ભારતની આબોહવા અને જમીનમાં ખાતરો અને રસાયણો વિનાની ખેતીમાં સારા ઉપજની સંભાવના છે અને દેશના મોટાભાગના ખેડૂતો આ ખેતીમાંથી પોતાનું જીવન નિર્વાહ કરે છે. આમાંની એક નીલગિરી (Eucalyptus cultivation) ની ખેતી છે, જેને સામાન્ય રીતે વ્હાઇટવોશ્ડ ખેતી કહેવામાં આવે છે. તેની ખેતીથી ખેડૂત ભાઈઓને વધુ નફો મળે છે. કારણ કે બજારમાં તેના ઉપયોગથી ઈંધણથી લઈને કાગળ, ચામડું અને તેલ વગેરે બને છે.
ભારતના કયા રાજ્યોમાં નીલગિરીની ખેતી થાય છે?
તમને જણાવી દઈએ કે આખી દુનિયામાં નીલગિરીની 300 થી વધુ જાતો જોવા મળે છે. તેની ખેતી માત્ર ભારતમાં જ નથી, પરંતુ તે અમેરિકા, યુરોપ અને આફ્રિકા જેવા ઘણા દેશોમાં મોટા પાયે કરવામાં આવે છે. જો ભારતની વાત કરીએ તો ઉત્તર પ્રદેશ, પંજાબ, હરિયાણા, મધ્યપ્રદેશ, ગુજરાત, બિહાર, ગોવા, મહારાષ્ટ્ર, તમિલનાડુ, કેરળ, પશ્ચિમ બંગાળ, કર્ણાટક અને આંધ્ર પ્રદેશમાં સૌથી વધુ તેની ખેતી થાય છે. ભારતમાં નીલગિરીની ખેતી માટે જૂનથી ઓક્ટોબરનો સમય યોગ્ય છે.
આ રીતે કરો નીલગિરીની ખેતી
ભારતમાં તેની લગભગ 6 જાતો (Eucalyptus varieties) ઉગાડવામાં આવે છે. જે આ પ્રમાણે છે.
- નીલગિરી ઓબ્લીવકા (Eucalyptus oblivka)
- નીલગિરી ડાયવર્સી કલર ( Eucalyptus Diversity Color)
- નીલગિરી ડેલીગેટેંસિસ (Eucalyptus delegatensis)
- નીલગિરી નિટેન્સ (Eucalyptus Nitens)
- નીલગિરી ગ્લોબ્યુલ્સ ( Eucalyptus Globules)
- નીલગિરી વિમિનાલિસ( Eucalyptus viminalis)
કયા પ્રકારનો પાક તમારા માટે ફાયદાકારક છે, તે તમારા ખેતરની જમીન દ્વારા ઘણી હદ સુધી નક્કી કરવામાં આવે છે. સફળ ખેતી માટે જમીનની વિવિધતા.
જો જોવામાં આવે તો આ તમામ પ્રકારના વૃક્ષોની લંબાઈ 80 મીટર સુધીની છે. જે 5 વર્ષમાં ખેડૂતોને લાખોનો નફો કરી આપે છે. તો ચાલો જાણીએ નીલગિરીની ખેતી કેવી રીતે કરવી તે વિશે...
- જો તમે ચોમાસા દરમિયાન તેની ખેતીની વાવણી કરો છો, તો તેના છોડ ખૂબ ઝડપથી વધે છે.
- તેની ખેતી માટે, ખેડૂતોએ બીજ અથવા કટીંગની વાવણીના ઓછામાં ઓછા 20 દિવસ પહેલા ખેતરને સારી રીતે તૈયાર કરવું જોઈએ.
- નીલગિરીની ખેતી માત્ર સારી રીતે નિકાલવાળી જમીનમાં કરો, જેથી તે સારી રીતે ઉગી શકે.
- તમે ઘણી વાર જોયું હશે કે આ ઝાડ ખૂબ મોટા હોય છે, તેથી તેને ઉછેરવા માટે સારા સૂર્યપ્રકાશ, પાણી અને દવાની જરૂર પડે છે.
- તેની ખેતીમાં જમીનને પોષવા આપવા માટે ભેજને જાળવી રાખો.
- સારી ગુણવત્તાના લાકડા માટે, તેના છોડમાં જીવાતો અને રોગોથી બચવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે, કારણ કે તેના છોડમાં ઉધઈ, રક્તપિત્ત અને ગઠ્ઠો રોગ ખૂબ જ જલ્દી લાગી જાય છે.
આ પણ વાંચો:ભારતમાં ઝડપથી વિકસતા ફળોના ઝાડ અને તેના શું ફાયદા મળે છે તે જાણો
નીલગિરીની ખેતીથી ખેડૂતોને ફાયદો
નીલગિરીના વૃક્ષોની બજારમાં સૌથી વધુ માંગ હોય છે, કારણ કે તેના વૃક્ષોમાંથી અનેક પ્રકારની ઉત્તમ વસ્તુઓ તૈયાર કરવામાં આવે છે. તેના ઝાડમાંથી સારું લાકડું મળે છે, સાથે જ તેનો ઉપયોગ કાગળ, ચામડું, ગુંદર અને ઔષધીય તેલ (Eucalyptus Herbal Oil) કાઢવા માટે પણ થાય છે. તેના તેલથી વ્યક્તિના નાક, ગળા અને પેટ સંબંધિત રોગોમાં ફાયદો થાય છે.
જો ખેડૂતો તેમના ખેતરમાં લગભગ 3 હજાર નીલગિરીના છોડ વાવે છે, તો તેઓ એક છોડ દીઠ 7 થી 8 રૂપિયા ખર્ચ કરે છે. તે મુજબ તેના પ્લાન્ટમાં લગભગ 21 હજાર રૂપિયા અને ખાતરમાં 25 હજાર રૂપિયા સુધીનો ખર્ચ થાય છે.
5 વર્ષ પછી, ખેડૂતને એક એકર ખેતીની જમીનમાંથી નીલગિરીના ઝાડમાંથી 12 લાખ કિલો લાકડું મળે છે. જે પછી ખેડૂતો બજારમાં વેચી શકે છે અને સારો નફો મેળવી શકે છે. જો જોવામાં આવે તો એક એકર નીલગિરીના લાકડામાંથી ખેડૂતોને 60 લાખ રૂપિયા સુધીનો લાભ મળી શકે છે.
નીલગિરીની ખેતીથી રોજગારીની તકો
દેશમાં દર વર્ષે લગભગ 1.5 લાખ હેક્ટર નીલગિરીની ખેતી કરવામાં આવે છે. એક અહેવાલ અનુસાર, તેની ખેતીને કારણે ખેડૂતો અને ગ્રામીણ વિસ્તારના લોકોને રોજગારી મળી છે. જો જોવામાં આવે તો નીલગિરીની ખેતી કરતા ખેડૂતોની આવક કૃષિ પાકો કરતા 60 થી 70 ટકા વધુ જોવા મળે છે. જો ખેડૂત ભાઈઓ તેમની આવક વધારવા માંગતા હોય તો નીલગિરીની ખેતી તેમના માટે સારો વિકલ્પ સાબિત થઈ શકે છે.
જો તમે ઇચ્છો તો, તેની ખેતીની સાથે, તમે સરળતાથી શાકભાજીની સહ-પાકની ખેતી કરી શકો છો. જેના કારણે નીલગિરીની ખેતીમાં ખર્ચ ઓછો થાય છે, સાથે સાથે ખેડૂતોને આમાંથી બમણો નફો પણ મળે છે.
આ પણ વાંચો:માલામાલ કરી દેશે આ વૃક્ષની ખેતી, થોડા વર્ષોમાં બની જશો કરોડપતિ
Share your comments