આજકાલ ખેડૂત ખેતીની સાથે પશુપાલન તરફ પણ વળી રહ્યા છે. તેમની આવકના વધારાના સાધન પણ ઉપલબ્ધ છે. પંજાબ અને હરિયાણા જેવા રાજ્યો તો આ ક્ષેત્રમાં અગ્રેસર છે. અહીં ખેડૂતો ખેતીવાડીની સાથે પશુપાલનમાં પણ વ્યાપક પ્રમાણમાં વિકાસ કરી પોતાની ઓળખ બનાવી રહ્યા છે.
દરમિયાન એક સમસ્યા દેશના અનેક રાજ્યોના ખેડૂતો અને પશુપાલકો સામે આવીને ઉભેલી છે. અત્યારે અનેક રાજ્યોના ખેડૂતો અને પશુપાલકમાં આધુનિક જાણકારી અને જ્ઞાનનો અભાવ છે. આ કારણથી દૂધાળુ પશુધનમાં પ્રજનન સંબંધિત વિકાર અને અન્ય સમસ્યાઓ આવી રહી છે. આજે આપણે કેટલીક એવી માહિતી વિશે વાત કરશું કે જે ખેડૂત અને પશુપાલકોને ખૂબ ઉપયોગી બની રહેશે.
ખેડૂતો અને પશુપાલકોને સલાહ
પશુપાલકો અને ખેડૂતોએ પશુ આહાર પર વિશેષ ધ્યાન આપવું જોઈએ. અન્યથા આવી સ્થિતિમાં ખનિજની અછત સર્જાઈ શકે છે અને પશુ ઘાતક બીમારીઓનો ભોગ બની શકે છે.
પોષક તત્વોથી પશુ થઈ શકે છે બીમાર
મોટાભાગના ખેડૂતો એક વર્ષમાં 2 અથવા 3 પાકની ખેતી કરે છે, માટે ખેતરની અંદર પોષક તત્વોની અછત સર્જાય છે. તેનાથી ઘાસચારાવાળા પાકોના ઉત્પાદનમાં ઘટાડો આવે છે. આ સાથે જ તેમા પોષક તત્વોની અછત થાય છે. તેની સીધી અસર પશુઓના સ્વાસ્થ્ય પર પડે છે. અત્રે ઉલ્લેખનીય છે કે જો ખેડૂત ઘાસચારાવાળા પાકને ઉગાડવા માટે રસાયણિક ખાતરનો વધારે ઉપયોગ કરે છે તો તે ખૂબ જ હાનિકારક સાબીત થાય છે.
અત્રે ઉલ્લેખનીય છે કે જો અગાઉથી જ જમીનમાં કોઈ તત્વની અછત હોય છે તો ત્યારબાદ છોડની અંદર અને ત્યારબાદ પશુઓમાં તેની અછત સર્જાય છે, આ ચક્ર સતત ચાલતુ રહે છે.
છાણનો ઓછો ઉપયોગ કરવાની મુશ્કેલી
વર્તમાન સમયમાં અનેક ખેડૂતો ખેતીમાં છાણીયા ખાતરનો ઓછો ઉપયોગ કરી રહ્યા છે. તેને લીધે પશુઓમાં પોષક તત્વોની અછત રહે છે. અનેક એવા વિસ્તારો હોય છે કે જ્યાં પશુઓમાં પોષક તત્વોની અછત રહેલી હોય છે.
પશુઓમાં આ અછત 50થી 90 ટકા સુધી જોવા મળે છે. જે પશુઓની અંદર પ્રજનનની સમસ્યા સર્જે છે. એટલું જ નહીં તેનાથી દૂધ ઉત્પાદનની સમસ્યા સર્જાય છે. આ સમસ્યાથી છૂટકારો મેળવવા માટે સરળતાથી તમે જમીનમાં પોષક તત્વોની અછત સર્જાવા દેશો નહીં. આ સાથે જ પશુઓને ખવડાવવામાં આવતા ઘાસચારામાં તમામ ઉપયુક્ત પોષક તત્વ રહેલા હોય છે.
Share your comments