અઝોલા પશુ આહાર ઉગાડવા માટે ખેતરોની જરૂર રહેશે નહીં. પ્રાણીના આહાર મુજબ, એઝોલાને દરરોજ પાણીની ટાંકી, ડોલ, ટબ અથવા તળાવમાં ઉગાડી શકાય છે અને પ્રાણીઓને ખવડાવી શકાય છે.
અઝોલા જલ્દી થી તૈયાર થતી વનસ્પતિ છે. અઝોલા સસ્તું, પચવામાં આસાન અને પૌષ્ટિક હોય છે. જેમાં કેલ્શિયમ, ફોસ્ફરસ અને લોહ સિવાય જરૂરી પ્રોટીન પણ રહે છે. દુધારું પશુ ને તેના દૈનિક ખોરાક ની સાથે 1.5 થી 2 કિલો ખવડાવી શકાય. અઝોલા ખવડાવવાથી દૂધ વધારે અને ઘાટ્ટુ અને સારી ગુણવત્તા વાળું મળે છે.
શિયાળો આવતાની સાથે પશુઓની સંભાળની ચિંતા પણ વધી જાય છે. ઠંડીની લહેર વચ્ચે પશુઓમાંથી યોગ્ય દૂધ ઉત્પાદન મળતું નથી. જો કે દરેક પશુપાલક ગાય, ભેંસ, બકરીને તેમની અનુકૂળતા મુજબ યોગ્ય આહાર આપે છે, પરંતુ શિયાળામાં પશુઓના સારા સ્વાસ્થ્ય માટે આ પૂરતું નથી. આ એક જળચર છોડ છે, જેને પાણીની ડોલ, ટબ, ટાંકી અથવા તળાવમાં પણ ઉગાડી શકાય છે.
તે સંપૂર્ણપણે કુદરતી છે, જેમાં પોષક તત્ત્વો, ખનિજો અને અન્ય તમામ પોષક તત્ત્વો પણ હાજર હોય છે. સારી વાત એ છે કે આ પશુ આહાર ગાય, ભેંસ, બકરીના દૂધમાં તો વધારો કરે જ છે, પરંતુ તે મરઘા અને બતકને પણ ખવડાવી શકાય છે.
પશુને અઝોલા કેટલી માત્રામાં ખવડાવવો
જો કે અઝોલા પશુ આહાર ગ્રામીણ પશુપાલન હેઠળ આવતા દરેક પશુઓ માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે, પરંતુ તે દરેક પશુને અલગ-અલગ માત્રામાં આપવામાં આવે છે. નીચે આપેલ યાદીમાંથી તમે જાણી શકો છો કે કયા પશુને અઝોલા પશુ આહાર કેટલી માત્રામાં ખવડાવવો જોઈએ.
પ્રાણીઓને કેટલું ખવડાવવું એઝોલા ઘાસ (અઝોલા) |
|
ઢોર |
એઝોલાનો જથ્થો |
ગાય, ભેંસ, બળદ |
500 ગ્રામ થી 2 કિગ્રા |
બકરી |
300 થી 500 ગ્રામ |
ચિકન અથવા બતક |
20 થી 30 ગ્રામ |
સસલું |
100 ગ્રામ |
ડુક્કર |
500 ગ્રામ થી 2 કિગ્રા |
અઝોલા ચારાના ફાયદા
કોઈપણ સામાન્ય લીલા ચારાની સરખામણીમાં એઝોલા ચારો ખવડાવવાથી પશુઓનું સ્વાસ્થ્ય સારું રહે છે. બાકીના ચારા તો પશુઓને ખોરાક પૂરો પાડવા માટે હોય છે, જ્યારે સારા દૂધ ઉત્પાદન માટે કપાસિયા, તેલની કેક, પૂરક ખોરાક આપવામાં આવે છે.
આ અઝોલા પશુ ચારો પણ એક પ્રકારનું પ્રોટીન સપ્લિમેન્ટ છે, જેમાં આયર્ન, કેલ્શિયમ, મેગ્નેશિયમ, ફોસ્ફરસ, કોપર, મેંગેનીઝ જેવા ખનિજો વિપુલ પ્રમાણમાં હોય છે. તેમાં એમિનો એસિડ, પ્રોબાયોટીક્સ, બાયો-પોલિમર અને બીટા કેરોટીન અને વિટામિન એ અને વિટામિન બી-12 પણ પૂરતા પ્રમાણમાં હોય છે, જે પ્રાણીઓના વિકાસમાં મદદરૂપ થાય છે.
નિષ્ણાતો કહે છે કે શિયાળામાં અઝોલા ખવડાવવાથી પ્રાણીઓના શરીરની ગરમી જળવાઈ રહે છે. આ પણ મહત્વનું છે કારણ કે ઠંડીના મોજાને કારણે દૂધાળા પશુઓની તબિયત બગડવાની શક્યતાઓ છે.
અઝોલા ચારા ઉગાડવાની રીત
જો તમારી પાસે ખેતર અથવા જમીન નથી, તો તમે તમારા ઘરની છત પર પણ અઝોલા ઉગાડી શકો છો. તે સંપૂર્ણપણે પાણીમાં દ્રાવ્ય ચારો છે. જો તમે ઈચ્છો તો પાણીમાં એલોવેરા ઉગાડીને ઘણી ડોલ, ટબ, સિમેન્ટ કે પ્લાસ્ટિકની ટાંકી બનાવીને અથવા તો આંગણામાં તળાવ બનાવીને પણ ઉગાડી શકો છો. તેને ઉગાડવા માટે, ખેતરની સારી ફળદ્રુપ જમીનને ગાયના છાણથી સામાન્ય ગાળીને પાણીમાં નાખવામાં આવે છે.
- જો તમે તળાવમાં એઝોલા ઉગાડતા હોવ, તો 1 કિલો એઝોલા ફર્ન એટલે કે બીજ 6X4 ફૂટ મોટા અને 4-6 ઈંચ ઊંડા તળાવમાં વાવવામાં આવશે.
- તમારે સમગ્ર તળાવને તેના ફર્નથી ઢાંકવું પડશે. જો તમે ઈચ્છો તો એઝોલા ચારાની સારી ઉપજ માટે તમે બાયોગેસ સોલ્યુશનનો પણ ઉપયોગ કરી શકો છો.
- અઝોલાના બીજ વાવ્યા પછી 12 થી 15 દિવસમાં ચારાનું ઉત્પાદન મળે છે, જેને પાણીથી ધોયા પછી તેને ગાળીને સૂકવી શકાય છે અથવા સીધું જ પશુને ખવડાવી શકાય છે.
- દૂધાળા પશુઓને દરરોજ 1 થી 2 કિલો અઝોલા ખવડાવવાથી આરોગ્ય વધે છે, દૂધની ગુણવત્તા સુધરે છે અને 15% સુધી દૂધ પણ ઉત્પન્ન કરી શકાય છે.
- અઝોલા વરસાદી અથવા ભેજવાળા વિસ્તારોમાં ઝડપથી વધે છે. પશુઓના ચારા ઉપરાંત, તેનો ઉપયોગ ખેતરની ઉપજ વધારવા માટે જૈવિક ખાતર તરીકે પણ થાય.
આ પણ વાંચો:કુદરતી ઔષધિઓના ઉપયોગ થકી પશુ રોગની સારવાર
Share your comments