથી કોઈ પણ જાતની ફી વગર, માત્ર ઓળખ પુરાવા નંબર (ફક્ત પાનકાર્ડ, મતદાર ઓળખકાર્ડ, પાસપોર્ટ અથવા ડ્રાઇવિંગ લાઇસન્સ નંબર સ્વીકાર્ય છે) આપીને ઓનલાઇન મેળવી શકાય છે. સૂચવેલ અરજી ફોર્મ http:// www.mca.gov.in/ પર ઉપલબ્ધ છે અને અરજી ફોર્મ ની કિમંત રૂ. ૧૦૦૦ હોય છે.

ક) એફપીઓનું નામકરણ

એફ.પી.ઓ.લિમિટેડ” પ્રત્યયનો ઉપયોગ કરીને એફપીઓનુ નામ આપવું આવશ્યક છે. એફપીઓના નામની પસંદગી કર્યાપછી, http:// www.mca.gov પોર્ટલ પર લૉગિન ઇન કરીને ઇ-ફોર્મ ૧ (એ) ૭ માં નામની ઉપલબ્ધતા શોધવા માટે સંબંધિત કંપની રજિસ્ટ્રાર (આરઓસી) ને અરજી કરો. અને રૂ. ૫૦૦ ની ચુકવણી કરવાની રહેશે અને કંપની દ્વારા દરખાસ્ત કરનાર અરજદારની ડિજિટલ હસ્તાક્ષર ફોર્મમાં જોડવી પડશે.

ડ) સંગઠનના યાદીપત્ર અને લેખ

કંપનીનું મેમોરેન્ડમ ઓફ એસોસિએશન (એમઓએ) એ અમુક અધિકાર ક્ષેત્રોમાંનો મહત્વપૂર્ણ કોર્પોરેટ દસ્તાવેજ છે જે દર્શાવે છે કે કંપનીથી જે પ્રવૃત્તિઓ કરી શકે છે. આર્ટિકલ્સ ઓફ એસોસિએશન (એઓએ) એ એક દસ્તાવેજ છે જે કંપનીના ઓપરેશન માટેના નિયમોને સ્પષ્ટ કરે છે. હવે એમઓએ અને એઓએ બંનેને અંતિમ રૂપ આપવું પડશે. બંને લેખો પર નિયમિત સ્ટેમ્પ લગાવવાની રહેશે અને તેમના પિતાના નામ, વ્યવસાય, સરનામાં અને સબ્સ્ક્રાઇબ કરેલા શેર્સની સંખ્યા જેવી માહિતીનો ઉલ્લેખ કરીને તેમના પોતાના હાથમાં પ્રમોટરોની આવશ્યક સંખ્યા દ્વારા સહી કરવી જોઈએ. બંને લેખો સ્ટેમ્પિંગની તારીખ પછીની તારીખે હોવા જોઈએ.

(ઇ) એફપીઓના સમાવેશ માટે આર.ઑ.સી. ને જમા કરવાના દસ્તાવેજો

• આર. ઓ . સી . નામની ઉપલબ્ધતાની પુષ્ટિ કરતી આર.ઓ.સી.ના પત્રની નકલ
• એમઓએ અને એઓએ યોગ્ય સ્ટેમ્પ અને સહી આઈએનસી ફોર્મ -૨૨ સંપૂર્ણ સરનામાં સાથે કંપનીની નોંધણી કચેરી સૂચવે છે
• કંપનીના ડિરેક્ટર વિશેની વિગતો સાથે ડુપ્લિકેટમાં ડીઆઈઆર -૧૨ રચે છે
• કંપનીઓની રચના સંબંધિત તમામ અને આકસ્મિક બાબતોનું પાલન જાહેર કરતા સ્ટેમ્પ પેપર પર આઈએનસી -૭ રચે છે.
• ડીઆઈઆર -૧૨ ની રચના સાથે દરેક ડિરેક્ટરની સંમતિ
• એફિડેવિટ દર્શાવે છે કે એમઓએ હિંદીમાં સહી કરે તો, ગ્રાહકો / સિગ્નીઓ દ્વારા સંપૂર્ણ રીતે સમજી શકાય.
• એજન્ટને પાવર ઓફ એટર્ની જે આરઓસી સાથે સંતોષ માટે, જો જરૂરી હોય તો, એમઓએ અને એઓએમાં સુધારો કરવા માટે આરઓસી સાથે વ્યવહાર કરે છે.
• આર.ઓ.સી. દ્વારા 30 દિવસની અંદર સંસ્થાપનનું પ્રમાણપત્ર બહાર પાડવામાં આવે છે જે આર.ઓ.સી. દ્વારા આપવામાં આવેલ નોંધણીના પ્રમાણપત્રમાં જણાવેલ તારીખથી એફ.પી.ઓ. બનાવવાના પુરાવા છે.

માહિતી સ્ત્રોત - યોગેશ એચ. જોધાણી, ડૉ. મૈત્રી પટેલ, જય પટેલ, ડો. આર. એસ. પુંડિર સેન્ટર ફોર એગ્રિકલ્ચરલ માર્કેટ ઇન્ટેલીજન્સ, નાહેપ-કાસ્ટ, આણંદ કૃષિ યુનિવર્સિટી ,આણંદ૩૮૮૧૧૦

આ પણ વાંચો - મોદી સરકારની આ યોજના હેઠળ ખેડુતોને 50 થી 90 ટકા સબસિડી મળશે