ખેડુતો ખેતીવાડીની સાથે સાથે પશુપાલનલા વ્યવસાય તરફ પણ આગળ વધી રહ્યા છે. ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં લોકો બકરી ઉછેર કરીને સારી કમાણી કરી રહ્યા છે. બકરી પાલનનો વ્યવસાય ખૂબ જ નફાકારક હોય છે. બકરીના દૂધ અને માંસની માંગ પણ બજારમાં ઘણી વધારે છે, જેના કારણે બકરી ઉછેર એક મોટા વ્યવસાય તરીકે ઉભરી રહ્યો છે.
બકરી ઉછેરના વ્યવસાયમાં સરકાર તરફથી લોન અને સબસિડીનો પણ લાભ મળી રહ્યો છે. બકરી ઉછેરનો વ્યવસાય શરૂ કરતા પહેલા બકરીઓની જાતિઓ વિશે જાણવું ખૂબ જ જરૂરી છે. આ વ્યવસાય બકરીની જાતિઓ પર નિર્ભર છે. જો બકરીઓની અદ્યતન જાત પસંદ કરવામાં આવે તો સારો નફો મેળવી શકાય છે. બકરી ઉછેર માટે બકરીઓની ત્રણ જાતિઓ ઓળખવામાં આવી છે. આ છે રાજસ્થાનની સોજાત, ગુજરી અને કરોલી બકરી. બકરીની આ જાતો વિવિધ જિલ્લાઓમાં જોવા મળે છે. તો ચાલો જાણીએ બકરીઓની આ જાતિઓ વિશે.
બકરી ઉછેર માટે નવી જાતિ સોજાત બકરી -
બકરીની સોજાત જાતિ ઉત્તર પશ્ચિમ શુષ્ક અને અર્ધ શુષ્ક પ્રદેશમાં જોવા મળતી એક જાતિ છે. તે મૂળ સોજાત અને તેની આસપાસના વિસ્તારમાં જોવા મળે છે. આ જાતિનો મૂળ વિસ્તાર પાલી જિલ્લાના સોજાત અને પાલી તાલુકા, જોશપુર જિલ્લાના બિલારા અને પીપડ તાલુકા છે. આ જાતિ રાજસ્થાનના પાલી જોધપુર, નાગૌર અને જેસલમેર જિલ્લામાં ફેલાયેલી છે. આ જાતિને બકરી પાલન માટે પસંદ કરવામાં આવે છે. આ જાતિની બકરીની ચામડી ગુલાબી હોય છે, કાન લાંબા હોય છે. આ જાતિની બકરીનુ બાકીનુ કદ મધ્યમ હોય છે. તેના શરીર પર સફેદ રંગના ભૂરા ફોલ્લીઓ હોય છે. તેના શિંગડા ઉપરની તરફ વળેલા હોય છે. તેને મહિના માટે ઉછેરવામાં આવે છે.
કરોલી બકરીની જાતિ -
આ જાતિની બકરી રાજસ્થાનના દક્ષિણ-પૂર્વ મેદાનોમાં જોવા મળે છે. તે આ પ્રદેશની સ્વદેશી જાતિ છે. આ જાતિનો મૂળ વિસ્તાર કરોલી જિલ્લાનો હિંડોન તાલુકા સપોત્રા છે. આ જાતિ સવાઈ માધોપુર, કોટા, બારા, બુંદી જિલ્લાઓમાં ફેલાયેલી છે. તેના ચહેરા, કાન, પેટ અને પગ પર ભૂરા રંગના પટ્ટાઓ જોવા મળે છે. બકરીનો રંગ કાળો હોય છે. કાન લાંબા, લટકતા કાન પર ભૂરા રંગની રેખાઓ સાથે વળાંકવાળા હોય છે. તેનું નાક રોમન હોય છે. તેના શિંગડા મધ્યમ કદના તેમજ ઉપરથી ધારદાર હોય છે.
ગુજરી બકરી:
ગુજરી એ બકરીની નવી જાતિ છે જે જયપુર, અજમેર અને ટોંક જિલ્લાના અર્ધ-શુષ્ક પૂર્વીય મેદાનો અને નાગૌર અને સીકર જિલ્લાના ભાગોમાં જોવા મળે છે. આ જાતિનો મૂળ વિસ્તાર નાગૌર જિલ્લાના કુચામન અને નાવા તાલુકાઓ છે. આ જાતિના પ્રાણીઓ કદમાં મોટા હોય છે. તેઓ મુખ્યત્વે દૂધ અને માંસ માટે ઉછેરવામાં આવે છે. બકરીના રંગની પેટર્ન ભૂરા રંગની સફેદ હોય છે અને સફેદ રંગનો ચહેરો, પગ અને પેટ આ જાતિના વિશિષ્ટ લક્ષણો છે. તેના નર માંસ માટે ઉછેરવામાં આવે છે. આ જાતિનું દૂધ ઉત્પાદન વધારે છે. સફેદ રંગના ચહેરા, પગ, પેટ અને આખા શરીર પર બ્રાઉન ફોલ્લીઓ હોય છે, જેના કારણે તે અન્ય જાતિઓથી અલગ દેખાય છે. સિરોહી બકરીની સરખામણીમાં તેની પીઠ સીધી છે જે પાછળની તરફ કમાનવાળા છે.
આ પણ વાંચો:ઓછા ખર્ચે આ પશુનો ઉછેર કરીને ખેડૂતો બની શકે છે સમૃદ્ધ, સરકાર આપી રહી છે 50% સબસિડી
Share your comments